بحران امنیت غذایی خاورمیانه زیر تیغ روسیه
به گزارش خبرگزاری سازمان ملل، گیلبرت اف.هونگبو، رئیس صندوق بینالمللی توسعه کشاورزی (IFAD) معتقد است که جنگ روسیه و اوکراین میتواند به بحران در بخش مواد غذایی دنیا منجر شود. وی میگوید: این درگیریها برای کسانی که مستقیما درگیر آن هستند تراژدی است و در کنار آن میتواند به فاجعه جهانی تبدیل شود؛ فاجعهای که در گام ابتدایی گریبان افرادی را میگیرد که برای تامین مواد غذایی خود و خانوادهشان در تلاش هستند. استمرار جنگ روسیه و اوکراین میتواند عرضه مواد اصلی غذایی در دنیا از جمله گندم، ذرت و روغن آفتابگردان را محدود کند و در نتیجه، قیمتهای مواد غذایی را افزایش داده و بر تعداد افراد گرسنه در دنیا بیفزاید. این جنگ میتواند امنیت غذایی جهانی را به خطر بیندازد که این موضوع خود پتانسیل تشدید تنشهای ژئوپلیتیک را دارد. هونگبو ادامه داد: این منطقه از دریای سیاه نقش مهمی در سیستم غذایی جهانی ایفا میکند و حداقل ۱۲درصد مواد غذایی مبادلهشده در دنیا مربوط به این دو کشور است.
۴۰درصد گندم و ذرت اوکراین به مقصد کشورهای خاورمیانه و آفریقا صادر میشود؛ کشورهایی که در حال حاضر نیز با مشکلات گرسنگی دست و پنجه نرم میکنند و کمبود مواد غذایی یا افزایش قیمتها میتواند باعث بروز ناآرامیهای اجتماعی در این مناطق شود.
شاخص قیمت مواد غذایی فائو که نرخ محصولات غذایی مختلف از جمله روغنهای گیاهی و محصولات لبنی را بیان میکند، برای ماه فوریه ۲۰۲۲ حدود ۴درصد نسبت به ژانویه افزایش داشت. البته حمله روسیه به اوکراین در ۲۴فوریه با دستور پوتین کلید خورد، بنابراین تاثیر شروع این جنگ بر قیمت مواد غذایی در ماه فوریه اندک بوده و انتظار میرود این جنگ تاثیر اصلی خود را در شاخص مواد غذایی در ماه مارس بگذارد. کاهش عرضه محصولات کشاورزی از سوی دو کشور درگیر جنگ تنها یک روی سکه اثرگذاری این جنگ بر بازار مواد غذایی است. این جنگ از سویی با رشد هزینه انرژی، زمینه رشد قیمت تولید محصولات کشاورزی را فراهم کرده و از سوی دیگر با کاهش صادرات کودهای شیمیایی از روسیه به افزایش هزینه تولید و حتی افت تولید محصولات کشاورزی منجر شده و از این منظر از رشد قیمت مواد غذایی حمایت میکند. وزیر اقتصاد و تجارت روسیه، روز جمعه چهارم مارس، طرح تعلیق موقت صادرات کودهای کشاورزی از این کشور را ارائه کرد. این کشور از جمله بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان کودهای نیتراته و فسفاته در دنیاست که برآورد میشود ۱۳درصد عرضه جهانی کودهای شیمیایی را در اختیار داشته باشد. تصویب و عملیاتی شدن این طرح میتواند بحران تولید محصولات غذایی در دنیا را با چالش روبهرو کند.