هرچند زمان تاسیس این شرکت در ابهام قرار دارد اما مهیا شدن امکان مشارکت مردم در پروژه‌های بزرگ همانند نفت، گاز،‌ پتروشیمی، دریایی و معادن مواردی هستند که برای سرمایه‌گذاران مهم ارزیابی می‌َشود. به اعتقاد صاحب‌نظران اقتصادی پروژه‌‌هایی که سیستم بانکی کشور پاسخگوی نیاز آن‌که حجم عظیمی از نقدینگی را تشکیل می‌دهد نیست، فقط به واسطه بازار سرمایه گره‌گشایی می‌شود. بازار سرمایه با توجه به قوانین و مقررات شفاف می‌تواند در تامین مالی پروژه‌‌های ملی نقش‌آفرینی مطلوبی داشته باشد.

امنیت سرمایه‌گذاران توام با احیای پروژه‌ها با ورود حجم قابل توجهی از سرمایه به این بخش از اقتصاد کشور به نوعی تضمین می‌شود. افراد با پروژ‌ه‌های بزرگ در نقش موسسان شرکت حاضر می‌شوند. منابع، سهام و پتانسیل شرکت پشتوانه پروژه‌ها قرار خواهند گرفت و در نهایت موجب تسهیل در تامین مالی پروژه‌ها می‌شوند. در عین حال این شرکت سهامی عام محدودیت‌هایی را که صندوق پروژه با آن مواجه است، نخواهد داشت و به نوعی می‌تواند محرک صندوق پروژه هم شود. محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به تازگی از حرکت نقدینگی بورس به سمت پروژه‌های ملی با سازوکاری با عنوان شرکت سهامی عام (توسعه پروژه) حمایت کرده است. گام محکم بورس به دنیای اقتصاد ملی کشور می‌تواند به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ بازار سرمایه در نظر گرفته شود.

تشکیل شرکت سهامی عام با توجه به موج شدید نقدینگی در بورس می‌تواند در راستای تنوع‌بخشی و تکمیل چرخه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایفای نقش کند. هر چند سهولت در روند توسعه این شرکت‌ها با مکانیزم‌های معاملاتی و مقرراتی از طریق بورس فراهم خواهد شد اما موضوع نظارت و شفافیت بر روی عملکرد این شرکت‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند که نهاد‌های نظارتی و سازمان بورس به دلیل سرازیر شدن نقدینگی در این راستا باید ایفای نقش کنند.

جذب نقدینگی بیشتر از بانک

محسن عباسی کارشناس بازار سرمایه به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در دنیا شرکت‌ها و پروژه‌های بزرگ صرفا از طریق شرکت‌های سهامی عام پذیره‌نویسی می‌شوند و رشد پیدا می‌کنند. تاسیس شرکت سهامی عام (توسعه پروژه) مثبت ارزیابی می‌شود و پیش‌بینی‌های لازم در قانون دیده شده است. به گفته او این شرکت می‌تواند در تامین مالی پروژه‌‌های ملی فضای مناسبی را ایجاد کند. این در حالی است که شرکت سهامی عام می‌تواند بیشتر از بانک نقدینگی جذب کند.  به اعتقاد این تحلیلگر بازار سرمایه در صورتی که اعتماد وجود داشته باشد، این شرکت ظرف بزرگی برای جذب نقدینگی خواهد بود. از طرفی موضوع نظارت در این شرکت‌ها بسیار قابل توجه است. عباسی تصریح کرد: ‌در گذشته شرکت‌های سهامی عام که اکنون در بورس حضور دارند به راحتی پذیره‌نویسی می‌شدند. برای مدتی پذیره‌نویسی متوقف شد. عمده شرکت‌هایی که در بورس فعالیت می‌کنند نیز نتیجه همین شرکت‌های سهامی عامی هستند که در گذشته پذیره‌نویسی شدند. منتها در حال حاضر شرکت سهامی عام پروژه‌محور در دستور کار است که موضوع فعالیت مشخصی دارد.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است صندوق‌های پروژه به دلیل پیچیدگی‌ها و بوروکراسی بیش از اندازه موفق عمل نکردند. همانند صندوق‌های زمین و ساختمان که نهایت در سبد سرمایه‌گذاران جایی پیدا نکرد.

او با بیان اینکه سادگی شرکت سهامی عام رمز موفقیت این شرکت خواهد بود نیز گفت:‌ شفافیت و نظارت می‌توانند نقش قابل توجهی در ارتقا و توسعه این شرکت داشته باشند.

عباسی بازار ثانویه را موضوعی مهم ارزیابی کرد و افزود:‌ زمانی که شرکت تبدیل به سهامی عام می‌شود به‌طور خودکار می‌تواند وارد بورس شود. صندوق پروژه و صندوق‌های سهامی در بازار ثانویه مشکل داشتند.

او عنوان کرد: با توجه به مشکلات سیستم معاملاتی، اظهار نظر‌های متفاوت وزرا در موضوع دارا دوم و باز و بسته شدن بی‌دلیل برخی نماد‌های معاملاتی طی چند وقت اخیر به‌طور کلی اعتماد را از این بازار سلب کرد و مردم تا حدودی دست به عصا حرکت کردند. با اعتمادسازی جدی دولت شرکت سهامی عام می‌تواند مورد استقبال قرار بگیرد،‌ ‌در غیر این صورت پروژه‌ها تبدیل به ماکتی ضعیف خواهند شد.

هدایت سرمایه به تولید و اشتغال

میثم ابوالقاسمی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به استقبالی که از بازار سرمایه طی سال‌های اخیر به خصوص در چند ماه گذشته صورت گرفت به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید:‌ سیاست‌های کلی نظام مبنی بر توسعه بازار سرمایه و هدایت نقدینگی از سایر بازارهای موازی به سمت بازار سهام و ابزارهای معاملاتی است. به گفته او صندوق‌ پروژه از نمونه ابزارهایی است که نقش مهمی در توسعه صنایع ایفا می‌کند. در همین حال تاسیس شرکت سهامی عام (توسعه پروژه) می‌تواند در توسعه بنگاه‌های جدید اقتصادی و پروژه‌های ملی اثر‌گذار باشد. البته طرح‌های توسعه در شرکت‌های فعال نیز با تعریف پروژه‌های جدید نقش مهمی در توسعه آن صنعت دارند اما شرکت‌های پروژه، به‌طور مشخص بر روی پروژه‌های جدید فعالیت می‌کند و کلیه عملکرد آنها منوط به نتیجه‌بخشی آن است.

به اعتقاد این تحلیلگر بازار سرمایه صندوق پروژه تجربه موفقی نبود و آن طور که باید مورد استقبال بازار سرمایه قرار نگرفت چرا که اراده‌ای جدی در راه‌اندازی صندوق‌های پروژه وجود نداشت. بر این اساس با توجه به نقدینگی که در بازار سرمایه وجود دارد و به منظور تنوع‌بخشی به سرمایه‌گذاری فعالان بازار سرمایه باید از شرکت سهامی عام توسعه پروژه به‌عنوان ابزاری برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی و انجام پروژه‌های بزرگ کشور استفاده کرد. ابوالقاسمی درخصوص ضرورت‌های تشکیل این شرکت نیز عنوان کرد: بخش خصوصی به تنهایی قادر به راه‌اندازی برخی پروژه‌ها نیست، پروژه‌هایی که از حاشیه سود مناسبی هم برخوردارند. او افزود:‌ شرکت‌های پروژه را نباید با صندوق‌های جسورانه اشتباه گرفت. صندوق‌های جسورانه صرفا روی استارت‌آپ‌ها و طرح‌های نوآورانه فعالیت می‌کنند و به منظور تجاری‌سازی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما شرکت‌های پروژه با توجه به سرمایه‌گذاری هنگفت در طرح‌های بزرگ فعالیت می‌کنند و پس از بهره‌برداری می‌تواند به‌عنوان یک شرکت سودده در بازار ثانویه مورد داد و ستد قرار بگیرد. این تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است تاسیس این شرکت همانند یکی از ابزارهای با دید بلندمدت برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شود. در صورتی که تامین سرمایه‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز همراهی لازم را با سهامداران حقیقی داشته باشند فرهنگ‌سازی لازم درخصوص این نوع شرکت‌ها نیز صورت خواهد پذیرفت و بازار سرمایه نقش اصلی خود را مبنی بر هدایت سرمایه‌ها به سمت تولید و ایجاد اشتغال ایفا خواهد کرد.