تابلوی برق سبز نامی است که خردادماه سال ۱۴۰۲ به ادبیات بخش انرژی کشور اضافه شد. در فضای ایجادشده تحت عنوان تابلوی برق سبز، امکان فروش مستقیم انرژی بدون دخالت دولت توسط نیروگاه‌‌‌داران تجدیدپذیر و مشتریان این حوزه به وجود می‌‌‌آید. براساس قانون، سمت عرضه این تابلو را نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر و سمت تقاضا را ادارات و صنایع براساس قوانین پوشش می‌دهند. این تابلو با رقابتی کردن نرخ فروش برق و ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاری می‌‌‌تواند به انگیزه‌‌‌ای برای توسعه نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر بدل شده و مساله ناترازی برق را حل کند. از طرفی چون بازاری با ویژگی پرداخت آنی در این تابلو مهیاست، ناترازی مالی این نیروگاه‌‌‌ها نیز حل شده و از طرفی افزایش ظرفیت نیروگاه‌‌‌‎های تجدیدپذیر به متنوع‌سازی سبد سوخت نیروگاه‌‌‌ها و کاهش نیاز به گاز طبیعی ختم می‌شود. از سوی دیگر، با راه‌‌‌اندازی تابلوی برق سبز همراه با رها کردن یک‌تیر از چله کمان، چند نشان هدف گرفته شده و انتظار می‌رود ظرفیت نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر در کشور با این شیوه چند برابر شود. تقاضای این بازار ابتدا با تکلیف به دولت برای خرید برق ادارات از تابلو و سپس تکلیف صنایع برای تامین انرژی از این محل با مشوق‌‌‌هایی صورت می‌‌‌پذیرد.

۱۲۴ میلیون کیلووات ساعت برق در تابلوی برق سبز فروش رفت

با توجه به جزئیات یادشده، مهم‌ترین خریدار تابلوی برق سبز در حال حاضر صنایع کشور هستند که از این طریق می‌‌‌توانند نسبت به تامین برق خود اقدام کنند. براساس به‌روزترین آمار تابلوی برق سبز از ابتدای شروع فعالیت این سازوکار در بورس انرژی تاکنون ۱۲۴میلیون و ۶۴۵‌هزار کیلووات ساعت برق توسط ۱۸مشترک صنعتی از این تابلو خریداری شده است. مشترکان خرید‌کننده از تابلوی برق سبز، ۳۳۲میلیارد و ۷۸۷میلیون تومان برای دریافت این انرژی هزینه کرده و به‌طور متوسط به‌ازای هر کیلووات ساعت برق تجدیدپذیر در تابلوی برق سبز ۲‌هزار و ۶۶۹تومان به نیروگاه‌‌‌های خورشیدی و بادی کشور پرداخت کردند.

تابلوی برق سبز مکانی برای جبران انرژی مدیریت مصرف صنایع

در همین راستا، علی رادمهر، کارشناس حوزه انرژی با اشاره به مساله تابلوی برق سبز عنوان کرد: برنامه مدیریت مصرف برق صنایع کشور در پیک خود به معادل ۵۰۰۰‌هزار مگاوات رسیده که ۳/ ۶‌درصد از کل برق تامین شبکه را تامین می‌کند، این در حالی است که برق مهیاشده در تابلوی برق سبز به طور متوسط معادل ۵۵۸۴مگاوات تامین شده و صنایع می‌‌‌توانستند اثر برنامه مدیریت مصرف برق را با خرید برق از تابلوی برق سبز جبران کنند. این کارشناس حوزه انرژی در پاسخ به این سوال که هزینه برق در تابلوی برق سبز چند برابر برق یارانه‌‌‌ای دولت به صنایع است، گفت: هزینه برق در تابلوی برق سبز تقریبا ۴ تا ۵/ ۴برابر گران‌ترین برقی است که توسط دولت برای صنایع تامین می‌شود. وی در پاسخ به اینکه صنایع به دلیل گران بودن این برق سراغ تابلوی برق سبز نمی‌‌‌روند، گفت: متاسفانه جریان پایدار برق تقریبا رایگان، صنعت کشور را دچار بیماری مزمن کرده و آثار آن در کاهش بهره‌‌‌وری و افزایش مصرف انرژی نمایان است. رادمهر گفت: نمی‌شود صنایع تقاضای تامین برق یارانه‌‌‌ای داشته باشند و از برنامه مدیریت مصرف برق گلایه کنند اما نیاز خود را از تابلوی برق سبز تامین نکنند.

راهکار رفع ناترازی برق، اتکا به سازوکار بازار برای فروش برق است

سید دانیال آل‌هاشم، استاد دانشگاه با اشاره به مساله ناترازی برق در کشور گفت: در هر کشوری که تمام ظرفیت خانگی، صنعتی، کشاورزی و سایر مشترکان بسیج شوند و در یک زمان به فعالیت پرداخته و خواستار مصرف برق باشند، ناترازی شکل می‌گیرد. به گفته این استاد دانشگاه، در کشور ما دقیقا مشابه همین اتفاق رخ می‌دهد و همه متقاضیان در یک‌بازه زمانی خواستار تامین برق هستند، در حالی که چند ساعت بعد یعنی در شب تقاضایی برای برق نیست.

آل‌هاشم تاکید کرد: دنیا این مساله را با تعرفه و بازار حل کرده و شرکت‌ها و متقاضیان برق به دلیل قیمت بالای برق در شرایطی سمت استفاده از انرژی نمی‌‌‌روند و اوج بار در ساعات شبانه‌روز توزیع می‌شود، در حالی که نبود سازوکار قیمت در ایران سبب شده است تا ما با این پدیده برخورد کنیم. کارشناسان حوزه انرژی اعتقاد دارند، استفاده از سازوکار بازار برای فروش برق به صنایع سبب می‌شود تا بار مورد استفاده به جای تجمع در یک‌بازه زمانی محدود در طول شبانه‌روز توزیع شده و بخشی از مساله ناترازی انرژی از این مسیر حل شود.