کارنامه ساماندهی اوراق بدهی

شهریورماه سال ۹۶ بود که فرابورس ایران توانست بازار سیاه تشکیل‌شده در بازار بدهی را ساماندهی کند و اوراق موسوم به سخاب را وارد فرابورس ایران کند. در آن برهه زمانی، مقام سیاست‌گذار تاکید کرد از این پس از عرضه و دادوستد اوراق بدهی در خارج از بازار ممانعت خواهد شد. با این حال روز گذشته مدیرعامل فرابورس ایران از وجود ۸ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی فاقد بازار خبر داد.  امیر هامونی در این خصوص اظهار کرد: جمع کل بازار بدهی در پایان سال ۹۷ بالغ بر ۱۰۱ هزار میلیارد تومان بوده است که از این میزان ۷۵ هزار میلیارد تومان معادل ۷۵ درصد در اختیار فرابورس ایران است. مدیرعامل فرابورس ایران ادامه داد: با ورود سخاب‌ها به بازار متشکل فرابورس، قیمت و نرخ این اوراق از حدود ۴۰ درصد به حدود ۱۶ درصد کاهش یافت؛ اما واقعیت این است که برخی از اوراق قابل پذیرش در بازار سرمایه نیستند. برخی فاقد اطلاعات و بی‌نام بوده و انتشار آنها به سال‌ها و دولت‌های گذشته باز‌می‌گردد. برخی اوراق نیز از نظر فقهی غیرقابل پذیرش هستند؛ اما در تلاشیم تمامی اوراقی را که از قابلیت ورود به بازار برخوردارند، ساماندهی و فرابورسی کنیم. البته حجم زیادی از این اوراق در سال جاری سررسید شده و مابقی نیز نهایتا تا پایان سال ۹۹ سررسید خواهند شد. اما آنچه حائز اهمیت است پس از سال ۹۶ اوراق جدید فاقد بازار منتشر و عرضه نشده‌اند.

نگاهی به عملکرد فرابورس در سال ۹۷

مدیر عامل فرابورس درباره بازدهی بازار فرابورس در سال ۹۷ گفت: شاخص فرابورس در سال ۹۷ رشدی ۱۰۶ درصدی را تجربه کرد و ارزش این بازار در سال ۹۷، با رشد ۸۰ درصدی از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان در ابتدای سال ۹۷ به ۲۵۷ هزار میلیارد تومان رسید. بر این اساس آیفکس توانست در صدر پربازده‌ترین بازارهای عضو فدراسیون جهانی بورس‌ها قرار گیرد.  وی ادامه داد: ارزش معاملات نیز در سال ۹۷، با ثبت رکوردی جدید رقم صد و یک هزار میلیارد تومان را ثبت کرد تا رشدی ۷۱ درصدی را در مقیاس سالانه ثبت کند. به گفته مدیرعامل فرابورس ایران، این بازار در سال ۹۷ توانست رکوردی جدید در مبحث عرضه‌های اولیه ثبت کند. وی در این خصوص اظهار کرد: رقم ریالی عرضه‌های اولیه در روز اول معامله به ۶۸۷ میلیارد تومان در سال ۹۷ رسید.  هامونی در ادامه به تامین مالی دولت از طریق اسناد خزانه اشاره کرد و گفت: تامین مالی از این طریق از ۱۵ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۹۶ با رشد ۷۱ درصدی به ۲۵ هزار میلیارد تومان در سال ۹۷ افزایش پیدا کرد. در مجموع با پذیره‌نویسی اوراق و شرکت‌های سهامی عام در شرف تاسیس، افزایش سرمایه شرکت‌ها و همچنین اسناد خزانه اسلامی و عرضه‌های اولیه سهام شرکت‌ها در بازار رقم ۳۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان تامین مالی بنگاه‌ها و دولت در سال ۹۷ توسط فرابورس ایران ثبت شده است.

عرضه ۳۱۸ دارایی فکری در بورس ایده

مدیرعامل فرابورس ایران اضافه کرد: از ۳۱۸ دارایی فکری درج شده در بورس ایده، ۳۰۰ مورد مربوط به اختراعات بوده و ۱۲ مورد از این دارایی‌های فکری در بورس معامله شده که در این میان ۸ مورد اختراع، ۲ مورد طرح صنعتی و دو مورد علامت تجاری وجود دارد.وی افزود: بعد از آمریکا، ایران دومین بازار رسمی در زمینه معامله دارایی‌های فکری را در اختیار دارد. حتی در کشور‌های توسعه‌یافته آسیایی نیز این بازار دارایی‌های فکری وجود ندارد. از این رو تجربه ایران می‌تواند مورد استفاده سایر بورس‌ها قرار گیرد.هامونی تصریح کرد: در یک اقتصاد دانش‌بنیان دارایی‌های فکری از اهمیت بسزایی برخوردارند که با تشکیل یک شرکت دانش‌بنیان و استفاده از سرمایه می‌تواند به ثمر برسد.وی گفت: از دیگر ارکان اقتصاد دانش‌بنیان می‌توانیم به صندوق‌های جسورانه با دادوستد ۵۵۰ میلیارد تومان نقدینگی اشاره کرد. در عین حال در سال جاری شاهد اخذ مجوز صندوق‌های خطرپذیر و صندوق در صندوق بودیم که فعالیت خود را با ۲۰۰ میلیارد تومان آغاز کرده و به هزار میلیارد تومان خواهند رساند.مدیرعامل فرابورس ایران درباره تامین مالی استارت‌آپ‌ها نیز عنوان کرد: استارت‌آپ‌هایی که می‌توانند سرمایه جذب کنند موفق بوده و بعد از این گسترش دایره فعالیت خود و همچنین افزایش سرمایه، می‌توانند در تابلوی فرابورس درج شوند.

هامونی در این نشست خبری درباره راهکار فرابورس برای حل مشکلات تامین مالی استارت‌آپ‌ها سخن گفت و اظهار کرد: حوزه تامین مالی استارت‌آپ‌‌ها برای فین‌تک‌ها انجام شده و آنهایی که موفق به جذب شده‌اند، در حال حاضر قابل شناسایی بوده و مشخص است که چه فین تک‌هایی موفق عمل کرده‌اند.وی همچنین با اشاره مشکلات فین تک‌ها برای حضور در بازار سرمایه عنوان کرد: ادبیات بازار سرمایه حاکمیتی بوده و ادبیات خاص خود را دارد و تمام فین تک‌ها هم باید از آن تبعیت کرده و استانداردهای موجود در مکانیزم‌های بازار سرمایه را رعایت کنند.مدیرعامل فرابورس ایران اضافه کرد: بدون شک تطبیق عملکرد یک فین تک با استاندارد بازار سرمایه زمانبر بوده و نیاز است مواردی همانند دوره‌های حسابرسی مورد تایید بازار سرمایه را سپری کرده و صورت‌های حسابرسی را با فرایند مورد تایید این بازار هماهنگ کنند تا بتوانند بخشی از بازار شوند و به‌عنوان یک عضو اصلی به تامین مالی اقدام کنند.

وی درباره مردمی کردن اقتصاد گفت: ما نمی‌توانیم اقتصاد را مردمی کنیم؛ مگر اینکه از ساز و کار بازار سرمایه استفاده کنیم. سازوکار بازار سرمایه بسیار شفاف بوده و حجم تخلفات در این بازار کم است، ضمن اینکه بازار سرمایه باید محور توسعه و پیشرفت کشور شود.مدیرعامل فرابورس ادامه داد: استفاده از فناوری بلاک‌چین در همه حوزه‌های بازار سرمایه در حال پیگیری است و یک کمیته بلاک چین در فرابورس شکل گرفته و در صورت لزوم مجوز و مصوبه‌های لازم در این خصوص اخذ خواهد شد.هامونی با اعلام اینکه دومین صندوق زمین و ساختمان روز گذشته افتتاح شد، عنوان کرد: بحث‌های پیچیده‌ای در بخش صندوق زمین و ساختمان وجود دارد که با مذاکره با نهادهای مرتبط قصد داریم موانع را حل کنیم که تسهیل قوانین یکی از این موارد است.

برنامه‌های فرابورس در سال ۹۸

مدیرعامل فرابورس درخصوص برنامه‌های سال ۹۸ اظهار کرد: توسعه تکنولوژی، ارتقا و هوشمندسازی سامانه‌های نظارتی، توسعه بازار دانش بنیان، صندوق‌ها و ابزارهای مالی اسلامی، الکترونیکی شدن برگزاری مجامع، بازطراحی نظام پذیرش شرکت‌ها و اجرای پروژه‌های مشترک با بورس‌ها راهبردهایی است که در سال جاری در فرابورس پیاده‌سازی می‌شود.