سعید ترک‌زاده، رئیس شورای سیاست‌گذاری چهارمین کنگره سراسری حسابرسان داخلی ایران با اظهار این مطلب، گفت: مطابق اساسنامه وظیفه اصلی انجمن حسابرسان داخلی ایران تنظیم امور و اعتلای حرفه حسابرسی داخلی در کشور و نظارت حرفه‌ای بر کار حسابرسان داخلی و تنها مرجع حرفه‌ای تعیین صلاحیت حسابرسان داخلی در ایران است.  این عضو هیات‌مدیره انجمن حسابرسان داخلی ایران بیان داشت: تعیین صلاحیت حسابرسان مالی یا همان حسابداران رسمی با جامعه حسابرسان رسمی ایران است که به‌عنوان حسابرس مستقل توسط مجامع عمومی انتخاب می‌شوند. اما براساس تعریف و ماهیت حرفه حسابرسی داخلی سایر حسابرسان تخصصی با تخصص‌های غیرمالی زیر‌نظر حرفه حسابرسی داخلی هستند. مانند حسابرسی عملیاتی (حسابرسی عملکردی متناسب هر‌یک از صنایع مختلف کشور)، حسابرسی تقلب، حسابرسی فناوری اطلاعات و... که در حال‌حاضر صلاحیت این دسته از افراد در کشور برعهده انجمن حسابرسان داخلی است. وی ادامه داد: حسابرسان داخلی توسط هیات‌مدیره انتخاب می‌شوند و مخاطب این افراد در سازمان مدیران ارشد هستند، یعنی به هیات‌مدیره و مدیرعامل سازمان گزارش می‌دهند، نه به مخاطبان یا ذی‌نفعان برون‌سازمانی.  ترک‌زاده با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین‌ وظایف هیات‌مدیره‌ها وظیفه نظارتی است، گفت: تصمیمات هیات‌مدیره در قالب اهداف، برنامه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌هایی که تصویب می‌کنند، توسط حسابرس داخلی کنترل و نظارت می‌شود تا به این ترتیب مشخص شود که آیا دقیقا همان‌ها و در راستای اهداف تعیین سازمان اجرایی شده است، یا خیر. وی در ادامه تاکید کرد: به‌خصوص در سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ که اعضای هیات‌مدیره نمی‌توانند به کل مجموعه نظارت کامل داشته باشند، نیاز به وجود حسابرسان داخلی بیشتر احساس می‌شود.

اهمیت استقلال حسابرس داخلی

ترک‌زاده با اشاره به اهمیت استقلال حسابرس داخلی تاکید کرد: استقلال حسابرس داخلی به دلیل جایگاهش است زیرا توسط بالاترین مقام تصمیم‌گیرنده سازمان یعنی هیات‌مدیره انتخاب می‌شود تا کل سازمان را پایش کند و اطمینان دهد که آیا اجرای تصمیمات هیات‌مدیره به اهداف آنها خواهد رسید یا خیر.

وی ادامه داد: بنابراین حسابرسان داخلی کل سازمان را به‌عنوان ناظران و مشاوران عالی نظارت می‌کنند. به همین دلیل لازم است انواع حسابرسی در سازمان اعم از حسابرسی عملیاتی، تقلب، مالی، فناوری اطلاعات، منابع انسانی، مسوولیت اجتماعی و... در چتر بزرگ حسابرسی داخلی در سازمان صورت گیرد. در مواردی در برخی قوانین مصوب، حسابرسان داخلی را موظف کرده است تا برخی تخلفات را به ناظران برون‌سازمانی با رعایت اصول حرفه‌ای حسابرسان داخلی گزارش دهند. این تخلفات شامل اختلاس، تقلب، کلاه‌برداری و تضییع حقوق است.

آینده‌نگری

ریاست شورای سیاست‌گذاری چهارمین کنگره حسابرسان داخلی ایران با اشاره به اینکه حسابرسی داخلی آینده‌نگر است نه گذشته‌نگر، گفت: حسابرسان داخلی به هیات‌مدیره به‌عنوان مشاوران عالی مشاوره حرفه‌ای می‌دهند که سازمان با امکانات موجود و برنامه‌های تعیین‌شده به اهداف استراتژیک و چشم‌انداز سازمان دست خواهد یافت یا خیر و اگر بر اساس معیارهای تعیین شده مغایرت یا انحرافی رخ داده است، سازمان چه اقداماتی را می‌تواند انجام دهد تا به اهداف خود دست یابد.

دبیرکل انجمن حسابرسان داخلی ایران با اشاره به اهمیت تشکیل کمیته حسابرسی در سازمان‌ها گفت: کمیته حسابرسی زیر نظر هیات‌مدیره تشکیل می‌شود که اکثر اعضای آن عضو غیرموظف هیات‌مدیره که از سازمان استقلال دارند، هستند و نقش اساسی در انتخاب حسابرسان داخلی خبره و دارای متخصص و مهارت و نظارت بر کار حرفه‌ای آنان دارند.  ترک‌زاده گفت: انجمن بین‌المللی حسابرسان داخلی اکنون بیش از ۱۸۰ هزار عضو در سراسر جهان دارد و تمام کشورهای دنیا عضو انجمن هستند، اما ایران به دلیل تحریم‌ها موفق نشده به عضویت نهاد بین‌المللی در بیاید. اما خوشبختانه انجمن بین‌المللی حسابرسان داخلی، دانش حسابرسی داخلی را به دلیل وجود عضویت اعضای حرفه‌ای و اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌ها در انجمن حسابرسان داخلی ایران با این تشکل ملی به اشتراک می‌گذارد.

نگاهی به تاریخچه انجمن

دبیرکل انجمن حسابرسان داخلی ایران در ادامه به تاریخچه انجمن حسابرسی داخلی اشاره کرد و افزود: انجمن حسابرسان داخلی کار خود را از سال ۱۳۹۱ با ۲۴۰ عضو شروع کرد و اکنون اعضای انجمن به سه هزار ۵۰۰ نفر رسیده است. حدود چهار هزار نفر دیگر نیز در انتظار ورود به این تشکل حرفه‌ای کشور هستند و پرونده‌های آنان در مراحل تکمیل و بررسی است.  رئیس شورای سیاست‌گذاری چهارمین کنگره حسابرسان داخلی ایران با اشاره به اینکه شعار چهارمین کنگره ملی حسابرسی داخلی «حسابرسی داخلی، مهارتی ارزش‌آفرین در کسب و کارهای موفق» است، گفت: طبق آمار رسمی تاکنون در دنیا بیشترین حد کشف اختلاس و تقلب در سازمان‌ها توسط حسابرسان داخلی به دلیل داشتن تخصص‌ها و مهارت‌های ویژه آنان انجام شده است، نه حسابرسان مستقل یا سایر دستگاهای نظارتی، بنابراین وجود حسابرسان داخلی در سازمان‌های بزرگ امری حیاتی و الزامی است.

وی ادامه داد: حسابرسی داخلی دو هدف را دنبال می‌کند؛ اول بهبود عملیات سازمان و دوم نقش ارزش‌آفرینی در سازمان. در ضوابط و مقررات داخلی برخی مراجع ذی‌صلاح کشور، نمونه منشور کمیته حسابرسی و فعالیت حسابرسی داخلی تدوین شده که توسط آنان به سازمان‌های تحت‌نظارت خود ابلاغ شده است.دبیرکل انجمن حسابرسان داخلی ایران در ادامه تاکید کرد: یکی از ماموریت‌های اصلی حسابرسان داخلی ارزش‌آفرینی است. بنابراین ایجاد ارزش افزوده در سازمان‌ها به دو طریق انجام می‌شود که شامل بهبود عملیات و فرآیندها و کمک به مدیریت ارشد جهت اتخاذ تصمیمات صحیح است. شروط ارزش‌آفرینی حسابرسان داخلی در سازمان، اول شناخت دقیق از کسب‌وکار و اهداف سازمان، دوم آگاهی از استانداردها و رویه‌های اجرایی و سوم تجربه و مهارت‌های فردی حسابرسان داخلی است.

دکتر حمیده اثنی‌عشری، دبیر علمی چهارمین کنگره حسابرسان داخلی نیز گفت: مهارت‌های مورد نیاز حسابرسان داخلی برای ارزش‌آفرینی، جایگاه انجمن‌ها و مجامع حرفه‌ای در ترویج نقش و اهمیت حسابرسی داخلی، نقش سازمان‌های ذی‌صلاح قانونی در تثبیت و ارتقای حسابرسی داخلی، قابلیت موسسات حسابرسی و مشاوره در ارائه خدمات حسابرسی داخلی در قالب برون‌سپاری و استانداردهای حرفه‌ای و ارزش‌آفرینی حسابرسان داخلی از محورهای مهم این همایش است.