تنش بین روسیه و اوکراین در نگاه اول بیشتر بر بازار گاز سایه می‌‌‌افکند؛ اما واقعیت این است که تحریم‌‌‌های احتمالی اعمالی بر اقتصاد روسیه اثرات فراتر از انتظاری بر بازارهای کالایی بر جای خواهد گذاشت؛ تا جایی که می‌‌‌توان گفت، اثر تحریم‌ها حتی می‌تواند از اثر جنگ فراتر باشد؛ واقعیتی که نمود عینی آن را می‌‌‌توان در نفت بالای ۱۱۰دلار مشاهده کرد. این در حالی است که تنها بخشی از رخدادها در بازارهای کالایی خودنمایی کرده است. از طرف دیگر، سریع‌ترین واکنش را بازار نفت از خود نشان داد تا جایی که عصر نفت سه‌رقمی باز هم آغاز شده و هیچ بعید نیست که رکوردهای قیمتی عجیبی ثبت شود.

در بازارهای کالایی جهان، روسیه را با صادرات نفت، گندم، آلومینیوم، نیکل و فولاد می‌شناسند؛ ویژگی‌‌‌هایی که در خصوص اوکراین نیز مشابه است. به عنوان مثال، بهای شمش فولاد همیشه با مبدأ کشورهای CIS در دریای‌سیاه یا دیگر نقاط نرخ‌‌‌گذاری می‌شود که از درهم‌‌‌تنیدگی و قرابت این دو اقتصاد در حوزه تولید و صادرات در بازارهای کالایی حکایت دارد. این نکته به این معنی است که جنگ اثر گسترده‌‌‌ای بر این بازارها خواهد گذاشت و شاید حجم تولید تمامی این کالاها و میزان عرضه را تحت‌‌‌الشعاع قرار دهد.

جنگ روسیه و اوکراین در شرایط به‌شدت پیچیده‌‌‌ای از مسیر بازارهای جهانی رخ داده است. موجودی انبارها به‌نسبت پایین بوده و برتری تقاضا بر عرضه به‌وضوح مشهود است. جهان در یک فاز افزایشی رشد قیمت‌ها قرار گرفته که افزایش گام به گام تورم در اقصی‌نقاط دنیا چنین مطلبی را اثبات می‌کند. در این شرایط، ناخودآگاه پتانسیل رشد قیمت‌ها وجود داشت و بحران اوکراین تنها شتاب‌‌‌دهنده این روند افزایشی بود که به معنی اثر بزرگ آن بر بازارهای کالایی است. آینده بازار‌ها را باید پیچیده ارزیابی کرد؛ آن هم در شرایطی که پتانسیل رشد قیمت‌ها به وفور وجود دارد. حتی اگر بحران اوکراین اتفاق نمی‌افتاد، باز هم شاهد روند صعودی قیمت‌ها بودیم. این نکته از آن جهت مهم است که روند صعودی نرخ از اهرم‌‌‌های متفاوتی برخوردار شده و احتمال آغاز جریان افزایشی بزرگ وجود دارد. نکته مهم این است که تاکنون تقاضا نه‌تنها محدود نشده، بلکه شاهد افزایش جذابیت خرید هستیم؛ اما فاز عرضه به صورت بنیادین و انتظاری با محدودیت روبه‌‌‌رو شده است.

سنگ‌آهن در کشاکش بحران اوکراین

به گزارش اکوایران، با شروع هفته جاری، مسیر کاهش نرخ سنگ‌‌‌آهن متوقف و مجددا این محصول وارد مسیر رشد نرخ در بازارهای جهانی شد؛ به نحوی که در اولین روز هفته جاری، یعنی دوشنبه ۲۸ فوریه، بهای هر تن سنگ‌‌‌آهن شاخص پلتس و دارای عیار ۶۲‌درصد وارداتی به بنادر شمالی چین با رشد ۶۵/ ۵دلاری نسبت به‌ روز جمعه ۲۵ فوریه به ۱۳۹دلار و ۱۰سنت رسید. این روند رو به رشد قیمتی روز سه‌‌‌شنبه اول مارس نیز ادامه یافت؛ به‌‌‌نحوی که بهای هر تن سنگ‌‌‌آهن عیار ۶۲‌درصد استرالیا تحویل بنادر شمالی چین به ۱۴۴دلار و ۴۵سنت صعود کرد.

نگرانی نسبت به طولانی شدن جنگ روسیه و اوکراین و احتمال اختلال در عرضه جهانی سنگ‌‌‌آهن مهم‌ترین دلیل این رشد قیمتی بود. همچنین در روز ابتدایی هفته جاری، یعنی دوشنبه ۲۸فوریه، پرمعامله‌‌‌ترین قرارداد سنگ‌‌‌آهن در بورس‌کالای دالیان چین برای تحویل در ماه مه با ۷/ ۲‌درصد افزایش قیمت به ۷۰۵یوآن معادل ۸/ ۱۱۱دلار در هر تن رسید. همچنین در بورس سنگاپور نرخ فعال‌‌‌ترین قرارداد سنگ‌آهن تحویل ماه آوریل با ۳/ ۳‌درصد افزایش به ۲۵/ ۱۴۱دلار در هر تن رسید.

کاهش عرضه در گیرودار جنگ

مدیرعامل Navigate Commodities در سنگاپور در خصوص تاثیر جنگ روسیه و اوکراین بر روند بازار سنگ‌‌‌آهن گفت: هرگونه عملیات نظامی طولانی‌مدت به‌شدت بر صادرات سنگ‌‌‌آهن این دو کشور اثرگذار شده و به این ترتیب تعادل بازار جهانی سنگ‌‌‌آهن را از میان می‌‌‌برد. آتیلا ویدنل ادامه داد: روسیه و اوکراین درمجموع سالانه ۷۰میلیون تن صادرات سنگ‌‌‌آهن دارند.

البته روسیه و اوکراین تامین‌‌‌کنندگان اصلی سنگ‌آهن چین نیستند؛ اما این دو کشور در حال جنگ بخش زیادی از نیاز فولادسازان اروپایی به سنگ‌‌‌آهن و گندله را تامین می‌کنند.

بلومبرگ در گزارشی اعلام کرد که فولادسازان بزرگ روسیه از زمان آغاز تهاجم، صادرات خود را کاهش داده‌‌‌اند، در عین حال در این زمان، صادرات محموله‌‌‌های نیکل از روسیه نیز کاهش داشته است.تحلیلگران «گلدمن‌ساکس» در گزارشی عنوان کردند که محموله‌‌‌های فلزی روسیه در حال کاهش است و متقاضیان در شرایط عدم‌اطمینان نسبت به چگونگی و میزان وضع تحریم، در خرید خود مردد شده‌‌‌اند.

شرکت اوکراینی Ferrexpo که در زمینه معادن سنگ‌‌‌آهن فعالیت دارد، روز جمعه گفت: ارسال محموله گندله آهن تولیدی این شرکت به مشتریان اروپایی این شرکت به دلیل نامشخص بودن وضعیت ارسال ریلی در بلاتکلیفی قرار دارد.ویدنل می‌‌‌گوید: با پایان یافتن بازی‌‌‌های المپیک زمستانی پکن در ماه فوریه انتظار می‌رود، نرخ بهره‌‌‌برداری از ظرفیت کوره‌بلندهای چین افزایش یابد و این موضوع تقاضا را برای سنگ‌‌‌آهن وارداتی چین افزایش دهد و از رشد قیمتی این محصول حمایت بیشتری کند.

عزم جدی پکن برای کنترل قیمت

با وجود تمامی سیگنال‌‌‌های افزایشی حاکم بر بازار سنگ‌‌‌آهن، همچنان دولت پکن سیاست‌‌‌های کنترل نرخ را با جدیت پیگیری می‌کند. کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی چین روز دوشنبه ۲۸فوریه، مجددا نسبت به خرید سنگ‌‌‌آهن با هدف سفته‌‌‌بازی هشدار داده و از عزم جدی دولت پکن برای مقابله با احتکار خبر دارد. به این ترتیب در حالی که سیگنال تقاضا و اختلال در عرضه از رشد نرخ سنگ‌‌‌آهن در بازارهای جهانی حمایت‌‌‌ می‌کند، نظارت قیمتی بر بازار سنگ‌‌‌آهن در چین افزایش داشته است.

دوگانه چینی بازارهای سنگ‌آهن

شرایط کلی در بازارهای جهانی با محوریت چین از پتانسیل رشد قیمت سنگ‌آهن حکایت دارد؛ اما دولت چین در برابر این رخداد مقاومت می‌کند. اگر با وقفه عرضه فولاد یا زغال‌سنگ در بازارهای جهانی با محوریت روسیه روبه‌‌‌رو شویم، بعید نیست که افزایش قیمت فولاد رقم بخورد. بنابراین امکان رشد انتظاری بهای فولاد را باید در نظر گرفت. همین مطلب پتانسیل مضاعفی برای افزایش قیمت سنگ‌آهن است و باید منتظر ماند و دید که اقدامات دولت چین اثر بیشتری بر جای می‌‌‌گذارد یا رشد سیگنال‌‌‌های افزایشی برای بهای سنگ‌آهن. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که وضعیت تولید در معادن سنگ‌آهن در حال بهبود بوده؛ مگر آنکه مشکلات حمل‌ونقل بتواند اثر مضاعفی بر بازار بگذارد.