کاهش قیمت ارز توافقی سد راه محصولات پتروشیمی شد
ریزش گروهی قیمتهای پایه
قیمت نفت خام برنت در معاملات آتی به محدوده ۶۱.۵ دلار بهازای هر بشکه رسیده، اما با وجود این سطح قیمتی، بازار همچنان در مسیر ثبت کاهش هفتگی بیش از ۳ درصد قرار دارد. عامل اصلی این افت، تشدید انتظارات نسبت به مازاد عرضه در بازار جهانی نفت است. موضوعی که بهطور مستقیم و غیرمستقیم بر بازار جهانی محصولات پتروشیمی نیز اثرگذار است. آژانس بینالمللی انرژی با وجود تعدیل جزئی برآوردهای خود نسبت به ماه گذشته، بار دیگر بر احتمال اشباع بیسابقه عرضه تاکید داشته و اعلام کرده است که موجودیهای جهانی نفت به بالاترین سطح خود در چهار سال اخیر رسیدهاند.
سایه بازار خارجی بر رینگ پتروشیمی
این شرایط معمولا منجر به فشار کاهشی بر قیمت خوراک واحدهای پتروشیمی در سطح جهانی میشود و میتواند حاشیه سود تولیدکنندگان را تحتتاثیر قرار دهد. در مقابل، اوپک پیشبینی خود از توازن عرضه و تقاضای نفت در سال ۲۰۲۶ را بدون تغییر حفظ کرده که نشاندهنده دیدگاهی محتاطانهتر و متعادلتر نسبت به آینده بازار است. این اختلاف نگاه میان نهادهای بینالمللی، فضای عدم قطعیت را در بازارهای انرژی و پتروشیمی تشدید کرده و باعث شده فعالان این صنعت با احتیاط بیشتری تصمیمگیری کنند.
در بازار داخلی پتروشیمی، کاهش قیمت جهانی نفت معمولا به افت نرخهای پایه محصولات منجر میشود که میتواند تقاضای مصرفکنندگان پاییندستی را تا حدی تحریک کند، اما همزمان درآمد ارزی شرکتهای صادرکننده را تحت فشار قرار میدهد.
از سوی دیگر، تحولات ژئوپلیتیک نیز نقش مهمی در نوسانات بازار ایفا میکند. توقیف یک نفتکش ونزوئلایی توسط آمریکا و حملات اوکراین به نفتکشهای مرتبط با روسیه، اگرچه در کوتاهمدت باعث نوسان قیمتها شده، اما نتوانسته نگرانیها درباره مازاد عرضه را بهطور کامل خنثی کند. مجموع این عوامل نشان میدهد که بازار نفت و به تبع آن بازار پتروشیمی جهانی و داخلی، در دورهای از نوسان، عدم قطعیت و فشار قیمتی قرار گرفته است.
توقف قیمتهای پایه
قیمت پایه محصولات پتروشیمی در هفته چهارم آذرماه ۱۴۰۴ در حالی اعلام شد که قیمتهای پایه در سه هفته نخست اردیبهشتماه امسال روند کاهشی داشتند و پس از آن افزایشی اعلام شدند. نرخ دلار مبادلهای بعد از ۴۷ هفته رشد متوالی، از هفته سوم اردیبهشت ماه نزولی شد و در هفته ابتدایی خرداد ماه حدود ۰.۰۲ درصد رشد را به ثبت رساند. سپس مسیر نرخ دلار مبادلهای مجددا روند صعودی خود را حفظ کرد. این در حالی است که در هفته چهارم آذرماه امسال ورق نرخ ارز توافقی برگشت و با افت ۰.۶ درصدی همراه بود و این موضوع موجب کاهش بخش قابلتوجهی از قیمتهای پایه شد.
به عبارت بهتر دلار توافقی از ۷۱ هزار و ۵۹۳ تومان در روز ۱۶ آذرماه سال جاری به ۷۱ هزار و ۱۲۹ تومان در روز ۲۳ آذرماه کاهش یافت. بهعبارت بهتر کاهش ۸۰ درصد از قیمتهای پایه محصولات پتروشیمی تحتتاثیر وضعیت نرخ ارز رقم خورد. از طرفی بازار جهانی نیز در مسیر نزولی قرار دارد و این موضوع بر روند کاهشی قیمت پایه محصولات پتروشیمی تاثیر گذاشته است.
بررسی قیمت پایه محصولات پلیمری اعلام شده در هفته چهارم آذرماه نشان میدهد که فقط ۸ درصد از این گروه با رشد قیمت همراه بودند و در این بین پلیاستایرن معمولی ۱۵۴۰ با ۳ درصد رشد معادل دو هزار و ۱۰۱ تومان به قیمت ۶۸ هزار و ۶۴۵ تومان رسید و به عنوان نخستین محصول افزایشی در گروه پلیمر معرفی شد. پلیاستایرن مقاوم ۷۲۴۰-۶۰۴۵ نیز با ۳ درصد رشد قیمت پایه برای دومین هفته متوالی در رتبه دوم جدول افزایشیها قرار گرفت. پلیپروپیلن نساجی به عنوان نخستین محصول کاهشی معرفی شد که ۶ درصد کاهش قیمت پایه را به ثبت رساند و با قیمت ۶۴ هزار و ۲۳۷ تومان بهفروش رسید.
در گروه کالایی شیمیاییها نیز ۶۵ درصد از گروهها با کاهش قیمت پایه همراه بودند. آمونیاک (گاز) در هفته چهارم آذرماه امسال با ۲.۹ درصد رشد به عنوان اولین گروه کالایی شیمیایی معرفی شد و در روز ۲۳ آذرماه قیمت پایه این محصول ۲۰ هزار و ۵۷۵ تومان بهازای هر کیلوگرم اعلام شد. در این گروه زایلین مخلوط در رده نخست کاهشیها قرار گرفت و از این رو با ۷ درصد افت در صدر جدول کاهشیها قرار گرفت. کاهش قیمت ۶۵ درصد از محصولات شیمیایی نیز تحتتاثیر نرخ ارز توافقی رقم خورده و این در حالی است که قیمتهای پایه در بازار جهانی در وضعیت نزولی قرار دارند و این موضوع تاثیر قابلتوجهی بر بازار داخلی گذاشته است.
ضعف تقاضا در رینگ شیمیاییها
بررسی تالار پتروشیمی و فرآوردههای نفتی بورس کالای ایران در بازه زمانی ۱۵ تا ۲۱ آذرماه امسال نشان میدهد که این بازار میزبان ۱۲۰ هزار و ۳۳۹تن انواع محصول پلیمری بوده که با تقاضای ۱۸۴ هزار و ۵۳۱ تنی مواجه شده و در پایان هفته ۱۱۵ هزار و ۶۵۵ تن انواع محصول پلیمری بهفروش رسیده است. مقایسه بازار پتروشیمی در هفته سوم آذرماه با هفته پیش از آن نشان میدهد که حجم عرضه و میزان معاملات محصولات پلیمری هر کدام ۳ درصد افزایش داشتهاند و این در حالی رقم خورده است که میانگین قیمت پایه این نوع محصول در هفته مورد بررسی کاهشی بوده است. همچنین بررسی رینگ محصولات شیمیایی در هفته سوم آذرماه نشان میدهد که در این بازار ۶۵هزار و ۷۹۹ تن انواع محصول شیمیایی عرضه شده که با استقبال ۵۴ هزار و ۵۵۸تنی روبهرو شد و در نهایت ۴۱ هزار و ۱۵۵ تن محصول شیمیایی مورد معامله قرار گرفته است.
مقایسه بازار فیزیکی این نوع محصول در بازه زمانی ۱۵ تا ۲۱ آذرماه با هفته پیش از آن نشان میدهد که میزان معاملات و حجم عرضه بهترتیب ۰.۵ درصد و ۴.۶ درصد کاهش را به ثبت رسانده است و این در حالی رقم خورده که میانگین قیمت پایه محصولات شیمیایی در رینگ فیزیکی بورس کالای ایران در هفته مورد بررسی افزایشی گزارش شده است.
