آزاده حسینی

روز گذشته ذوب‌آهن اصفهان برای دومین بار در روز عرضه خود از ارائه محصولاتش در رینگ مبادلاتی بورس کالا امتناع کرد. امتناع ذوب‌آهن برای محصولاتش در حالی صورت می‌گیرد که در روز شنبه فهرست محصولات قابل عرضه این شرکت برای روز یکشنبه در سایت رسمی شرکت بورس کالا قرار گرفت و به همین دلیل متقاضیان زیادی برای تهیه محصول مورد نیازشان به بورس کالا مراجعه کردند، اما با اعلام ناظر تالار در بورس کالا مبنی بر عدم عرضه محصولات ذوب‌آهن همگی دست خالی بورس را ترک کردند.

شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان و سایر شرکت‌های تولیدکننده تیرآهن و میلگرد در روزهای یکشنبه و چهارشنبه محصولاتشان را در بورس کالا عرضه می‌کنند که عدم عرضه ذوب‌آهن در روز چهارشنبه هفته گذشته و یکشنبه هفته جاری باعث به هم خوردن نظم بازار و روند عرضه‌های بورس کالا شده است؛ چرا که شرکت بزرگی مانند ذوب‌آهن پایه قیمتی بورس بوده و سایر شرکت‌های تولیدکننده بر اساس قیمت ذوب‌آهن در بورس قیمت‌گذاری کرده و محصولاتشان را به فروش می‌رسانند

که با عدم عرضه ذوب‌آهن، سایر تولیدکنندگان نظیر گروه ملی فولاد ایران، فولاد میانه و ... نیز از عرضه محصولاتشان سرباز زدند.

عدم عرضه محصولات ذوب‌آهن از دو جهت به حیثیت بورس کالا لطمه وارد می‌کند، اول اینکه بورس کالا به تازگی توانسته است سهم اندکی از مشتریان بازار سنتی را جذب خود کند و آنها را برای تهیه محصولات مورد نیازشان به رینگ مبادلاتی بکشاند که در صورت عدم تهیه محصول مورد نیازشان آن هم به صورت پی در پی دیگر از حضور و تهیه محصولاتشان در بورس ناامید شده و مجددا به بازار سنتی رجوع می‌کنند، همچنین شرایط پیش آمده باعث نارضایتی کارگزاران بورس کالا نیز شده، چرا که آنها با مشتریان خود بر سر قیمت محصولات به توافق رسیده‌‌اند و ده‌درصد مبلغ کالا را نیز از آنها دریافت کرده‌اند که به دلیل عدم عرضه اعتبار کارگزاران نیز نزد مشتری خدشه‌دار شده است.

دومین مورد این است که نخستین عرضه محصولات ذوب‌آهن و سایر شرکت‌های دولتی نظیر فولاد مبارکه (البته ۷۰درصد از سهام فولاد مبارکه در بورس اوراق بهادار واگذار شده، اما هنوز از واحدهای زیرمجموعه ایمیدرو به شمار می‌رود) با قیمت‌های پایین‌تر نسبت به بازار صورت گرفت که حاکی از قیمت‌گذاری دستوری است، این در حالی است که بورس محل کشف قیمت براساس عرضه و تقاضا است، لذا قیمت‌گذاری در بورس ماهیت وجودی بورس را زیر سوال می‌برد، مطمئنا عدم عرضه محصولات فولادی شرکت‌ سهامی ذوب‌آهن بی‌ارتباط با این موضوع نبوده و نمی‌توان این شرکت را مقصر اصلی ماجرا دانست، اما بهتر نیست دولت به جای مداخله در امور قیمت‌گذاری این شرکت با به کارگیری ابزارهایی که تمامی دولت‌ها از آن برای کنترل بازار بهره می‌برند، نظیر تعرفه واردات، سیاست‌های تشویقی برای واردات بالاخص شمش و ... سعی در کنترل بازار کند، تا به این صورت هم نظم بازار به هم نخورد و هم یک شرکت تحت مالکیت دولت زیر بار فشار نباشد.