مدیرعامل واحد صنعتی نمونه ملی در تحقیق و توسعه: به دلیل شرایط مبهم اقتصادی کشور، در حال حاضر به فعالیتهای R&D در کسب و کارها اهمیت داده نمی شود.

در هشتمین جشنواره پژوهش و فناوری صنعت، معدن و تجارت سال ۹۸ که توسط وزارت صمت برگزار شد، شرکت های برتر ملی در زمینه تحقیق و توسعه معرفی شدند.

خبرنگار دنیای اقتصاد در گفتگو با احسان میرزاده، مدیرعامل واحد نمونه ملی در زمینه R&D و کارآفرین برتر استانی، به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخت.

رویکرد و نگاه شرکت شما به فعالیت های تحقیق و توسعه چگونه بوده که موفق به کسب عنوان واحد تحقیق و توسعه برتر کشور شدید؟

ما در شرکت دانش بنیان ویوان ماموریت خود را کمک به سلامتی جامعه و تامین غذای سالم از طریق تولید افزودنی ها و مکمل های خوراک دام و طیور قرار داده و تلاش کردیم استراتژی ارزش آفرینی را طراحی و پیاده سازی کنیم که مبتنی بر خلق تنوعی از ارزش ها برای ذینفعان مختلف ما است.

جایگاه مشتریان به عنوان مهمترین ذینفع برای ما تعریف شده و خلق ارزش های عملکردی، اقتصادی و اجتماعی را همواره مدنظر قرار دادیم.

یکی از این ارزش های عملکردی که برای مشتریان خود خلق کردیم، تولید محصولاتی با کیفیت و اثربخش است که بتواند قابلیت رقابت با محصولات با کیفیت خارجی را داشته باشند و همچنین بتواند سلامتی دام و طیور و سودآوری واحد های تولیدی و پرورشی را به همراه داشته باشد؛  لذا در این راستا فعالیت های زیادی در زمینه تحقیق و توسعه انجام دادیم.

محصولات مشابه ما پیش از این، تا حد زیادی از خارج کشور وارد می شد و همین موضوع باعث شده بود که بسیاری از واحدهای تولیدی و پرورشی با چالش های زیادی مثل تحریم، نوسانات ارز و... مواجه شوند و ملزم به پرداخت هزینه های هنگفتی می شدند.

برای تولید این محصولات دو جنبه مهم و اساسی را در نظر گرفتیم؛ اول اینکه این محصولات باید از نظر عملکردی و کیفیت، بالاتر و یا حداقل برابر محصولات مشابه خارجی باشد که در این زمینه فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی گسترده ای با دانشگاه ها و مراکز علمی و تحقیقاتی معتبر کشور انجام دادیم و ماحصل این فعالیتها، تولید محصولاتی بود که از نظر کیفیت و اثربخشی قابل رقابت با محصولات با کیفیت خارجی بود و همین موضوع موجب کسب عنوان واحد تحقیق و توسعه برتر در سطح کشور شد.

موضوع مهم دیگر، اعتماد مشتریان این محصولات به یک برند داخلی بود. مردم کشور ما غالبا به برندهای خارجی بیشتر اعتماد می کنند؛ بر همین اساس، فعالیت هایی در زمینه برندسازی و روابط عمومی انجام دادیم و فرآیندهایی را در کسب و کارمان تعریف کردیم که بتوانیم به مشتریان خود اطمینان ببخشیم که این محصول از نظر عملکرد و اثربخشی قابل رقابت با برترین محصولات خارجی است.

آیا صرفاً فعالیت های تحقیق و توسعه می تواند ضامن موفقیت در کسب و کارها باشد؟

با وجود اینکه فعالیت های تحقیق و توسعه می تواند یک مزیت رقابتی برای کسب و کارها در کشور ما باشد، اما نکته ای که بسیار مهم است اینکه صرفا توجه به یک بخش از کسب و کار نمی تواند موفقیت پایدار را به همراه داشته باشد. به همین دلیل در سالهای اخیر شرکت های دانش بنیان زیادی بوده اند که بر پایه های علمی هم شکل گرفته اند اما به خاطر غفلت از سایر اجزا و فرآیندهای کسب و کارشان از فضای رقابتی حذف شده اند. بنابراین یک کسب و کار باید علاوه بر فعالیتهای پژوهشی و علمی، به سایر اجزا کسب و کار خود مانند فعالیت های برندسازی و بازاریابی، منابع انسانی، تولید و علمیات و... نگاهی علمی داشته باشد تا به موفقیت دست یابد.

دولت چگونه می‌تواند از اینگونه فعالیتها حمایت کند؟

شرکت‌ها و کسب و کارها در کشور ما عمدتاً انتظاری از دولت برای حمایت های مستقیم ندارند و مهم‌ترین انتظار آنها این است که فضای کلان اقتصادی و سیاسی کشور تا حدودی با ثبات و قابل پیش بینی باشد و تغییرات جهشی و ناگهانی در متغیرهای اقتصاد کلان رخ ندهد. مهم‌ترین مشکل کسب و کارها در شرایط کنونی، فضای مبهم اقتصادی کشور است و در چنین فضایی امکان برنامه ریزی میان مدت و بلند مدت وجود ندارد و کسب و کارها عمدتاً به فکر عملیات روزانه و کوتاه مدت خود هستند.

از آنجایی که فعالیتهای R&D ذاتاً سرمایه بر و زمان بر هستند و نتایج اینگونه فعالیتها در بلندمدت مشخص می شوند لذا در فضای مبهم اقتصادی موجود، اساساً شرکت‌ها تمایلی به اینگونه فعالیتها نشان نمی دهند. این مساله باعث عقب ماندگی بیشتر صنعت و اقتصاد کشور ما از سایر کشورها خواهد شد.