گام های فولادسازان از تولید کمی به کیفی
در واقع، گلوگاه تابستان برق بوده است که خوشبختانه فولادسازان آن را سپری کرده و با ذخیره‌سازی آهن اسفنجی توانستند این موضوع را مدیریت کنند؛ اما تصور ما بر این است که در پیک سرما و نیمه میانی زمستان، فولادسازان بخشی از تولید خود را در واحدهای فولادی از دست بدهند و این مشکلاتی را روی آمارها و پیش‌بینی‌های مرتبط با تولید فولاد در کشور به وجود خواهد آورد. آمارهای تولیدی وزارت صنعت، معدن و تجارت حکایت از آن دارد که در حال حاضر، سالانه ۳۰ میلیون تن تولید فولاد در کشور صورت می‌گیرد که امسال رشد تولید را در ماه‌های اول سال مشاهده کردیم، اما با قطعی برق، حتی در برخی ماه‌ها، مجبور به تجربه کاهش تولید تا ۱۵درصد هم بودیم که البته این روند تا مهرماه صورت گرفت و از این ماه، به رشد برگشتیم ولی فکر می‌کنم که در ماه‌های آینده و به خصوص از ماه بعد دچار کاهش تولید شویم و به این ترتیب، تا پایان سال در بهترین حالت، تولید سال گذشته در صنعت فولاد را یعنی همان ۳۰میلیون تن تجربه خواهیم کرد.
در این میان، فولادسازان نیز برخی برنامهها را برای تغییر تولید از کمیت به کیفیت برنامه‌ریزی کرده‌اند؛ این در حالی است که مشخصا شرکت‌هایی همچون فولاد مبارکه در این میان توانسته‌اند با برنامه‌ریزی به سمت تولیداتی حرکت کنند که هم اکنون بخشی از نیاز بازار داخل در ارتباط با آنها، از خارج از کشور تامین می‌شود. نکته حائز اهمیت آن است که به دلیل اینکه روند قیمت گاز هم‌اکنون به صورت تصاعدی است و از سوی دیگر، قیمت سنگ‌آهن نیز متناسب با قیمت‌های جهانی در حرکت است، اوضاع اندکی متفاوت شده است. این در حالی است که کسری عرضه کنسانتره نیز وجود دارد و این کسری به سایر زنجیره‌ها هم، منتقل شده است. از سوی دیگر، سود آن دسته از فولادسازانی که به دنبال فروش شمش هستند، امسال نسبت به سال گذشته کاهش داشته است و بر این اساس، فولادسازان برای حفظ سود و تامین رضایت سهامداران خود، تصمیم گرفته‌اند تا به دنبال تولید فولاد کیفی باشند؛ به این معنا که فولاد با ارزش افزوده بیشتری تولید کنند و حاشیه سود خود را از این محل جبران کنند. البته برخی از فولادسازان نیز به دنبال بالا بردن سطح کمی محصولات خود و فروش سریع آن در بازار هستند؛ اما باید به همه اینها اختلاف قیمت بین کالاهای داخلی و صادراتی را نیز اضافه کرد که در الگوی جدید مدیریت بازار که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تدوین شده، این موضوع احتمالا در قالب عوارض یا حذف مشوق، مدیریت شده و اختلاف از بین می‌رود؛ بنابراین این امر هم فولادسازان را به سمت تامین بهتر نیازهای داخلی هدایت خواهد کرد؛ ضمن اینکه با توجه به برنامه‌ریزی دولت برای اجرای پروژه‌های مسکن ملی که فولاد آنها نیز باید به موقع تامین شود؛ به نظر می‌رسد که ۳۰ تا ۴۰ میلیون تن بر تقاضای فولاد ایران در ۴ سال آتی اضافه خواهد شد که بر این اساس، تصور ما بر این است که پارامترهای اقتصادی، همزمان با افزایش تقاضای بازار داخلی، فولادسازان را به سمتی هدایت خواهد کرد که تولید محصولات را افزایش داده و در عین حال، به سمت افزایش کیفیت نیز حرکت کنند. البته هم اکنون نیز در بخشی از فولادسازان بزرگ کشور، حرکت برای تغییر جهت به سمت محصولات کیفی آغاز شده و تولیدات آنها از سوی صنایع پایین‌دستی در حال خریداری است. بر این اساس، بخشی از فولاد، با اقلام کیفی تولید می‌شود که به سمت ایجاد ارزش افزوده بالاتر، صنایع را هدایت خواهد کرد. نمونه آن هم ورقهای کیفی، در فولاد مبارکه تولید شده است که در خطوط انتقال انرژی کشور و نفت و گاز وارد شده است. به‌طور قطع این حرکت را در سایر واحدهای فولادی نیز به تدریج خواهیم دید که فولادسازان، به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر حرکت خواهند کرد.
در مجموع اقتصاد ایران به حدی رسیده است که دیگر نتواند تولید شمش فولاد و صادرات آن را هدفگذاری کند؛ چراکه کمبود سنگ آهن و انرژی در کشور وجود دارد و طبعا پارامتر صادرات شمش، پارامتر مناسبی برای میان‌مدت نیست و حتما باید روی تولید محصولات کیفی تمرکز کنیم تا بتوانیم روند افزایش هزینه را کنترل کنیم. در این میان بررسیها نشان می‌دهد که فولاد مبارکه قطعا به سمت فولادهای کیفی حرکت خواهد کرد و پروژه نورد دو قطعا فعال و اجرایی خواهد شد؛ این در حالی است که فولاد مبارکه در میان‌مدت و بلندمدت، دیگر صادرکننده اسلب نخواهد بود و من فکر می‌کنم که بتواند بخش کیفی بازار ایران و بازارهای جهانی را هدفگذاری کند. به هر حال فولاد مبارکه یکی از فولادسازان بزرگ کشور است که نقش مهمی را همواره در تولید محصولات کیفی ایفا کرده است و در این مسیر، با گام‌های جدیدی که تعریف کرده طی ماه‌های آینده اتفاقات خوبی را در بازار رقم خواهد زد و به سمت تولیداتی حرکت خواهد کرد که ارزش افزوده بالاتری برای این بنگاه اقتصادی ایجاد کرده و در عین حال، زمینه را برای تامین بخشی از نیازهای بازار فراهم خواهد کرد. ضمن اینکه به مرور در بازارهای جهانی نیز نقش‌آفرینی خواهد کرد.
