چرا گواهی سپرده سکه، گران‌تر از سکه بازار فیزیکی و اوراق سکه بانک‌مرکزی شد؟
افت حباب سکه با تنوع ابزارهای طلایی
گواهی سکه در نرخی بالاتر از ارزش بنیادی جای گرفت
گواهی سپرده سکه در بازار مالی بورس‌کالای ایران ظرف روزهای اخیر در کانال قیمتی 160هزار تومانی مورد معامله قرار گرفت؛ این در حالی بود که انتشار اوراق سلف استاندارد سکه بانک‌مرکزی در روز 17آبان باعث سقوط بهای این دارایی به کانال 150هزار تومانی طی روزهای 17 تا 22آبان شده بود. اما غلبه سیگنال‌‌‌های افزایشی در این بازار و افزایش مجدد ورود نقدینگی به بازار مالی و مشتقه بورس‌کالای ایران از اواسط هفته قبل مجددا باعث شد تا گواهی سپرده سکه به کانال 160هزار تومانی صعود کند. همچنان انتظارات تورمی در بازار داخلی افزایشی است و در عین حال ظرف هفته گذشته هر اونس طلا در بازار جهانی به کانال قیمتی 1700دلاری صعود کرد. مجموع این عوامل از رشد بهای سکه در بازار فیزیکی و گواهی سپرده آن حمایت می‌کند. در این شرایط ورود دارایی جدید بر پایه طلا یعنی اوراق سلف استاندارد سکه تاثیر محدودی بر کاهش قیمت این دارایی سرمایه‌‌‌ای گذاشته است.
عقبگرد محدود بهای دلار در بازار آزاد و افت نرخ طلای جهانی ظرف روزهای پایانی هفته به کاهش بهای سکه در بازار فیزیکی ظرف روز ابتدایی هفته جاری منجر شد؛ این روند کاهش نرخ در بازار گواهی سپرده سکه نیز تجربه شد؛ اما فعالان این بازار در این روز گواهی سکه را با نرخی بالاتر از ارزش بنیادی، یعنی نرخ معامله سکه در بازار فیزیکی مورد معامله قرار دادند؛ این موضوع می‌‌‌تواند بیانگر پیش‌بینی رشد بیشتر قیمت از سوی فعالان این بازار باشد. به این ترتیب پس از هفته‌‌‌ها، معامله‌‌‌گران بازار گواهی سکه از فاز احتیاط خارج شده و معاملات خود را در نرخی بالاتر از ارزش بنیادی به ثبت رساندند.
رقیب جدید، کارساز شد؟
حدود 10روز از انتشار اوراق سلف تمام‌سکه بانک‌مرکزی و شروع خرید و فروش پیوسته آن در بستر معاملاتی بورس‌کالای ایران می‌‌‌گذرد. این ابزار جدید معاملاتی با هدف جذب بخشی از نقدینگی سرگردان جامعه و کاهش سوق‌دادن سرمایه به دارایی سکه در بازارهای موازی راه‌‌‌اندازی شد. درواقع صدور این اوراق بهعنوان رقیبی جدید برای دارایی‌‌‌های بر پایه سکه طلا از جمله سکه فیزیکی، اوراق سکه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر پایه طلا، عزمی جدی از سوی بانک مرکزی برای مدیریت تقاضا در بازار فیزیکی سکه در کشور است. این تصمیم راهکاری درست بود که در برهه‌‌‌ای بهنگام از سوی بانک‌مرکزی اخذ شد؛ اما موفقیت آن کاملا به اعتماد فعالان بازار به اوراق منتشرشده از سوی بانک‌مرکزی بستگی دارد.
بررسی روند معاملات اوراق سکه بانک‌مرکزی، گواهی سکه و فروش سکه در بازار فیزیکی کشور از موفقیت نسبی ابزار جدید معاملاتی حکایت دارد. بدعهدی‌‌‌های سابق بانک‌مرکزی در چنین طرح‌‌‌هایی باعث شده است تا حجم ورود نقدینگی واردشده به این بازار ظرف روزهای گذشته نسبت به بازار گواهی سپرده سکه به‌مراتب محدودتر باشد؛ اما تعریف و راه‌‌‌اندازی آن با جذب بخشی از نقدینگی و تنوع در سبد سرمایه‌گذاری باعث شده است تا حباب فروش سکه در بازار فیزیکی ظرف روزهای اخیر کاهشی محسوس داشته باشد.
در زمان تنظیم این گزارش در اواسط روز شنبه 28آبان، حباب سکه امامی در بازار فیزیکی حدود 1/ 4درصد بود؛ این درحالی است که ظرف هفته‌‌‌های گذشته حباب سکه امامی در این بازار به 15درصد نیز رسیده بود؛ اما با انتشار اوراق سلف سکه از سوی بانک‌مرکزی و جذب بخشی از نقدینگی سرگردان به این بازار با وعده امکان تحویل فیزیکی در سررسید، از حباب معاملات سکه در بازار فیزیکی کاسته شد. کاهش حباب سکه مهم‌ترین موفقیت این ابزار معاملاتی بود.
در زمان تنظیم این گزارش، اوراق سلف استاندارد سکه بانک‌مرکزی با نرخی حدود 4/ 0درصد کمتر از ارزش بنیادی (نرخ فروش سکه در بازار فیزیکی) مورد معامله قرار گرفت. به این ترتیب می‌‌‌توان اذعان کرد که دارایی جدید در کاهش بهای سکه چندان کارساز نشده و این بازار از معاملات سکه در بازار فیزیکی سیگنال گرفته است و همراستا با آن نوسان نرخ دارد. با توجه به محدودیت تحویل این سکه از بانک‌مرکزی در سررسید 6ماهه، نرخ کمتر آن نسبت به دارایی پایه سکه فیزیکی کاملا قابل توجیه است.
در عین حال در زمان تنظیم این گزارش، اوراق سکه بانک‌مرکزی، با نرخی حدود 7/ 0درصد کمتر از ارزش فروش گواهی سپرده سکه مورد معامله قرار گرفت. برتری‌‌‌های متعدد گواهی سکه نسبت به اوراق سلف سکه بانک‌مرکزی باعث شده است تا دارایی گواهی سکه از اوراق سلف سکه برای سرمایه‌گذار جذاب‌تر باشد و این دارایی با نرخی بالاتر مورد معامله قرار گیرد. برتری گواهی سکه نسبت به اوراق سلف سکه بانک‌مرکزی شامل عدم‌محدودیت در زمان تحویل دارایی، تعریف بر پایه دارایی فیزیکی موجود نزد خزانه بانک و مستمر بودن این گواهی بدون سررسید الزامی است.
حمایت سیگنال‌‌‌های بنیادی از دارایی‌‌‌های طلایی
نوسان بهای طلا در بازارهای جهانی و نرخ ارز در بازار داخل دو سیگنال اصلی جهت‌‌‌دهنده به بازارهای مبتنی بر دارایی طلا از جمله گواهی سپرده سکه و اوراق سلف استاندارد سکه در بازار مالی بورس کالای ایران هستند. این دو سیگنال به تناوب ظرف 10روز اخیر از رشد بهای این دارایی در بازار داخل حمایت کرده‌اند. در حالی که ثبت رکوردهای جدید قیمتی در بازار آزاد دلار ظرف نیمه ابتدایی آبان محرک بهای سکه در بازار داخل بود، صعود اونس طلای جهانی به کانال 1700دلاری ظرف یک‌هفته اخیر از بالا ماندن بهای دارایی‌‌‌های بر پایه طلا در بازار فیزیکی کشور و بازار مالی بورس‌کالای ایران حمایت کرد.
دلار آمریکا در بازار آزاد ظرف آبان‌ماه امسال رکوردهای جدید تاریخی را به ثبت رساند و این رویه از رشد بهای طلا و سکه نیز حمایت کرد. در حالی که ظرف هفته‌‌‌های گذشته صعود دلار آمریکا به کانال 33هزار تومانی و ثبات نرخ در این کانال قیمتی بهعنوان هدفی دور از دسترس درنظر گرفته می‌‌‌شد، اواسط آبان، دلار آمریکا به کانال قیمتی 37هزار تومان صعود کرد و این موضوع محرک سایر بازارهای مالی و کالایی کشور شد. البته ظرف نیمه‌دوم آبان تا حدی روند افزایش بهای دلار فروکش کرد، به نحوی که در زمان تنظیم این گزارش، دلار آمریکا در بازار آزاد در محدوده 35هزار و 800تومان به فروش می‌رفت. با این حال، کسب کانال‌‌‌های جدید قیمتی برای دلار آمریکا در بازار آزاد محرک بهای سکه در بازار فیزیکی و این دارایی در بازار مالی بورس کالای ایران شده است.
اونس طلای جهانی نیز ظرف روزهای گذشته با سیگنال جهت‌‌‌گیری احتمالی فدرال‌رزرو تا 1775دلار در نیمه ماه نوامبر صعود قیمتی داشت؛ شاخص CPI آمریکا در روز دهم نوامبر کمتر از پیش‌بینی اعلام شد و این موضو ع با احتمال کاهش سیاست انقباضی از سوی فدرال‌رزرو و احتمال افزایش حداکثر 50واحدی نرخ بهره از سویی به سقوط شاخص دلار آمریکا و از سوی دیگر به صعود طلا به کانال 1700دلاری منجر شد. اما در ادامه صحبت‌‌‌های برخی از اعضای فدرال‌رزرو در خصوص استمرار سیاست انقباضی در آمریکا برای مهار تورم و احتمال افزایش 50 تا 75واحدی نرخ بهره برای ماه دسامبر از سوی جیمز بولارد، رئیس فدرال‌رزرو سنت لوئیس آمریکا از نرخ این فلز گرانبها ظرف روزهای پایانی هفته کاسته شد، به نحوی که این دارایی تا روز جمعه 18نوامبر تا کف کانال قیمتی 1750دلاری به ازای هر اونس عقب نشست.
