افت بیشتر حجم معاملات با قوت گرفتن ذهنیت کاهشی اهالی بازار محتمل است
مخابره سیگنال کاهشی به بازار پتروشیمیایی‌ها
رکود تقاضا به دنبال تداوم افت نرخ
در شرایطی که انتظارات کاهشی در بازار داخلی قوت می‌گیرد، اخطار کاهش میزان تقاضا جدی خواهد بود آن هم درحالی‌که از سوی محرک‌های دیگر بازار محصولات پتروشیمیایی یعنی قیمت‌های جهانی و بهای نفت، نوسان جدی نرخ دیده نمی‌شود. در کنار سیگنال‌های کاهشی که از سوی متغیرهای حیاتی به این بازار مخابره می‌شود، همه‌گیری ویروس کرونا و قرنطینه مکرر و تعطیلی بسیاری از مشاغل، فشار مضاعفی بر بخش تولیدی کشور وارد می‌کند. همچنین تعدیل تقاضای مصرف‌کننده نهایی نیز می‌تواند این چرخه را تداوم داده و این بازار را به ورطه رکود هدایت کند. به این ترتیب مدیریت صحیح تقاضا در عین آن که از بروز رشد قیمت‌ها یا دامن زدن به رقابت‌های قیمتی جلوگیری می‌کند، می‌تواند این رکود انتظاری را نیز تا حد زیادی مرتفع کند.
تمایل حجم تقاضا به سطوح حداقلی
از آنجا که هر دو جریان موثر بر بازار محصولات پتروشیمیایی یعنی نوسان بهای ارز و قیمت‌های جهانی، روندی کاهشی را ترسیم می‌کنند، نمی‌توان انتظار رشد تقاضا را از این بازار داشت. از این رو احتمال فشار بر حجم معاملات در هفته‌های آینده برجسته خواهد بود. البته با در نظر گرفتن همین شرایط فعلی و عدم‌تغییر فاز هر یک از متغیرهای اثرگذار بر این بازار این ادعا دارای اعتبار است؛ زیرا کشش‌پذیری بازارهای کالایی با افت و خیزهایی که به دنبال رخدادهای اخیر پشت سر گذاشته، به شدت به نوسان‌های کوچک قیمتی حتی در سایر بازارها حساس شده و به محض آن که خبری مبنی بر تغییر قیمت‌ها در بازار منتشر شود، با اثر پروانه‌ای که به دنبال آن ایجاد می‌شود، رفتار معامله‌گران بازار، در کمترین زمان ممکن در جهتی غیرقابل پیش‌بینی تغییر خواهد کرد. آن چه از معاملات سال گذشته قابل نقل است، مربوط به جریان افزایش مستمر رشد، نرخ عمومی قیمت‌های پایه اعلامی هفتگی است که ذهنیت افزایشی را در بین متقاضیان شکل می‌داد که با تکیه بر آن به‌منظور پوشش ریسک خرید حداکثری از توجیه اقتصادی برخوردار بود. اما در سال‌جاری به‌نظر می‌رسد رویکرد غالب اهالی بازار با جریان کاهش نرخ همسو شده و خرید به‌منظور کاهش ریسک ناشی از عدم‌دسترسی به مواد اولیه انجام می‌گیرد.
نوسان بهای ارز، سکاندار وقایع بازار پتروشیمیایی‌ها
کارشناس معاملات محصولات پتروشیمیایی در بورس کالا در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به بررسی روند دادوستدها پرداخته است.
پویان عباس‌زاده در ابتدای صحبت خود به اهرم‌های اثرگذار تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی بورس کالا پرداخت. وی معتقد است از هفته گذشته با جدی شدن روند نزولی بهای ارز در بازار آزاد و کاهش بهای نیمایی آن، تغییر فاز در داده‌های اثرگذار معاملاتی بورس کالا برای مواد اولیه پتروشیمیایی به وقوع پیوسته است زیرا تکانه‌های ارزی می‌توانند جهت‌دهی قدرتمندی در بازار کالایی کشور ایجاد کنند و ذهنیت اهالی بازار را به‌منظور پوشش ریسک ناشی از نوسان قیمت تغییر دهند. به این ترتیب با توجه به تحرکات کاهشی اخیر بهای ارز و جوی که در بازارهای موازی ایجاد شده، این که انتظار داشته باشیم در هفته‌های آینده که همچنان ارز در نرخ‌های نزولی خود نوسان می‌کند، حجم معاملات مواد اولیه پتروشیمیایی چه در بازار پلیمرها و چه در بازار شیمیایی‌ها کاهشی باشد، این جریان کاهشی از مسیر حجم تقاضای وارد شده به این بازار قابل رهگیری خواهد بود.
دو سیگنال کاهشی مضاعف برای قیمت‌های پایه
این کارشناس بازار به قیمت مبنای دلار در معادله کشف نرخ محصولات پتروشیمیایی اشاره کرد و گفت: این نرخ مبتنی بر میانگین هفتگی بهای نیمایی ارز قابل محاسبه است که بررسی‌ها نشان می‌دهد در روز گذشته نسبت به هفته ماقبل افتی حدودا یک هزار و 500تومانی را به خود دیده است. از این رو اهالی بازار که به دقت در حال رصد جریان‌های اثرگذار بر معاملات این بازار هستند، انتظار کاهش نرخ پایه را داشته باشند زیرا تکانه‌های بهای نیمایی ارز در هفته جاری به گونه‌ای بوده که در قیمت‌های پایه هفته آینده که در روز یکشنبه اعلام می‌شود، بر تداوم جریان کاهشی تاکید دارد. از این رو متقاضیان مواد اولیه پتروشیمی، به میزان حداقلی و به‌منظور رفع نیاز خود اقدام به خرید مواد اولیه از بورس کالا کرده و تا انتشار اخبار جدید که بر دادوستدهای بازار موثر باشد صبر پیشه می‌کنند.
از طرف دیگر تحرک قیمتی محسوسی در بازارهای جهانی دیده نمی‌شود. این موضوع که می‌تواند ریشه در ثبات نسبی بهای هر بشکه نفت خام برنت داشته باشد، پتانسیل ایجاد رشد نرخ در قیمت جهانی محصولات پتروشیمیایی را در بر ندارد و فرضیه افت قیمت‌های پایه اعلامی برای هفته بعدی، از مسیر دیگر اهرم موثر بر کشف نرخ پایه نیز تقویت می‌شود.
تقاضای غیرواقعی به کمترین مقدار رسیده است
عباس‌زاده، به واقعی شدن تقاضا در دادوستدهای بازار محصولات پتروشیمیایی اشاره کرد و افزود: فاصله بهای آزاد و نیمایی ارز، زمینه ورود واسطه‌گران به بازارهای کالایی را فراهم می‌کند. هنگامی که این فاصله افزایشی باشد، همچون ابتدای سال گذشته، می‌توان شاهد ورود رقابت‌های قیمتی چند ده درصدی در بورس کالا بود و حجم تقاضایی که به یکباره وارد بازار می‌شود با روزهای معمول سال بسیار متفاوت بوده و افزایش چشمگیری خواهد یافت. این روزها که غالب پیش‌بینی‌های موجود روندی کاهشی را ترسیم می‌کند و تقاضا با افت محسوسی همراه شده، بدیهی است که ورود واسطه‌گران به بورس کالا آن هم به‌منظور کسب سود از تفاوت قیمت‌ها، چندان منطقی به‌نظر نمی‌رسد. آن هم به این دلیل که قیمت‌های پایه به صورت هفتگی اعلام می‌شوند و نوسانات بهای ارز حتی لحظه‌ای شده است. از این رو در برهه‌ای از زمان حتی خرید از بورس کالا در شرایط افت نرخ به‌صرفه نیست و برخی از اهالی بازار سعی می‌کنند با به تعویق انداختن خریدهای خود به هفته‌های آینده تا اطمینان حاصل کردن از ثبات قیمت‌ها صبر پیشه کنند. پلی‌اتیلن ترفتالات گرید بطری، شاید تنها گریدی باشد که انتظار افزایش رقابت قیمتی برای آن محتمل ارزیابی شود. زیرا با ورود به فصل گرما و افزایش نیاز به مواد اولیه لازم برای تولید بطری‌های نوشیدنی و آب معدنی، این احتمال وجود دارد که برای خرید این ماده اولیه پلیمری همچون هفته گذشته رقابت قیمتی محسوسی شکل بگیرد. وی اظهار کرد: با توجه به شرایط فعلی و سیگنال‌های اثرگذار بر دادوستدهای بورس کالا، آنچه که برای هفته‌های پایانی فصل بهار انتظار داریم بازاری آرام با افت حجم معاملات است که آن هم از مسیر رکود تقاضا و انتظار کاهش قیمت‌ها قابل رهگیری است.
