بازار جهانی مس در آستانه کمبود

بازار جهانی مس در هفته‌های اخیر شاهد تحولات بی‌سابقه‌ای بوده است. تحولاتی که از یک سو ریشه در تغییرات سیاست تجاری ایالات متحده دارد و از سوی دیگر نشان‌دهنده شکنندگی ساختار عرضه این فلز اساسی در اقتصاد جهانی است. در تازه‌ترین رخداد، گروه انرژی مرکوریا لیمیتد حدود ۵۰۰‌میلیون دلار مس را برای برداشت از انبارهای تحت نظارت بورس فلزات لندن (LME) سفارش داده است؛ اقدامی که از نگاه تحلیلگران نشان‌دهنده آمادگی این شرکت برای مواجهه با کمبود عرضه جهانی در آستانه وضع احتمالی تعرفه‌های جدید آمریکا بر واردات مس است.

مرکوریا نقش اصلی را در ثبت درخواست برداشت حدود ۵۰هزار تن مس از انبارهای LME در روز چهارشنبه بر عهده داشته است. این حجم عظیم برداشت که بزرگ‌ترین لغو موجودی طی بیش از یک دهه محسوب می‌شود، بلافاصله قیمت‌ها را در بورس لندن به سطحی بی‌سابقه یعنی بیش از ۱۱هزار و ۵۰۰ دلار به‌ازای هر تن رساند و بار دیگر حساسیت بازار نسبت به هرگونه تغییر در جریان عرضه را آشکار کرد.

تغییر سیاست تجاری آمریکا و آشفتگی در بازار مس

ریشه اصلی تحولات اخیر را باید در تصمیم‌های دولت ایالات متحده جست‌وجو کرد. زمانی که دونالد ترامپ در ماه فوریه اعلام کرد که برای تقویت عرضه داخلی قصد دارد بر واردات مس تعرفه وضع کند، جریان تجارت جهانی این فلز به‌سرعت دچار دگرگونی شد. در نتیجه این سیاست، قیمت‌های آتی مس در بازار نیویورک (Comex) به سطحی بالاتر از قیمت‌های بورس لندن افزایش یافت و فرصت آربیتراژ قابل‌توجهی برای فعالان این بازار ایجاد کرد. همین اختلاف قیمت، موجی از واردات بی‌سابقه مس به ایالات متحده را رقم زد، موجی که توسط بازیگران بزرگ همچون مرکوریا، ترافیگورا و گلنکور هدایت می‌شد.

این روند اما در اواخر ژوئیه، زمانی که ترامپ به‌طور ناگهانی برخی درجات کالایی مس را از شمول تعرفه‌ها معاف کرد، برای مدتی متوقف شد. با این حال، در هفته‌های اخیر و درحالی‌که دولت آمریکا بار دیگر احتمال بازنگری در معافیت‌ها و اجرای تعرفه‌های جدید بر مس اولیه در سال آینده را مطرح کرده است، شرکت‌های تجاری دوباره برای ارسال محموله‌های بیشتر به بنادر آمریکا وارد رقابت شده‌اند. افزایش دوباره قیمت‌های آتی در نیویورک نشان می‌دهد که فرصت دیگری برای انجام واردات پیش‌دستانه پیش پای معامله‌گران قرار گرفته است.

کوستاس بینتاس، از مدیران ارشد مرکوریا که سال گذشته برای توسعه فعالیت‌های این شرکت در بازار فلزات به آن پیوست، در گفت‌وگویی با بلومبرگ تاکید کرده است که قیمت مس احتمالا در هفته‌های آتی رکوردهای جدیدی را ثبت می‌کند. به گفته او، بازار جهانی در آستانه یک کمبود عمیق قرار دارد و در صورت تداوم شرایط فعلی، بسیاری از خریداران بین‌المللی در سه‌ماهه نخست سال آینده با کمبود جدی کاتد مواجه می‌شوند. او با لحنی هشداردهنده گفت: اگر وضعیت به همین روند ادامه داشته باشد، در بیشتر نقاط جهان با کمبود کاتد مس مواجه خواهیم شد.

اگرچه سخنگوی مرکوریا از اظهارنظر درباره برداشت گسترده مس از انبارهای LME خودداری کرده، اما ارزیابی‌های مشابه از سوی مدیران ارشد شرکت‌های رقیب مثل IXM SA و Gunvor Group نیز ارائه شده است. آنها هشدار می‌دهند که مجموعه‌ای از اختلالات در معادن جهان از کاهش تولید گرفته تا مشکلات عملیاتی در آفریقا و آمریکای جنوبی، به نقطه‌ای رسیده است که می‌تواند به کمبود ساختاری در عرضه جهانی این فلز منجر شود.

تضاد میان رکوردزنی قیمت‌ها و کاهش تقاضا

نکته قابل‌توجه آن است که افزایش قیمت مس در حالی رخ می‌دهد که نشانه‌هایی از کاهش تقاضا، به‌ویژه در چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مس، دیده می‌شود. با وجود این، معامله‌گران بر این باورند که فشار عرضه و سرعت بالاتر ارسال محموله‌ها به ایالات متحده، تولیدکنندگان را مجبور خواهد کرد هزینه‌های بیشتری را برای تامین مواد اولیه بپردازند. در واقع، کاهش ذخایر انبارها و رقابت برای انتقال فلز به بازار آمریکا، عامل اصلی شکل‌گیری موج جدید افزایش قیمت‌ها بوده است.

در حالت معمول، معامله‌گران از شبکه انبارهای گسترده بورس فلزات لندن به عنوان محل ذخیره‌ اضطراری در دوره‌های کمبود یا مازاد طراحی شده، برای مدیریت عرضه استفاده می‌کنند. با این حال قراردادهای مس LME عمدتا شامل کاتدهایی است که منشأ آنها چین و روسیه است، محصولاتی که برخلاف قراردادهای Comex قابلیت تحویل در آمریکا را ندارند. اکنون انتظار می‌رود بخش قابل‌توجهی از موجودی LME به سمت آزادسازی برای مشتریان غیرآمریکایی هدایت شود تا از انتقال حجم بیشتری فلز به ایالات متحده جلوگیری شود. با وجود این تلاش‌ها، معامله‌گران روز پنج‌شنبه نیز هفت‌هزار و ۴۵۰ تن دیگر از مس ذخیره‌‌شده در LME را سفارش دادند.

درحالی‌که آمریکا اکنون دارای مازاد عظیمی در انبارها و بنادر خود است، اغلب کارشناسان معتقدند که این مازاد بعید است دوباره به بازار جهانی بازگردد، چراکه اختلاف قیمت قراردادهای Comex با بازارهای دیگر همچنان پابرجاست و سایه تهدید تعرفه‌ها نیز بر بازار نقش بسته است.

در هفته گذشته، شرکت ایوانهو ماینز پیش‌بینی تولید خود را برای معدن بزرگ کاموا-کاکولا در جمهوری دموکراتیک کنگو کاهش داد. هم‌زمان، گلنکور نیز هدف تولید سال ۲۰۲۶ خود را پایین آورد. 

در مقابل، ریوتینتو با اتکا به توسعه‌های جدید در معدن اویو تولگوی مغولستان، پیش‌بینی تولید خود را برای سال ۲۰۲۵ افزایش داده است. این تفاوت عملکرد بین شرکت‌های بزرگ نشان از نااطمینانی عمیق در روند عرضه جهانی دارد.

در سوی دیگر، تحلیلگران گلدمن ساکس اعلام کرده‌اند که جریان واردات مس به ایالات متحده در نیمه اول ۲۰۲۶ احتمالا بیش از انتظار بوده و بخش زیادی از رشد قیمت‌ها حاصل لغو موجودی LME و آزادسازی فلز برای تحویل به آمریکاست.

در کنار عوامل عرضه و تقاضا، انتظارات سیاست پولی نیز بر بازار اثرگذار بوده است. پیش‌بینی کاهش ۲۵ واحد پایه‌ای نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو در هفته آینده و احتمال چند نوبت کاهش دیگر در سال آینده، به‌عنوان محرکی برای افزایش قیمت کالاهای پایه ازجمله مس عمل کرده است. به طور کلی، مجموعه‌ای از عوامل ژئوپلیتیک، سیاست‌های تجاری و اختلالات تولیدی موجب شده‌اند که بازار جهانی مس در آستانه دوره‌ای پرنوسان و احتمالا همراه با کمبود قرار گیرد.

 اقدام اخیر مرکوریا، تنها یکی از نشانه‌های این است که بازیگران بزرگ بازار خود را برای شرایط دشوار ماه‌ها و سال آینده آماده می‌کنند. شرایطی که ممکن است به بازتعریف جریان‌های تجاری، تغییر الگوهای قیمتی و افزایش حساسیت عرضه در سطح جهانی منجر شود.