افزایش هزینه تولید و عدم‌رشد نرخ به دلیل رکود، تولید مقاطع طویل فولادی را غیراقتصادی کرد
هشدار رشد نرخ با کاهش تولید میلگرد
رینگ کم‌‌‌رونق مقاطع طویل فولادی
بورس کالای ایران در هفته جاری دو بار میزبان عرضه میلگرد فولادی بود. نوردکاران در هفته جاری، ظرف روزهای شنبه و چهارشنبه، چهاردهم و هجدهم مردادماه، نسبت به عرضه محصولات خود در بازار فیزیکی بورس‌کالا اقدام کردند. البته عرضه روز شنبه چهاردهم مردادماه مربوط به لغو عرضه چهارشنبه هفته قبل برابر یازدهم مردادماه و همزمان با تعطیلی غیرمترقبه کشور بود.
بررسی روند معاملات میلگرد در بازار فیزیکی بورس‌کالا در سومین هفته مردادماه از کاهش حجم معاملات در این بازار حکایت دارد. روز چهارشنبه 18مردادماه بالغ بر 170تن انواع میلگرد فولادی با نرخ پایه‌‌‌ای در بازه قیمتی 21هزار و 400تومان تا 22هزار تومان در بازار فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد. تقاضای ثبت‌شده برای این محصول برابر 75هزار تن بود و در نهایت 32هزار تن میلگرد با میانگین نرخ 22هزار و 100تومان در این بازار معامله شد.
با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس نرخ تمام‌شده فروش میلگرد از بازار فیزیکی بورس‌کالا برابر 24هزار تومان بود. این در حالی است که در همین روز هر کیلوگرم میلگرد در بازار آزاد تهران با نرخی در محدوده 24هزار تومان تا 24هزار و 500تومان به فروش رفت. به این ترتیب فاصله قیمتی میان میلگرد بازار آزاد و بورس به‌‌‌نحوی است که خرید از بورس فاقد توجیه اقتصادی بوده و همین موضوع عامل رکود سنگین حاکم بر بازار است. در این شرایط، تجار چشم‌‌‌انداز روشنی از بهبود تقاضا در میان‌مدت ندارند و ریسک خرید میلگرد با نرخ فعلی عرضه‌شده در بازار فیزیکی بورس‌کالا به امید رشد قیمت در میان‌مدت را به‌سادگی نمی‌‌‌پذیرند.
با این حال، برخی از فعالان بازار آزاد مقاطع طویل فولادی با استناد به نرخ فروش شمش فولاد ظرف هفته‌‌‌های اخیر، افزایش هزینه‌‌‌های تولید، کاهش اجباری یا خودخواسته تولید مقاطع طویل فولادی و احتمال کمبود عرضه این محصول را می‌دهند و پیش‌بینی می‌کنند که بهای مقاطع طویل فولادی در میان‌مدت افزایش یابد.
کف‌‌‌سازی میلگرد در کانال 24هزار تومانی
با توجه به نرخ فروش شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران، کف نرخ عرضه میلگرد در بازار فیزیکی بورس‌کالا 24هزار تومان خواهد بود. در هفته جاری حدود 143هزار تن شمش فولاد با میانگین نرخ 19هزار و 870تومان در بازار فیزیکی بورس‌کالا معامله شد. با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس، نرخ تمام‌شده هر کیلوگرم شمش فولاد برای نوردکاران برابر 21هزار و 700تومان خواهد بود. در این شرایط با در نظر گرفتن هزینه 500تومانی حمل این شمش فولاد تا کارخانه نورد و هزینه تبدیلی برابر 1/ 1درصد نرخ شمش فولاد، قیمت تمام‌شده تولید میلگرد از شمش معامله‌شده در بازار فیزیکی بورس‌کالا برابر 24هزار و 600تومان خواهد بود. این رقم تعیین‌‌‌کننده کف نرخ متعادل برای فروش مقاطع طویل فولادی است. البته فروش شمش فولاد با نرخی کمتر در هفته‌‌‌های قبل و همچنین کسادی بازار باعث شده است تا از سویی نوردکاران فعلا امکان عرضه محصول تولیدی خود با نرخی کمتر در بازار فیزیکی بورس‌کالا را داشته باشند و از سوی دیگر میلگرد با نرخی کمتر از این رقم در بازار آزاد معامله شود.
صدور مجوز خرید شمش فولاد برای متقاضیان سرمایه‌‌‌ای، باعث رشد تقاضا در رینگ فیزیکی این محصول ظرف یک‌ماه اخیر و رشد بهای آن شده است. این موضوع هزینه تولید مقاطع طویل فولادی به عنوان محصول نهایی این زنجیره را افزایش داده است. این در حالی است که بازار داخلی مقاطع طویل فولادی کشش این رشد قیمتی از ناحیه افزایش هزینه تولید را ندارد. تابستان به شکل سنتی زمان اوج‌‌‌گیری تقاضای مصرفی در بازار مقاطع طویل فولادی به منظور اجرای پروژه‌‌‌های ساخت‌‌‌وساز است؛ اما رکود سنگین حاکم بر معاملات ساخت مسکن ظرف ماه‌‌‌های اخیر باعث شده است تا ظرف سال‌های اخیر خبری از رونق فصلی نباشد. در شرایطی که بازار مقاطع طویل فولادی با رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌‌‌ای روبه‌روست، افزایش هزینه تمام‌شده تولید مقاطع طویل فولادی می‌‌‌تواند این رکود را سنگین‌‌‌تر کند. ظرف سال‌های اخیر و با توجه به افزایش هزینه آهن و فولاد در کشور، سازندگان مسکن به افزایش مصرف سیمان متمایل شده‌‌‌اند. به این ترتیب در حالی که بر میزان مصرف سیمان افزوده شده، از میزان مصرف میلگرد کاسته شده است.
عوارض؛ مانع جدید صادراتی
ظرف هفته‌‌‌های گذشته عوارض جدید صادراتی بر محصولات زنجیره آهن و فولاد کشور وضع شد. هدف از وضع این عوارض جلوگیری از خام‌‌‌فروشی بود؛ اما بر میلگرد به‌‌‌عنوان محصول نهایی نیز اعمال شد. در شرایطی که بازار داخلی مقاطع طویل فولادی با چالش رکود سنگین مستمر مواجه است و نرخ محصولات فولادی در بازارهای جهانی نیز تحت فشار کاهشی قرار دارد، وضع عوارض صادراتی، ضربه‌‌‌ای سنگین به بازارهای صادراتی وارد می‌کند. بروز چنین وضعیتی در شرایطی که بازار داخل نیز با رکود سنگینی مواجه است، با تشدید بحران تقاضا، زمینه توقف اجباری تولید در حوزه نورد را فراهم می‌کند.
موانع تولید شدت می‌گیرد
افزایش هزینه‌‌‌های تولید با رشد نرخ شمش فولاد و احتمال گرانی گاز باعث رشد محسوس هزینه تمام‌شده تولید مقاطع طویل فولادی شده است. در این شرایط تولیدکنندگان مقاطع طویل فولادی با غیراقتصادی شدن تولید به دلیل رشد هزینه و عدم‌امکان انعکاس این رشد نرخ در بهای فروش به دلیل رکود سنگین در بازار مصرف مواجه هستند و این موضوع آنها را به سمت کاهش اختیاری تولید سوق داده است. در کنار این موضوع، کمبود برق در کشور در میانه تابستان شدت بیشتری به خود گرفته و درواقع صنایع با کاهش اجباری تولید نیز مواجه شده‌‌‌اند. کاهش تولید در کنار زیان رسیدن به بدنه تولید، می‌‌‌تواند بازار را با کسری مقاطع طویل فولادی در میان‌مدت روبه‌رو کند و عاملی برای رشد قیمت باشد.
