احراز هویت غیرحضوری؛ انقلابی بزرگ در بازار سرمایه
درحالی یکی از مصوبات جلسه دوشنبه شب شورای‌عالی بورس، آماده‌سازی زیرساخت احراز هویت غیرحضوری و اخذ کد بورسی بود که اقدامات لازم در این زمینه نیز از روز گذشته آغاز شد. در این راستا علیرضا ماهیار، مشاور فناوری و نوآوری سمات به تشریح سازوکار این امر پرداخت و گفت: این راهکار مجموعه‌ای از فناوری‌هاست که با قرارگرفتن در کنار یکدیگر کمک می‌‌کند تا مشتری حقیقی ایرانی داخل کشور مراحل احراز هویت خود را از منزل یا محل کار به‌صورت الکترونیکی و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام دهد.
وی افزود: قبل از این احراز هویت، مجموعه‌ای از راستی‌آزمایی‌ها درخصوص محل اطلاعات هویتی فرد از طریق اداره ثبت‌احوال، اطلاعات مربوط به شماره تلفن همراه فرد که با سامانه شاهکار تطابق داده می‌‌شود و همچنین یکسان بودن شماره همراه فرد با کدملی، بررسی می‌‌شود. ماهیار ادامه داد: همین طور اطلاعات محل سکونت که با کدپستی و اطلاعات بانکی که با شماره شبای بانکی نیز مطابقت داده خواهد شد.
وی نکته بعدی را ارسال عکس و فیلم از سوی کاربر دانست و گفت: به این ترتیب فرد با طی مراحل مزبور قادر خواهد بود از طریق اپلیکیشن مربوطه وارد فضای احراز هویتی شود. سپس از طریق ارسال عکس یا فیلم، با بیان یک جمله از کاربر درخواست راستی‌آزمایی بیشتر می‌‌شود. به گفته ماهیار، در این مرحله نیز عکس با پایگاه ثبت‌احوال از طریق هوش مصنوعی تطابق داده می‌‌شود. در نهایت نیز به دلیل بار مسوولیت بالا و بار حقوقی این موضوع، یک اپراتور وظیفه چک کردن نهایی را دارد تا خطای احتمالی نیز برطرف شود.
مشاور فناوری و نوآوری سمات در ادامه با اشاره به اینکه سعی می‌‌شود الزامات مربوط به پولشویی نیز رعایت شود، گفت: این نوع فناوری سال‌هاست که در بسیاری از بانک‌های دنیا استفاده می‌‌شود ولی در داخل کشور با توجه به برخورداری از مجموعه‌های فناوری با تکنولوژی بسیار بالا، اقدامات لازم به‌صورت بومی درحال بررسی است.
ماهیار تکنولوژی استفاده شده در این فرآیند را کاملا بومی عنوان کرد و گفت: این تکنولوژی بومی امکان اجرای هرگونه سفارش‌سازی را روی فرآیند در اختیار ما قرار خواهد داد. وی پیشرفت این پروسه را در مرحله بررسی تست‌های امنیتی و طی مراحل نهایی دانست و گفت: بعد از نهایی شدن این قسمت، اخذ قرارداد با شرکت‌هایی که خواهان مشارکت در این امر هستند، آغاز می‌‌شود. درحال‌حاضر سه شرکت آمادگی عقد قرارداد برای این موضوع دارند.
ماهیار شرکت‌های خواهان مشارکت را «اپراتورهای احراز هویت دیجیتال» برشمرد و گفت: قاعدتا با توجه به استقبال کنونی جامعه از بازار سهام و همچنین پیش‌بینی برای مشارکت بیشتر در خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه قابل معامله (ETF) و آزادسازی سهام عدالت، نیاز بیشتری به چنین احراز هویت دیجیتالی خواهیم داشت. وی یکی دیگر از اتفاقات مثبت در روزهای اخیر را افزایش ظرفیت‌سازی دانست و گفت: درحال‌حاضر ۴هزار دفتر برای مرکز احراز هویت شامل مجموع دفاتر پیشخوان دولت، کارگزاری‌ها و شعب بانکی در زمینه احراز هویت حضوری فعال است و مردم می‌‌توانند از این مراکز استفاده کنند. همچنین بانک‌های دیگری نیز درحال اضافه شدن به این فهرست هستند.
به گفته ماهیار، با توجه به همکاری صورت گرفته میان وزارت اقتصاد و وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات، شبکه شرکت ملی پست و پست بانک درحال اتصال به شبکه احراز هویت سجام هستند. این دو مجموعه در کل بیش از ۱۰هزار مرکز در سراسر کشور دارند ولی ما پیش‌بینی می‌‌کنیم حداقل بیش از ۴هزار شعبه این دو مجموعه به شبکه احراز هویت سجام متصل شوند. وی در ادامه اظهار کرد: به این ترتیب ظرفیت احراز هویت حضوری افزایش خواهد یافت و قطعا در کنار این موضوع باید ظرفیت، زیرساخت و بقیه موارد هم توسعه یابد.
احراز هویت در کمتر از ۱۰دقیقه
مشاور فناوری و نوآوری سمات، فرآیند غیرحضوری شدن احراز هویت را یک پروژه ملی و تحول ملی در بازار سرمایه دانست و گفت: به این ترتیب احراز هویت در کمتر از ۱۰دقیقه انجام می‌‌شود. البته از آنجا که اپراتور چک‌کننده نهایی به‌صورت آفلاین است، کمی زمان برای تایید نهایی از سوی این اپراتور صرف می‌‌شود. ماهیار در ادامه، تلاش برای کاهش زمان در فرآیند صدورکد معاملات بورسی را از دیگر اقدامات توسعه‌ای دانست و گفت: درحال‌حاضر این فرآیند در حدود ۳۰دقیقه انجام می‌‌شود که انتظار داریم زمان صدور کد بعد از احراز هویت کاهش یابد.
