حذف تشریفات صادراتی با عرضه محصولات در بورس‌کالا
در این زمینه حسن رضایی‌پور، کارشناس بازار سرمایه این رویکرد صندوق ضمانت صادرات را مثبت می‌داند و معتقد است اگر با هماهنگی گمرک، بانک‌مرکزی، صندوق ضمانت صادرات و بورس‌کالا، تشریفات صادرات تجمیع شود تا صادرکنندگان با عرضه محصول خود در بورس، به تمامی مجوزها دسترسی داشته باشند، شاهد رونق صادرات و تحقق جهش تولید خواهیم بود. به گزارش «ایسنا» این کارشناس بازار سرمایه درباره تسهیل شرایط عرضه محصولات در رینگ صادراتی بورس‌کالا از سوی صندوق ضمانت صادرات برای ترغیب شرکت‌ها و صادرکنندگان برای صادرات گفت: در این خصوص بورس‌کالای ایران اقدامات و پیگری‌های لازم را انجام داده است؛ ولی چند نکته در این میان وجود دارد تا این کار بتواند سریع‌تر انجام شود. وی ادامه داد: اولین نکته موضوع نقل و انتقال ارز است؛ زیرا اگر بخواهیم کالاهایی را صادر کنیم، قطعا خریدار خارجی داریم که باید نوع تسویه، نوع ارز و محل تهاتر را تعیین کنیم. بنابراین این موارد برای صادرات محصولات از محل رینگ صادراتی بورس‌کالا باید در نظر گرفته شود. این درحالی است که در محموله‌های صادراتی مانند قیر و زعفران که در بورس‌کالا تجربه شده است؛ این محموله‌ها با نرخ ارز منطقه آزاد به‌صورت ریالی تسویه می‌شد. بنابراین اگر سازوکاری که برای قیر در نظر گرفته شده است برای سایر محصولات در نظر گرفته شود، می‌تواند بسیار موفقیت‌آمیز باشد.
وی درباره روند صادرات قیر از بورس توضیح داد: در قیر قرارداد ثبت‌شده در بورس‌کالا به منزله مجوز خروج کالا از گمرک است، یعنی گمرک، قیری را که در بورس‌کالا معامله میشود، به منزله مجوز می‌شناسد و شرکت‌ها می‌توانند از این مسیر و در زمانی کوتاه این محصول را صادر کنند؛ زیرا اخذ مجوزهای لازم از سایر سازمان‌ها کوتاه شده که اگر این روند برای سایر کالاها نیز در نظر گرفته شود، قطعا موثر است.
به گفته رضایی‌پور، محصولات دیگر باید تشریفات زیادی برای صادرات طی کنند، اما اگر پکیجی(بسته یا سبد کالا) در بورس‌کالا تجمیع شود تا صادرکنندگان با عرضه محصول خود در بورس، به تمامی مجوزها دسترسی داشته باشند در این صورت قطعا شاهد رونق صادرات خواهیم بود.
برای انجام این کار باید هماهنگی‌های لازم بین گمرک، بانک‌مرکزی و بورس‌کالای ایران صورت بگیرد تا تشریفات صادرات تجمیع شود؛ زیرا بورس‌کالا برای پذیرش یک محصول برخی موارد همچون مشخصات و تضامین را اخذ می‌کند. بنابراین اگر بورس‌کالا بتواند تشریفات لازم را از سازمان‌های دیگر استعلام کند، صادرکنندگان در شرایط فعلی بسیار استقبال می‌کنند. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، درحال‌حاضر صادرکنندگان برای صادرات با انواع تشریفات مواجه هستند تا جایی که از صادرات محصول خود پشیمان می‌شوند؛ زیرا باید انواع مجوزها را اخذ کنند. بنابراین اگر بورس‌کالا بتواند با هماهنگی سایر نهادها این تشریفات را تجمیع کند برای صادرات محصولات از بورس می‌توان آینده روشنی متصور بود.
رضایی‌پور با بیان اینکه صادرات کالاها از بورس‌کالا عاملی در جهت جهش تولید و رقابت به‌جای ایجاد رانت در اقتصاد است، گفت: مثلا فرض کنید کشاورز و تولیدکننده یا کارخانه‌های فرآوری زعفران در استان خراسان زمانی‌که محصول خود را در رینگ صادراتی عرضه کند و تشریفات صادرات نیز از طریق بورس‌کالا انجام شود، قطعا فروشنده خارجی محصول را خریداری می‌کند و این یعنی شفافیت اطلاعات و قیمت؛ به‌طوری‌که با قیمت صادراتی محصول، قیمت داخلی آن نیز مشخص میشود؛ یعنی می‌تواند با مراجعه به سایت بورس‌کالا قیمت صادراتی را ببیند و قیمت داخلی را مشخص کند که با این روش رانت و واسطه‌های مخرب نیز حذف شده و تشریفات کمتر میشود و در بستر الکترونیک انجام میشود. وی در پاسخ به این سوال که آیا از طریق ابزارهای مالی بورس‌کالا همچون معاملات آتی و قراردادهای بلندمدت مثل کشف پریمیوم می‌توان ضمانتی در خرید و فروش محصولات و پوشش ریسک‌های قیمتی ایجاد کرد، گفت: قطعا همین‌طور است این ابزارها درحال‌حاضر در بورس‌کالای ایران فعال هستند؛ به‌طوری‌که در زعفران به راحتی از ابزارهای قرارداد آتی برای پوشش ریسک و قرارداد کشف پریمیوم در حوزه فرآورده‌های نفتی استفاده میشود و شرکت‌ها با این شیوه‌ها خود را در برابر نوسانات بازار بیمه می‌کنند.
