معاملات تابلوی آتی بورس‌کالا تمایل به کاهش نرخ دارد
ترس از ریزش درون‌مایه آتی
فراز و فرود قیمتی در بازار متغیرهای اثرگذار بر آتی صندوق طلا
در هفته جاری پرنوسان‌‌‌ترین دارایی بازار آتی از لحاظ قیمت، قراردادهای آتی واحدهای صندوق طلا بودند که به دنبال نوسان مثبت بهای ارز، همزمان با رشد اونس جهانی طلا در ابتدای هفته وارد فاز افزایشی نرخ شدند و حتی در برخی از روزهای هفته در تمامی نمادها صف خرید و فروش را تنها با فاصله یک‌روز تجربه کردند. این در حالی است که بازار دارایی پایه این قراردادها نیز همزمان وارد فاز افزایشی شد که البته دیری نپایید و با عقبگرد بهای آزاد ارز، نوسان منفی نرخ را در پیش گرفت و طی دو روز معاملاتی اخیر، شاهد قرمزپوشی نمادهای این اوراق هستیم. به عبارت دقیق‌‌‌تر، در جریان دادوستد سه‌نماد فعال واحدهای صندوق طلا در بازار آتی، روز گذشته شاهد افت قیمت این اوراق بودیم که البته همزمان با خروج سرمایه از هر سه‌نماد رخ داد و به بسته‌شدن بالغ بر 30درصد موقعیتهای باز این بازار منجر شد.
نزدیکترین سررسید قراردادهای آتی صندوق طلا، یعنی نماد ETCKH01 (تحویل خردادماه 1401) با بهای 10هزار و 900تومان مورد مبادله قرار گرفت که نرخی پایین‌تر از بهای دارایی پایه آن، یعنی واحدهای صندوق طلای لوتوس است. همچنین با افت‌وخیز مکرر قیمتی اخیر وجه تضمین لازم برای اتخاذ یک‌موقعیت تعهدی امکان تغییر دارد که روز گذشته به میزان 2میلیون و 400هزارتومان بود.
در بازارهای جهانی نیز فراز و فرود نرخ طلا ادامه دارد؛ چرا که طلا پس از افت تقریبا 3درصدی اخیر خود، روز سه‌‌‌شنبه نزدیک به پایین‌‌‌ترین سطح چهار هفته اخیر با بهای 1823دلار در هر اونس (تا لحظه تنظیم این گزارش) معامله شد. وال‌استریت‌ژورنال (WSJ) در تازهترین گزارش خود عنوان کرد که فدرال‌رزرو احتمالا بازارها را با افزایش بیش از حد انتظار نرخ بهره به میزان 75واحد پایه (75/ 0درصد) در نشست هفته جاری خود غافلگیر خواهد کرد. بنابراین انتظار افزایش تهاجمی نرخ بهره، ترس از رکود در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را برانگیخت و باعث فروش بیشتر و انحلال اجباری بازارهای مالی از جمله طلا شد. تحلیلگران با نگاه به آینده، کاهش بیشتری را برای بهای شمش طلا پیش‌بینی می‌کنند؛ زیرا سرمایه‌گذاران به دلیل نگرانی از رشد شاخص تورم سعی در کاهش ریسک دارند.
ورود سرمایه به تازهترین سررسید نقره آتی
نقره، دیگر دارایی سرمایه‌‌‌ای بازار آتی به شمار می‌رود که در جدیدترین نماد خود با حجم قابل‌توجهی ورود نقدینگی همراه شده است. به عبارت دقیق‌‌‌تر، روز گذشته نقره نیز همسو با جریان کاهش قیمت ایجادشده در بازار ابزارهای مالی-کالایی، نوسان منفی نرخ را تجربه کرد. در حال حاضر، این دارایی ارزشمند با دو سررسید مرداد و مهرماه مورد مبادله قرار می‌گیرد که به‌رغم باز شدن 42موقعیت باز تعهدی و ورود سرمایه به دورترین سررسید این دارایی یعنی نماد SILME01(نقره تحویل مردادماه 1401)، شاهد مهاجرت 9درصدی نقدینگی از نماد SILMO01(نقره تحویل مهرماه 1401) بودیم که نزدیکترین تاریخ تحویل این دارایی است. قیمت نقره در بازارهای جهانی نیز همسو با تکانه‌‌‌های قیمتی طلا روندی مشابه را در پیش گرفت و به کمتر از 5/ 21دلار در هر اونس رسید که نزدیک به پایین‌‌‌ترین سطح خود در چهار هفته گذشته ارزیابی می‌شود؛ زیرا سرمایه‌گذاران به‌طور فزاینده نگران چشم‌‌‌انداز رشد اقتصادی و اقدامات تهاجمی فدرال‌رزرو آمریکا برای سیاست‌‌‌های انقباضی هستند. دورنمای کلی از اقتصاد جهانی به دلیل جنگ اوکراین، افزایش هزینه‌‌‌های استقراض، اختلالات مداوم عرضه در بخش‌‌‌های گوناگون و قیمت‌های بالای کالاها همچنان مبهم است. پس از اینکه تورم اصلی در ماه مه به بالاترین حد در 41سال گذشته رسید، قرار است این هفته بار دیگر، فدرال‌رزرو سیاست انقباضی شدیدتری را اتخاذ کند.
سایر بانک‌های مرکزی در سراسر جهان از جمله بانک‌مرکزی اروپا نیز لحن تند‌تری را در پیش گرفته‌‌‌اند. اما این روزها روند قیمتی زعفران، متفاوت از دو دارایی سرمایه‌‌‌ای تابلوی آتی است و به‌رغم قرمزپوشی سه‌نماد فعال این محصول کشاورزی و جذاب بازار آتی، شاهد تکانه‌‌‌های مثبت و البته محدود این اوراق در روز معاملاتی گذشته بودیم. این در حالی است که روز گذشته، ترکیبی از افزایش و کاهش بها در نمادهای فعال دارایی پایه طلای سرخ، یعنی اوراق سپرده زعفران بورس‌کالا مشاهده شد.
به خدمت گرفتن پتانسیل تابلوی آتی برای جذب بیشتر اهالی بازار
اگرچه این روزها این بازار در کنار سایر ابزارهای مالی-کالایی بورس‌کالا با روند سینوسی نوسان نرخ همراه شده است؛ اما کلیت معاملات از ثبات کلی میزان نقدینگی در این بازار حکایت دارد که به‌رغم افت‌وخیزهای حجم معاملات در هفته گذشته، میزان موقعیتهای تعهدی بازشده تغییر محسوسی نداشته است. به این ترتیب، خبری از ورود و خروج عظیم سرمایه به این بازار نیست و مهاجرت نقدینگی میان نمادهای گوناگون اتفاق می‌‌‌افتد. شاید بتوان مهم‌ترین دلیل ثبات نقدینگی در این بازار را محدود شدن میزان کالاهای قابل معامله به سه‌دارایی از جمله واحدهای صندوق طلا، نقره و زعفران نگین دانست که جذابیت لازم را برای تمامی اهالی بازار سرمایه ندارد و تعداد معامله‌‌‌گران این بازار نسبت به سایر بازارهای موجود در بورس‌کالا بسیار پایین ارزیابی می‌شود.
البته هنوز هم معاملات در تابلوی آتی از زیرساخت‌‌‌‌های لازم برای توسعه برخوردار است؛ اما پیمودن ادامه این مسیر و تعمیق معاملات در این بازار نیازمند متنوع‌‌‌سازی حوزه‌‌‌های کالایی این بازار با سررسیدهای متفاوت است تا بتواند فرش قرمز ورود بخش عمده‌‌‌ای از اهالی بازار سرمایه را برای نقل و انتقال نقدینگی سرگردان خود به این بازار جذب کند. البته بازار آتی در کنار ویژگی‌‌‌های معاملاتی جذابی که دارد، در شرایط نااطمینانی می‌‌‌تواند ریسک اتخاذ موقعیت تعهدی متفاوت از روند بازار را به‌ویژه برای افرادی که آموزش‌‌‌های لازم را در این زمینه ندیده‌‌‌اند، بالا ببرد که به‌رغم محدودیت‌های دامنه نوسان مثبت و منفی 5درصدی، دارا بودن اهرم معاملاتی برای کالاهای متفاوت بسته به میزان وجه تضمین، قیمت معامله و حجم قرارداد می‌‌‌تواند خطر کال‌مارجین شدن (واریز وجه بیشتر برای حفظ موقعیت تعهدی فعلی) را برای افراد حاضر در این تابلوی معاملاتی افزایش دهد.
