ارزش سکه گواهی بورسی به‌رغم محدودیت اعمال‌شده، از مرز ۲۰ میلیون تومان عبور کرد
صفآرایی برای خرید سکه بورسی
قفل معاملات سکه بورسی در صف خرید
فاصله قیمتی میان گواهی سکه و سکه در بازار فیزیکی ظرف روزهای اخیر کاهش داشت. کاهش فاصله قیمتی از سویی به دلیل رشد ارزش هر گواهی سکه و در نتیجه صعود سکه بورسی به کانال 20میلیون تومانی و از سوی دیگر بر اثر افت نسبی بهای سکه در بازار فیزیکی رقم خورد. با وجود محدودیت‌های اعمال‌شده در بازار گواهی سکه از سوی بورس‌کالا و به توصیه بانک‌مرکزی مبنی بر تغییر فرمول تعیین قیمت پایانی و محدودیت دامنه نوسان ظرف هفته‌‌‌های اخیر، بازار گواهی سکه از سکه فیزیکی جا ماند و معاملات آن در صف خرید قفل شد. در این شرایط، عرضه گواهی سکه از سوی صندوق‌های طلا باعث شد تا در برخی روزها قفل معاملات سکه بورسی شکسته شود و به این ترتیب زمینه افزایش نرخ آهسته در این بازار پدید آید، اما در اغلب روزها معاملات در صف خرید قفل ماند.
در این شرایط تمایل معامله‌‌‌گران، به‌خصوص معامله‌‌‌گران حقیقی برای فروش گواهی در این بازار بسیار افت داشته است. حتی اگر فعالان این بازار قصد خروج سرمایه خود را داشته باشند، تحویل سکه به شکل فیزیکی و فروش آن در بازار آزاد را ترجیح می‌دهند، چرا که اتخاذ چنین تصمیمی باعث می‌شود از فاصله قیمتی میان نرخ سکه بورسی و سکه در بازار فیزیکی منتفع شوند. سکه بورسی از روز شنبه هفدهم دی‌ماه برای اولین مرتبه در طول تاریخ معاملات این بازار به کانال قیمتی 20میلیون تومانی وارد شد. درواقع ارزش هر گواهی سکه در معاملات بورس کالای ایران در این روز به 202هزار تومان رسید (هر گواهی سکه معادل یک‌صدم سکه تمام‌بهار آزادی طرح امامی است و دارنده 100گواهی سکه امکان دریافت یک‌سکه کامل از خزانه بانک را دارد).
در حالی سکه بورس‌کالا از روز 17دی‌ماه به کانال قیمتی 20میلیون تومانی صعود کرد که تقریبا دوهفته قبل، سکه بازار فیزیکی به این کانال قیمتی دست یافته بود. اما قفل معاملات بورسی در صف خرید در شرایطی که محدودیت نوسان نرخ در معاملات این بازار حاکم بود، باعث شد تا این فاصله قیمتی میان این دو بازار ایجاد شود. در این شرایط، محدودیت دستوری وضع‌شده در بازار گواهی سکه را می‌‌‌توان به‌‌‌نوعی قیمت‌گذاری دستوری در این بازار تلقی کرد؛ تصمیمی که اگرچه با هدف جلوگیری از رشد مستمر بهای سکه اتخاذ شده، اما توان چنین اثرگذاری‌ای را ندارد. انتظارات تورمی افسارگسیخته به سیگنال اصلی جهت‌‌‌دهنده به بازارهای مالی و کالایی کشور تبدیل شده و در این شرایط تا زمانی که سیاستگذار پولی و بانکی نتواند این تورم را کنترل کند، راهی برای ممانعت از رشد نرخ در این بازارها وجود ندارد. در چنین شرایطی تصمیماتی نظیر تغییر قیمت پایه و اعمال محدودیت در دامنه نوسان، تنها باعث زیان فعالان این بازارها می‌شود و این موضوع با از بین بردن اعتبار چنین بازار رسمی‌ای، به فرار سرمایه از آن می‌‌‌انجامد.
ارزان‌‌‌فروشی سکه بورسی ادامه‌دار شد
ظرف اواسط روز سه‌‌‌شنبه بیستم دی‌ماه و در شرایطی که هر قطعه سکه امامی با نرخ 21میلیون و 490هزار تومان معامله می‌‌‌شد، برای خرید گواهی سکه (یک صدم سکه)در نرخ 200هزار و 35تومان صف خرید شکل گرفت. این صف خرید در شرایطی شکل گرفت که ارزش هر سکه بورسی نسبت به سکه امامی حدود 4/ 3درصد کمتر نرخ‌‌‌گذاری شد. این فاصله قیمتی مانع از آن شد که دارندگان گواهی سکه تمایلی به فروش این دارایی داشته باشند. اگرچه فاصله قیمت 4/ 3درصدی میان این دو بازار چندان بزرگ و قابل‌توجه نیست، اما در شرایطی که فعالان این بازار با در نظر گرفتن فاکتورهای بنیادی اثرگذار بر این بازار شامل نرخ ارز و ارزش طلای جهانی آن را افزایشی می‌‌‌بینند، طبیعی است که تمایلی به فروش وجود نداشته باشد. حباب سکه امامی در بازار فیزیکی در اواسط روز بیستم دی‌ماه به 2میلیون و 927هزار تومان رسید؛ به این ترتیب سکه در معاملات بازار فیزیکی دارای حباب 6/ 13درصدی شد. این حباب قیمتی بیانگر انتظارات افزایشی فعالان این بازار است و عمدتا از احتمال رشد نرخ ارز سیگنال می‌گیرد.
سیگنال‌‌‌های بنیادی؛ حامی رشد نرخ
نرخ ارز در بازار داخل و نوسان بهای طلا در بازارهای جهانی دوسیگنال اثرگذار بر بازار معاملات دارایی‌‌‌های بر پایه طلا در بازار داخل هستند. در حالی که بانک‌مرکزی نرخ ارز نیمایی را در محدوده 28هزار و 500تومان ثابت نگه داشته است، نرخ ارز در بازار آزاد همچنان در کانال قیمتی 40هزار تومانی نوسان دارد و این موضوع حامی رشد قیمت اغلب دارایی‌‌‌ها در سایر بازارهای کشور است. ایجاد حباب قیمتی 5/ 13درصدی برای معاملات سکه در بازار فیزیکی از پیش‌بینی فعالان این بازار مبنی بر استمرار رویه رشد نرخ ارز در بازار آزاد حکایت دارد. طلای جهانی به‌عنوان سیگنال دیگر اثرگذار بر این بازار در محدوده بیشترین نرخ خود ظرف هشت‌ماه اخیر معامله می‌شود.
این فلز گرانبها در اواسط روز سه‌‌‌شنبه دهم ژانویه در معاملات آتی کامکس آمریکا با نرخ هزار و 875دلار به‌ازای هر اونس معامله شد که این رقم نسبت به بهای فروش آن در زمان مشابه سال قبل 97/ 2درصد بیشتر است. در عین حال این فلز در بازه ماهانه افزایش 3/ 5درصدی و در بازه هفتگی رشد 9/ 1درصدی را به ثبت رسانده است. به این ترتیب می‌‌‌توان اذعان کرد که فعالان بازار جهانی نیز به آینده طلا امیدوار هستند. کاهش اشتغال‌زایی در آمریکا برای ماه دسامبر نسبت به ماه نوامبر و همچنین کاهش رشد دستمزد در این ماه باعث شد تا فعالان بازارهای مالی آمریکا به کاهش سیاست انقباضی از سوی فدرال‌رزرو امیدوار شوند و به این ترتیب طلا در بازار جهانی فرصت رشد نرخ پیدا کند.
با وجود این، ظرف روزهای آینده داده‌‌‌های تورمی آمریکا برای ماه دسامبر منتشر شده و احتمالا نتایج این داده‌‌‌ها بیشترین تاثیر را بر اعضای فدرال‌رزرو در خصوص میزان رشد نرخ بهره می‌‌‌گذارد. فدرال‌رزرو در آخرین جلسه خود در دسامبر 2022 نرخ بهره را 50واحد دیگر افزایش داد و به 25/ 4 تا 5/ 4واحد رساند. با این حال همچنان فدرال‌رزرو مقابله با تورم را موضوعی جدی تلقی کرده و هدف‌گذاری کاهش تورم تا 2درصد مدنظر اعضای فدرال‌رزرو است. در چنین شرایطی برخی تحلیلگران امید به کاهش سیاست انقباضی را خوش‌بینانه تلقی کرده و معتقدند احتمال رشد نرخ بهره تا 5/ 5درصد در سال‌جاری میلادی وجود دارد.
