معامله‌‌‌گران بازار مالی بورس‌کالا سکه ۳۰میلیونی را به رسمیت شناختند
گواهی سکه پیشران یا نشانگر انتظارات تورمی؟
بررسی‌‌‌ها حاکی از آن است که سکه بورسی ظرف یک‌سال اخیر منتهی به روز چهارشنبه سوم اسفند رشد 61درصدی را در بازار داخل به ثبت رسانده و بازده صندوق‌های طلا 58درصد بوده است. این درحالی است که در این بازه زمانی نرخ ارز بهعنوان یک فاکتور بنیادی تعیین‌‌‌کننده ارزش طلا در همین زمان رشد 49درصدی داشته و طلای جهانی بهعنوان دیگر فاکتور بنیادی تعیین‌‌‌کننده ارزش کاهش 8/ 3درصدی داشته است. در حالی که محدودیت در معاملات دلار در بازار آزاد و عرضه مستمر آن از سوی بازارساز مانع می‌شود که انتظارات تورمی در نرخ ارز متبلور شود، فعالان بازار دارایی‌‌‌های طلایی معاملات خود را با برآورد به‌مراتب بالاتری از نرخ فعلی ارز انجام می‌دهند.
رقابت دارندگان سکه برای صعود به کانال 30میلیونی
تا اواسط روز چهارشنبه سوم اسفندماه سکه در بازار مالی بورس‌کالای ایران و بازار فیزیکی تا یک‌قدمی 30میلیون تومانی شدن صعود کرد. در حالی که ظرف روزهای قبل فعالان بازار مالی معاملات خود را در نرخ‌های بالاتری نسبت به قیمت بازار فیزیکی انجام می‌‌‌دادند، روز چهارشنبه فاصله قیمتی سکه در بازار فیزیکی و بازار مالی محدود شد و به نظر می‌‌‌رسید فعالان هر دو بازار خود را برای ورود به کانال قیمتی 30میلیون تومانی آماده کرده‌اند. در نهایت در حوالی ساعت 13 به وقت تهران، فعالان بازار مالی بورس‌کالا از مرز 30میلیون تومان برای معامله سکه بورسی عبور کردند و سکه بورسی در تمامی گواهی‌‌‌ها برای بازه زمانی نسبتا محدودی 30میلیون تومانی شد.
این در حالی است که حباب سکه در بازار فیزیکی به 7میلیون و 600هزار تومان برابر 26درصد ارزش این دارایی رسیده، اما رکوردشکنی حباب سکه مانع از ورود سرمایه به این بازار نشده است. به این ترتیب می‌‌‌توان اذعان کرد که معامله‌‌‌گران دارایی‌‌‌های طلایی در بازارهای سنتی و بازارهای مالی همچنان در اوج قیمت‌ها نیز انتظار رشد نرخ بیشتر را دارند. واهمه از سقوط مستمر ارزش پول ملی در شرایطی که سیاستگذار برنامه علمی و عملیاتی برای مهار تورم ندارد باعث شده است تا سرمایه به بازار دارایی‌‌‌های مالی و کالایی به‌استثنای بازار سرمایه گسیل شود. در این شرایط محدودیت در معاملات ارز و تلاش‌‌‌های هر از گاه دولت برای مهار نرخ دلار باعث می‌شود تا تمایل برای ورود به بازاری همچون طلا دوچندان و به این ترتیب هر روز بر حباب این دارایی افزوده شود.
احتمال می‌رود که سکه کانال 30میلیون تومانی را ظرف روزهای ابتدایی اسفند از دست بدهد؛ اما ثبت این رکورد قیمتی حتی برای ساعاتی، صعودهای بعدی به کانال نرخ جدید را تسهیل می‌کند.
مانعی که سست بود
بانک‌مرکزی بالاخره پس از دوهفته به وعده ایجاد مرکز مبادله ارز و طلای خود جامه عمل پوشاند و در روز سه‌‌‌شنبه دوم اسفندماه از سامانه جدید معامله ارز و طلا رونمایی کرد. بازگشایی مرکز جدید مبادله ارز و طلا باعث شد تا برای ساعاتی روند مستمر رشد بهای ارز و دارایی‌‌‌های طلایی متوقف و حتی معکوس شود؛ اما تاثیر آن بر روند بازار بسیار کوتاه بود و پس از اتمام مراسم بازگشایی مجددا نرخ ارز در بازار آزاد افزایشی شد، به‌‌‌نحوی که هر اسکناس آمریکایی تا پله انتهایی کانال قیمتی 49هزار تومان صعود کرد. ظرف ساعات ابتدایی بازگشایی بازارها در روز چهارشنبه سوم اسفند، دلار بی‌‌‌توجه به وعده و هشدار مسوولان بانک‌مرکزی مبنی بر غیرواقعی بودن نرخ‌های فعلی ارز 50هزار تومانی شد. این صعود قیمتی در پی آن صورت گرفت که مقامات اتحادیه اروپا، سپاه را تحریم نکرده و برخی این خبر را سیگنالی مثبت برای ازسرگیری دور جدید مذاکرات دانستند. با این حال فعالان بازار آزاد به این داده‌‌‌های سیاسی توجهی نشان ندادند و سقف‌‌‌های جدید قیمتی در بازار آزاد دلار کشور به ثبت رسید.
بازده دارایی‌‌‌های طلایی در بازه سالانه
میانگین نرخ فروش سکه بورسی (معادل 100گواهی سکه) تا اواسط روز چهارشنبه سوم اسفند 1401 به 30میلیون تومان رسید؛ این در حالی بود که در زمان مشابه سال 1400 میانگین نرخ فروش سکه بورسی برابر 11میلیون و 750هزار تومان بود. به این ترتیب سکه بورسی در بازه سالانه بازدهی حدود 61درصدی برای سرمایه‌گذاران داشته است. ارزش فروش هر واحد صندوق طلای لوتوس بهعنوان پرمعامله‌‌‌ترین صندوق طلا در بازار سرمایه روز چهارشنبه سوم اسفند به 19هزار و 674تومان رسید؛ این در حالی بود که ارزش هر واحد صندوق طلای لوتوس در زمان مشابه سال قبل برابر 8هزار و 262تومان بود. به این ترتیب سرمایه‌گذاری روی صندوق طلا در بازه سالانه سود 58درصدی به همراه داشته است. نرخ سکه در بازار فیزیکی نیز در بازه زمانی مورد مقایسه رشد 60درصدی داشت و از 11میلیون و 820هزار تومان به 29میلیون و 600هزار تومان تا اواسط روز چهارشنبه سوم اسفند رسید. اما ربع‌سکه در بازه زمانی یک‌سال اخیر رشد 5/ 61درصدی داشت و از 3میلیون و 890هزار تومان به 10میلیون و 350هزار تومان رسید. در حالی این رشد نرخ در بازار دارایی‌‌‌های بر پایه طلا رقم خورده که در این بازه زمانی نرخ ارز در بازار آزاد رشد 49درصدی داشته و از 26هزار و 400تومان در روز سوم اسفند 1400 به 51هزار و 80تومان در روز سوم اسفند 1401 رسیده است. در عین حال، طلا در معاملات آتی کامکس آمریکا در این بازه زمانی سالانه زیان 85/ 3درصدی را برای سرمایه‌گذاران رقم زده است. به این ترتیب معامله‌‌‌گران دارایی‌‌‌های طلایی در بازار فیزیکی و بازارهای مالی بورسی رشدی به مراتب فراتر از نوسان نرخ ارز و طلای جهانی را به ثبت رسانده‌‌‌اند.
محدودیت در دارایی‌‌‌های سرمایه‌‌‌ای قابل اعتماد در بازار داخل، دشوار بودن خرید و فروش ارز و نبود اعتماد به سایر دارایی‌‌‌های موجود همچون بازار سرمایه و امکان ورود سرمایه‌‌‌های خرد به بازار طلا عامل اصلی پیشتازی دارایی‌‌‌های مبتنی بر طلا در بازار داخل یا در اصطلاح تشکیل حباب قیمتی روی این دارایی‌‌‌هاست.
طلای جهانی در مسیر سقوط نرخ
در حالی که عدم‌موفقیت بانک‌مرکزی و سیاستگذاران داخلی در مهار تورم کشور باعث شده است تا به‌طور مستمر بر ارزش نرخ طلا و دارایی‌‌‌های طلایی در بازار داخل افزوده شود، عزم فدرال‌رزرو و سایر بانک‌های مرکزی غربی در مهار تورم جهانی با هدف‌گذاری بازگشت تورم به سطح 2درصد باعث شده است تا طلا در بازارهای جهانی از سکه بیفتد. به این ترتیب تا اواسط روز چهارشنبه 22فوریه برابر سوم اسفند هر اونس طلا در معاملات آتی کامکس آمریکا با نرخ هزار و 833دلار معامله شد که این رقم از بهای فروش آن در بازه هفتگی، ماهانه و سالانه کمتر بود. در عین حال طلا در این روز به کمترین نرخ پس از روز چهارم ژانویه 2023 رسید.
