شاخص مدیران خرید بخش تولید در دو اقتصاد برتر دنیا نشان از بروز رکود دارد

سایه رکود چینی بر بازارهای کالایی

دنیای‌اقتصاد - راضیه احقاقی : فعالیت کارخانه‌های چین در ماه ژوئن برای سومین‌ماه متوالی کاهش یافت و در محدوده رکود قرار گرفت؛ این در حالی بود که شاخص مدیران خرید بخش غیرتولیدی در این کشور نیز، اگرچه در فاز رونق باقی ماند، در ضعیف‌ترین وضعیت خود ظرف سال‌جاری میلادی قرار گرفت. به این ترتیب باید اذعان کرد که بخش تولید و خدمات چین ظرف ماه ژوئن در بدترین شرایط خود پس از کنار گذاشته‌شدن سیاست کرونا صفر قرار دارند. در حالی که اقدامات فعلی دولت پکن برای تحریک اقتصاد نتوانسته است تقاضای داخلی را تقویت کرده و به شرایط طبیعی بازگرداند، احتمال بروز رکود در سایر نقاط دنیا با محوریت اقتصاد ایالات‌متحده به بازارهای صادراتی چینی‌ها آسیب زده و از این منظر نیز فشار مضاعفی به بزرگ‌ترین اقتصاد کالامحور جهانی وارد کرده است. داده‌های شاخص مدیران خرید بخش تولید و خدمات، چشم‌انداز روشنی برای بازارهای کالایی متصور نمی‌کند؛ اما اگر دولت چین به سراغ اعمال محرک‌های قابل‌توجه برود، می‌توان به بهبود وضعیت تولیدکنندگان چینی در میان‌مدت امیدوار شد.

رکود گریبان‌گیر تولیدکنندگان بزرگ چینی

بخش تولید در چین همچنان تحت فشار کاهش تقاضا در وضعیت رکود قرار دارد. به نحوی که شاخص مدیران خرید صنعتی چین برای ماه ژوئن از سوی اداره ملی آمار چین برابر 49واحد اعلام شد، این شاخص بیانگر وضعیت صنایع بزرگ و عمدتا وابسته به دولت بوده و قرارگرفتن آن در نرخی کمتر از سطح 50واحد بیانگر بروز رکود است. کاهش محدودیت کرونایی در چین از سوی دولت این کشور از ابتدای سال‌جاری میلادی باعث شد تا شاخص مدیران خرید بخش تولید برای سه‌ماه ابتدایی سال 2022 به نرخی بالاتر از 50واحد صعود کند؛ اما این روند پایدار نبود. رشد تقاضا در بخش محصولات صنعتی با کاهش محدودیت کرونایی در چین، مطابق انتظار رشد پیدا نکرد و به این ترتیب شاخص مدیران خرید بخش تولید از ماه آوریل به نرخی کمتر از 50واحد سقوط کرد. به این ترتیب عدم‌رشد تقاضا در بازار محصولات صنعتی در چین باعث شد تا شاخص مدیران خرید بخش تولیدی این کشور برای سه‌ماه دوم سال یعنی از آوریل تا ژوئن، نرخی کمتر از 50واحد داشته باشد.

همزمان با بروز رکود در بخش تولید چین، بخش غیرتولیدی در این کشور نیز با کاهش حجم تقاضا مواجه شد. با این حال همچنان شاخص مدیران خرید بخش خدمات نرخی بالاتر از 50واحد دارد که بیانگر قرارگرفتن در شرایط رونق است. شاخص مدیران خرید بخش غیرتولیدی چین برای ماه ژوئن برابر 2/ 53واحد اعلام شد. این شاخص بالاتر از 50واحد جای گرفت؛ اما نسبت به میزان آن در ماه قبل یعنی ماه مه 2022 کاهش 3/ 1واحدی داشت. از ماه آوریل و همزمان با بروز رکود در بخش تولید چین، شاخص مدیران خرید بخش غیر‌تولیدی نیز وارد سراشیبی افت نرخ شد. استمرار این رویه تحقق اهداف اقتصادی چین در سال‌جاری میلادی را با چالش جدی مواجه می‌کند.

صادرات‌محورها در امان از پیامدهای انقباضی

شاخص مدیران خرید Caixin بخش تولید در چین برای ماه ژوئن برابر 5/ 50واحد اعلام شد؛ این در حالی بود که شرکت‌کنندگان در نظرسنجی رویترز این شاخص را برای ماه ژوئن برابر 2/ 50واحد پیش‌بینی کرده بودند. شاخص مدیران خرید Caixin بخش تولید حدود 650تولیدکننده عمدتا خصوصی را بررسی می‌کند و به گفته اقتصاددانان، بیشتر بر شرکت‌های صادرات‌محور واقع در مناطق ساحلی تمرکز دارد. این در حالی است که شاخص مدیران خرید رسمی چین بالغ بر 3200شرکت در سراسر چین را مورد بررسی قرار می‌دهد که عمدتا نیز شامل صنایع بزرگ می‌شوند.  به این ترتیب در شرایطی که صنایع بزرگ چینی ظرف سه‌ماه دوم سال‌جاری میلادی با عواقب بروز رکود مواجه هستند، صنایع متوسط و صادرات‌محور توانسته‌اند از شرایط رکود در امان بمانند. البته از میزان شاخص مدیران خرید Caixin بخش تولید در ماه ژوئن نسبت به ماه قبل (مه) به میزان 4/ 0واحد کاسته شد که این افت شاخص بیانگر تضعیف بازار این حوزه بوده و خبری ناخوشایند برای دومین اقتصاد جهان است.  با این حال، اقتصاد جهانی نیز در شرایط کنونی در معرض بروز رکود جدی قرار دارد. ژانگ ژیوئی، اقتصاددان ارشد Pinpoint Asset Management گفت: داده‌های اخیر نشان از آن دارد که اقتصاد جهانی در حال کند شدن است. این موضوع احتمالا ظرف ماه‌های آینده فشار بیشتری بر تقاضای خارجی چین وارد می‌کند. بنابراین احتمال سرایت وضعیت رکودی به صنایع صادرات‌محور این کشور نیز وجود دارد.

تضعیف شاخص مدیران خرید بخش تولید نشان از آن دارد که تلاش این کشور برای بهبود رشد اقتصادی در سال‌جاری میلادی و در پی کنترل شیوع کرونا، بی‌نتیجه مانده است. بروز رکود عمیق در بخش املاک و آمار بالای بیکاری جوانان، دومین اقتصاد جهانی را با چالش جدی مواجه کرده است.

حمایت از اقتصاد تقویت می‌شود؟

اعلام شاخص‌های مدیران خرید بخش تولید کمتر از 50واحد و تضعیف شاخص مدیران خرید بخش خدمات نسبت به ماه‌های قبل، نشان داد که دومین اقتصاد جهانی در شرایط مطلوبی قرار ندارد و با رکود دست‌وپنجه نرم می‌کند. وانگ ژ، اقتصاددان ارشد گروه کایکسین اینسایت، در خصوص وضعیت اقتصادی چین گفت: بخشی از داده‌های اقتصادی اخیر نشان می‌دهد که بهبود در این کشور، هنوز پایه‌ای باثبات پیدا نکرده است. فقدان محرک‌های رشد داخلی، تقاضای ضعیف و چشم‌انداز ضعیف از آینده، عامل شرایط کنونی است.

در این شرایط فعالان بازار احتمال می‌دهند که دولت چین برای بهبود وضعیت به سراغ اعمال محرک‌های جدید اقتصادی برود. البته دولت پکن ظرف ماه ژوئن محرک‌های جدید اقتصادی را وضع کرد. بانک خلق چین در میانه ماه ژوئن، با تزریق 2میلیارد یوآن نقدینگی، کاهش 10واحدی در نرخ بهره کوتاه‌مدت و تسهیل شرایط اعتباردهی به کمک بخش تولید و صنعت چین آمد. اما داده‌های فعلی اقتصادی این کشور نشان می‌دهد که محرک‌های اعلامی کافی نبوده و فعالان بازار به اعمال محرک‌های بیشتر امیدوار هستند.

رکود دامن‌گیر تولیدکنندگان آمریکا

شاخص مدیران خرید بخش تولید ایالات‌متحده نیز برای ماه ژوئن در سطح رکود و برابر 3/ 46واحد اعلام شد. این رقم مطابق پیش‌بینی اقتصاددانان بود؛ اما میزان آن نسبت به میزان این شاخص برای ماه مه افت 1/ 2واحدی داشت. سیاست‌های انقباضی اخذشده از سوی فدرال‌رزرو ظرف بیش از یک‌سال اخیر بزرگ‌ترین اقتصاد جهانی را در معرض بروز رکود جدی قرار داده است. احتمال بروز رکود در ایالات‌متحده آمریکا، از سه‌ماه پایانی سال 2022 در داده‌های شاخص مدیران خرید بخش تولید این کشور بروز کرد. در حالی که ظرف 9ماه ابتدایی سال 2022، شاخص مدیران خرید بخش تولید ایالات‌متحده در نرخی بالاتر از 50واحد قرار داشت، این نرخ از ماه نوامبر به کمتر از 50واحد عقب‌نشینی کرد. در این شرایط اصرار فدرال‌رزرو بر افزایش دومرحله‌ای دیگر در نرخ بهره تا پایان سال‌جاری میلادی، می‌تواند رکود حاکم بر بخش تولید در ایالات‌متحده را تقویت کند.