پایداری یا ناپایداری صعود سهام

«دنیای ‌اقتصاد» در این گزارش به بررسی روند پایداری صعود در بورس از نگاه ۴کارشناس بازار سهام پرداخته است. در مجموع این کارشناسان معتقدند روند مزبور در کوتاه مدت پایداری چندانی نخواهد داشت و در بلند‌مدت می‌توان انتظار ایجاد چنین شرایطی را در بازار داشته باشیم. در ادامه نظرات این کارشناسان را با هم می‌خوانیم.

روند مناسب بورس در بلند‌مدت

عظیم ثابت: بازار سهام هر‌چند با ریسک‌ها و ابهامات متعددی مواجه است، اما عوامل بنیادی مطلوبی در این بازار مشاهده می‌شود؛ رشد قیمت جهانی نفت، انتشار گزارش‌ها و صورت‌های مالی ۱۲ ماهه شرکت‌ها، نرخ‌های مناسب در بازارهای کالای جهانی و ارزندگی قیمت سهام از جمله موارد مثبت در بازار است. هر چند در حال حاضر بازار سهام با توجه به ریسک‌های موجود، به این عوامل توجه چندانی نداشته و با کاهش بازدهی مواجه شده است اما طی روزهای اخیر شاهد بهبود نسبی در این بازار هستیم.

به این ترتیب در حالی که روند مطلوبی در ۲ روز گذشته بر بازار سهام حاکم شده است، که نمی‌توان امیدواری چندانی به پایداری این روند در کوتاه‌مدت داشت. در چرایی این موضوع نیز مهم‌ترین‌ عامل همان ابهامات است؛ سرمایه‌گذاران در شریط کنونی جانب احتیاط را رعایت می‌کنند و ترجیح می‌دهند تا شفاف‌سازی کامل شرایط، اقدام به خرید با حجم بالا نداشته باشند اگرچه در حال حاضر ارزندگی قیمت بسیاری از سهام بالاست و به قول معروف قیمت سهام برای سرمایه‌گذاران «شیرین» شده است. به‌طوری‌که فرصت مناسبی برای رشد قیمتی در اکثر نمادهای فعال بازار مشاهده می‌شود. در صورتی که بحث برجام پایان موفقی نداشته باشد، بازهم بسیاری از صنایع و شرکت‌های فعال در بازار از P/ E مناسبی برخوردارند و رشد قیمتی در انتظار آنهاست. اما از آنجا که سرمایه ترسو است، در شرایطی که احساس کند ریسک و بازدهی با یکدیگر همخوانی نداشته باشد، به سمتی که حاشیه امن‌تری دارد، سوق می‌یابد. کما اینکه در شرایط کنونی شاهد جابه‌جایی‌ نقدینگی از بازار سرمایه به دیگر بازارهای موازی بوده‌ایم. از سوی دیگر به‌نظر می‌رسد تهدید خاصی نیز از ناحیه برجام نداشته باشیم و چنانچه نرخ تعیین شده ۴۲۰۰ تومانی برای دلار پایدار نباشد و نرخ دلار در مسیر واقعی حرکت کند، بازار سهام با رشد و تداوم سودآوری همراه خواهد بود. اما تحقق این امر در کوتاه‌مدت مسیر نیست و نیاز به صرف زمان بیشتری خواهد داشت.

تداوم رشد بازار در گرو رفع ابهامات

مهرزاد منتظری: شرایط کنونی در اقتصاد کشور و بازارهای مالی به گونه‌ای است که هنوز سیگنال‌های قطعی برای اتمام روند رکودی مشاهده نشده است. به این ترتیب در وضعیت مزبور رشد اخیر بازار سهام را نیز نمی‌توان به معنای پایان یافتن شرایط منفی حاکم بر بازار دانست. اما در این میان نشانه‌های کوچکی به چشم‌ می‌‌خورد که شاید پیش‌زمینه ناپایداری شرایط فعلی باشد. در گام نخست نزدیک شدن به سررسید سکه‌های پیش‌فروش شده از سوی بانک مرکزی قرار دارد. به‌طوری‌که در روزهای آتی ۸۰۰ هزار سکه مزبور تحویل مشتریان داده می‌شود و با ورود این حجم بالا از سکه به بازار، شاهد آرام شدن فضای موجود در بازار طلا خواهیم بود. حتی شاید مقداری از نقدینگی به فروش رفته از این ناحیه به بازار سهام وارد شود.

تجربه نشان داده که به دنبال رشد قیمتی در بازار سکه و دلار، شاهد واکنش منفی در بازار سهام هستیم. اما پس از آرامش نسبی در این بازارها، بورس با یک فاز تاخیری به حرکت می‌پردازد. به این ترتیب می‌توان انتظار رشد در بورس را از این ناحیه داشت.

از سوی دیگر به ۲۲ اردیبهشت‌ماه و اعلام نظر رئیس‌جمهور آمریکا درخصوص آینده برجام نزدیک می‌شویم. به‌طوری‌که تنها ۲ روز معاملاتی تا این اعلام نظر در بازار باقی مانده و طی روزهای اخیر شاهد اخبار مناسبی از این ناحیه هستیم. به‌طوری‌که برخی اخبار نشان از عدم خروج قطعی آمریکا از برجام دارد. یا در حالتی دیگر تمدید برجام را شاهد باشیم. این عوامل نیز موج کوتاه مثبتی به بازارهای سرمایه‌گذاری مخابره کرد.

به عبارت دقیق‌تر شدت و ضعف سخنرانی ترامپ، عاملی تاثیرگذار بر آینده بازار سهام خواهد بود. اما کلیت بازار با سهامی ارزنده همراه است. به‌طوری‌که در اخبار داخلی بازار سرمایه شاهد انتشار گزارش‌های مثبتی از عملکرد ۱۲ ماهه شرکت‌های بورسی بودیم. این امر زمینه‌ساز ایجاد امیدواری به دیگر شرکت‌ها شده که انتظار می‌رود بقیه شرکت‌ها نیز گزارش‌های مناسبی منتشر کنند. به‌طور کلی بسیاری از صنایع بزرگ بورسی از لحاظ بنیادی بسیار ارزنده هستند. اما هنوز دلیل قطعی برای رشد پیوسته بازار نداریم. در واقع باید در انتظار روزهای آتی و رفع ابهاماتی از قبیل مسائل برجام و تصمیمات مربوط به آینده نرخ دلار باشیم. به‌نظر می‌رسد تا رفع این دو ابهام مزبور، رشد قابل‌توجهی در بازار سهام مشاهده نشود.

  رشد بورس ادامه خواهد داشت

کوروش شمس: بازار سهام در حالی روزهای نه‌چندان مناسبی را پشت‌سر می‌گذارد که بسیاری از شرکت‌های فعال در این بازار از شرایط بنیادی مطلوبی برخوردار هستند. در این شرایط سهام تعداد زیادی از شرکت‌ها با وجود برخورداری از وضعیت فاندامنتال مناسب و ارزندگی بالا، زیر ارزش واقعی معامله می‌شود. این نمادها که صنایع شاخص‌ساز نیز هستند، می‌توانند تاثیر مهمی در روند تغییر شاخص کل بورس داشته باشند.

اما به‌رغم وضعیت مناسب و ارزندگی یادشده، هنوز بازار با رکود همراه است. طی ۲ روز اخیر شاهد ایجاد موج مثبتی همراه با امیدواری در بازار بودیم که به نظر می‌رسد این روند با توجه به اخبار مناسب، ادامه‌دار باشد؛ در حالی طی‌مدت اخیر موضوعات برجام و ریسک‌های غیراقتصادی، از مهم‌ترین‌ عوامل تاثیرگذار بر بورس بوده که اخبار منتشر شده از این ناحیه نشان از کاهش التهاب فضا دارد به‌طوری‌که یکسری اخبار مبنی بر به تاخیر انداختن برجام به گوش می‌رسد. این امر می‌تواند بازار را به سمت فضای تحلیلی پیش ببرد.

به این ترتیب به‌نظر می‌رسد تکانه‌های استرسی و ریسک‌های سیستماتیک موجود در حال مرتفع شدن است و چنانچه اتفاق غیرقابل پیش‌بینی در این شرایط رخ ندهد، بازار سهام در مسیر صعودی ادامه حرکت خواهد داد. به عبارت دقیق‌تر در این‌صورت رشد بازار ادامه‌دار خواهد بود، به‌خصوص در نمادها و صنایع شاخص‌ساز. در حال‌حاضر صنایعی از قبیل سنگ‌آهنی‌ها، فلزات اساسی و پتروشیمی‌ها از لحاظ بنیادی وضعیت بسیار مناسبی دارند اما تنها ریسک عدم‌شفافیت قیمتی نسبت به نرخ فروش در سال ۹۷ دارند که هنوز مشخص نیست فروش این شرکت‌ها با چه نرخ دلاری باشد. با این حال اگر این فروش با دلار ۴۲۰۰ تومانی نیز انجام شود،‌ بازهم این شرکت‌ها با افزایش سودآوری همراه خواهند بود. به‌طوری‌که نه‌تنها قادر خواهند بود تا حاشیه سود سال ۹۶ خود را حفظ کنند، بلکه با افزایش نرخ دلار، رشد درآمد نیز خواهند داشت.در مجموع با فرض اینکه قیمت‌های جهانی ریزش چندانی نداشته و نرخ دلار نیز در محدوده معینی قرار گیرد، شفافیت در چشم‌انداز اقتصادی و ارزی را شاهد خواهیم بود. به این ترتیب رشد بازار سهام با شدت بیشتری دنبال می‌شود.

ریزش بیشتر قیمت سهام بعید است

علیرضا مستقل: روز گذشته در حالی شاهد رشد شاخص سهام بودیم که حجم و ارزش معاملات در مقایسه با روزهای عادی بورس تهران، همچنان در سطوح پایینی قرار دارد، با این وجود، معاملات دیروز تا حدودی امیدبخش بود. از یکسو عرضه محصولات «فولاد» در بورس کالا و رقابت مناسب قیمتی سبب شد تا به تبع رشد قیمت سهام «فولاد»، دیگر نمادهای همگروه آن نیز با رشد قیمت همراه شوند. از طرفی دیگر روز گذشته شاهد نشست کمیسیون اقتصادی مجلس شورای‌اسلامی برای ساماندهی به بازار ارز بودیم. در این نشست طرحی دو فوریتی تدوین و قرار شد ظرف ۴۸ ساعت آینده روانه صحن علنی مجلس شود. به نظر می‌رسد دلار دیگر توان باقی ماندن در نرخ ۴۲۰۰ تومان را ندارد. شرکت‌های سهامی در حال حاضر، سودآوری خود را بر مبنای دلار ۴۲۰۰‌تومانی محاسبه می‌کنند. به این ترتیب در صورت عدم پایداری نرخ تعیین شده دلار، سود شرکت‌ها با دلار آزاد افزایش خواهد داشت. بر این اساس امیدهایی از این روزنه به بازار سهام باز خواهد گشت و خود عاملی برای رشد بسیاری از سهام دلاری بازار خواهد بود. باید توجه داشت ریزش‌ قیمت سهام طی روزهای اخیر، سبب شده تا بسیاری از سهام بورسی به کف‌های تاریخی خود نزدیک شوند. ارزندگی قیمت سهام و در کنار آن نزدیک شدن به زمان مجامع شرکت‌ها خود موجب افزایش استقبال از سهام شده است. با این وجود نمی‌توان با اطمینان درخصوص پایداری این روند در بازار سهام اظهارنظر کرد؛ چرا‌که روند آتی بازار تاثیرپذیری بالایی از ریسک‌های غیراقتصادی دارد. در این‌ خصوص برجام، مهم‌ترین‌ ریسک این روزهای بازار است که سرنوشتی مبهم دارد. به عبارت دیگر باید دید پارامترهای بنیادی و اقتصادی تا چه میزان بر ریسک برجام غلبه می‌کند. با این حال بعید به نظر می‌رسد قیمت سهام از کف‌های موجود، کاهش بیشتری را تجربه کند.