افزایش دمای هوا در آمریکا، تبعات جنگ اوکراین را تشدید کرده است
سردرگمی جهانی بازار کشاورزی
بهای گندم و اغلب محصولات غذایی ظرف یک‌ماه اخیر کاهشی شد؛ اما این افت نرخ براساس ارزش دلاری آنها و نرخ‌‌‌گذاری با پول آمریکایی رقم خورده است. صعود شاخص دلار در هفتههای اخیر و نوسان در 106 تا 5/ 108واحد در مقایسه با سبدی از ارزهای معتبر، به معنی تضعیف سایر ارزها بوده و ارزانی اسمی موادغذایی در ماه اخیر چندان هم منفعتی برای کشورهای فقیر نداشته است. همچنین حمله به بندر دریایی اودسا در اوکراین سبب افزایش دوباره بهای گندم در هفته اخیر شد. با وجود امضای قرارداد بین روسیه و اوکراین برای ایجاد کریدورهای امن تجاری، هدف قرار گرفتن کشتی‌‌‌های بندر اودسا نگرانی‌ها از تشدید بحران غذایی در جهان را افزایش داده است. در ایالات‌متحده نیز، گرمای بی‌‌‌سابقه هوا در ایالت‌‌‌های نیمه‌غربی این کشور بر کشت ذرت و سویا تاثیر منفی گذاشته است. احتمال کاهش عرضه به‌‌‌دلیل آسیب به محصولات به‌‌‌خاطر شرایط بد آب‌‌‌وهوایی، موجب افزایش بهای این محصولات غذایی شده است. همچنین تقاضا برای سویا از سمت چین، از بزرگ‌ترین واردکنندگان این محصول، به‌‌‌دلیل افزایش قیمت نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است.
بهای گندم پس از حمله روسیه به بندر دریایی اودسا در اوکراین افزایش یافت. روز گذشته قیمت گندم با افزایش 7درصدی نسبت به هفته گذشته به 2/ 8دلار به‌ازای هر بوشل رسید. هفته گذشته، بهای این غله طلایی به پایین‌‌‌ترین سطح خود از ابتدای سال میلادی جاری رسیده بود. امضای قرارداد برای رفع انسداد صادرات گندم از اوکراین از عوامل کاهش قیمت این محصول بود. پس از حمله روسیه به بنادر اصلی این کشور در ماه‌‌‌های گذشته، میلیون‌‌‌ها تن غله در انبارهای بنادر دریای سیاه متوقف شده و حتی می‌‌‌توان گفت، گیر کرده است. اوکراین از مهم‌ترین صادرکنندگان غلات در جهان است. کاهش عرضه این کشور موجب شد تا کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که از مشتریان اصلی گندم اوکراین هستند، به‌‌‌دنبال منابع موردنیاز غلات خود در جای دیگر باشند. این مساله قیمت‌ها را افزایش داده و مشکل ناامنی غذایی را تشدید کرده است.
امضای قرارداد سبب شد تا نگرانی‌ها از عدم‌تامین نیاز گندم جهانی کاهش یابد. اما تنها چند ساعت پس از امضای این قرارداد، روسیه کشتی‌‌‌های حامل موادغذایی در بندر دریایی اودسا را هدف حمله قرار داد. حمله به این بندر موجب شد تا نگرانی‌ها در خصوص اعتبار این قرارداد تشدید شود و بهای گندم روند افزایشی را در پیش بگیرد. البته ارتش اوکراین اعلام کرد که موشک به انبار غلات در این بندر اصابت نکرده است. اگر امکان ایجاد کریدورهای تجاری امن در دریای سیاه برای صادرات گندم و کود شیمیایی از اوکراین به‌‌‌وجود بیاید، این کشور می‌‌‌تواند حدود 20میلیون تن غله بفروشد که از ابتدای جنگ در سیلوهای بنادر انباشته شده‌‌‌اند. همچنین این محصولات در حال حاضر فضایی را اشغال کرده‌‌‌اند که برای ذخیره برداشت گندم سال زراعی فعلی و آینده موردنیاز است.
آسیب حداکثری کشورهای فقیر از کمبود گندم
صعود نرخ موادغذایی در قاره آفریقا بیشتر از سایر نقاط جهان رخ داده است؛ چرا که کشورهای این ناحیه عمده غلات موردنیاز خود را از اوکراین خریداری می‌‌‌کردند. به گزارش بانک توسعه آفریقا، قیمت کود در این قاره با افزایش 300درصدی مواجه شده و این ناحیه با کمبود 2میلیون تنی کود شیمیایی مواجه شده است. هشدارها حاکی از آن است که امکان تشدید بحران گرسنگی در این قاره بسیار زیاد است؛ چراکه برآوردها احتمال کاهش 20درصدی تولید محصولات کشاوزی در قاره آفریقا را تخمین می‌‌‌زنند. از آنجا که بهای اغلب کالاهای پایه براساس نرخ دلار آمریکا محاسبه می‌شود، شاخص دلار با تضعیف سایر ارزها باعث می‌شود تا کامودیتیها در سایر نقاط دنیا به‌جز آمریکا گران شوند. به این ترتیب، اگرچه ظرف هفتههای اخیر بهای بسیاری از کالاهای پایه به‌‌‌‌‌‌‌‌‌خصوص در بخش انرژی و محصولات صنعتی ارزان شده، اما این افت نرخ براساس ارزش دلاری رخ داده و بهای آنها در سایر نقاط دنیا به همین میزان افت نداشته است. به‌‌‌همین دلیل حتی با وجود بهبود بهای کامودیتیها در آمریکای شمالی، همچنان نگرانی از افزایش قیمت مواد غذایی در کشورهای توسعه‌نیافته بالاست. البته وزارت کشاورزی آمریکا پیش‌بینی می‌کند که افزایش شدید عرضه گندم در ایالات‌متحده و همچنین کاهش مصرف در سایر نقاط جهان، در نیمه دوم سال میلادی جاری و سال آینده رخ دهد.
گرما؛ بلای جان ذرت و سویا
پس از انتشار گزارش هفتگی وزارت کشاورزی آمریکا مبنی بر وجود مشکلاتی در برداشت محصول به‌‌‌دلیل موج گرما در نیمه غربی این کشور، قیمت آتی ذرت به بالاترین سطح خود در یک‌هفته اخیر رسید و با افزایش 8درصدی، بیش از 6دلار به ازای هر بوشل در بورس‌کالای آمریکا معامله شد. همچنین عقبگرد شاخص دلار و بازگشت آن به کانال 106واحدی حمایت‌‌‌کننده افزایش قیمت بوده است. آمریکا با گرمای بی‌‌‌سابقه هوا روبه‌‌‌روست و این موضوع می‌‌‌تواند به محصولات کشاورزی آسیب برساند. هفته گذشته آژانس خدمات کشاورزی ایالات‌متحده آمریکا اعلام کرد که وضعیت 61درصد محصولات ذرت در این کشور عالی است. این رقم نسبت به آمار قبلی که 64درصد بود، کاهش محسوسی داشته و از صدمه گرما به محصولات کشاورزی در آمریکا حکایت دارد.
صدمه گرمای بی‌‌‌سابقه هوا به غلات می‌‌‌تواند به کاهش عرضه منجر شود و سیگنالی در جهت رشد قیمت باشد. حمله مجدد روسیه به اوکراین پس از امضای قرارداد ایجاد کریدور امن برای حمل غلات نیز از رشد بهای ذرت حمایت کرد. اوکراین از جمله بزرگ‌ترین صادرکنندگان روغن دانه آفتابگردان و روغن‌‌‌های گیاهی است، بنابراین کاهش صادرات از این کشور، حامی رشد بهای ذرت خواهد بود. با وجود این، بازار ذرت نیز مانند سایر کامودیتیها با غلبه سیگنال‌‌‌های کاهشی ناشی از احتمال بروز رکود اقتصادی مواجه است و این موضوع تاکنون سدی در مقابل صعود نرخ این محصول بوده است.ارزش معاملات آتی دانه سویا در بورس شیکاگو در 10روز اخیر 14درصد افزایش داشته و البته به بیش از 16دلار به‌ازای هر بوشل (قرارداد آتی) رسیده است که بیشترین رشد در پنج‌هفته اخیر است.
پیش‌بینی تداوم آب‌‌‌وهوای گرم در بخش‌هایی از نیمه غربی ایالات‌متحده، بر رشد گیاهان سویا نیز می‌‌‌تواند تاثیر منفی بگذارد. در سمت تقاضا نیز، آخرین داده‌‌‌های گمرک نشان می‌دهد که واردات از چین، بزرگ‌ترین خریدار سویا در جهان، در ماه ژوئن 23درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته؛ زیرا شرایط بد آب‌‌‌وهوایی باعث افزایش قیمت‌ها در برزیل، از بزرگ‌ترین صادرکنندگان سویا در دنیا شده است. در همین حال واردات سویا از ایالات‌متحده در ماه ژوئن سال میلادی جاری افزایش یافته است.
