دو چهره از بازار مواد اولیه صنعت فولاد

بازار سنگ‌آهن چین در حال حاضر در حال معرفی دو چهره مهم است که این دو چهره «حذف سنگ‌آهن با خلوص پایین» و مورد دیگری «کاهش واردات قراضه آهنی در سال ۲۰۱۸ و افزایش ظرفیت بازیافت قراضه آهنی داخلی» است.  کیوان جعفری‌طهرانی، کارشناس بازارهای جهانی سنگ‌آهن و فولاد درخصوص موضع حذف سنگ‌آهن با خلوص پایین که در سیاست‌گذاری بازار سنگ‌آهن این کشور لحاظ شده است، به «دنیای اقتصاد» گفت: بعد از بازگشایی کارخانه‌های فولاد که خیلی از آنها در حال حاضر در شرایط اورهال (درحال بازسازی) هستند، انتظارات بعدی همیشه نشان از کاهش قیمت در بازار داشته است، این در حالی است که در سال جاری، کاهش قیمت شدید پیش‌بینی نمی‌شود که در واقع باعث شود شاخص قیمتی پلاتس در دو پله کاهش نرخ؛ از نرخ ۶۲ دلار به زیر ۶۰ دلار سی.اف.آر ( تحویل در بندر مقصد در چین) سقوط کند. این کارشناس ادامه داد: از سوی دیگر سنگ آهن سی.اف.آر چین مدتهاست که در رقم بالای ۶۵ دلار در حال نوسان است که می‌توان برای آن از واژه بازی استفاده کرد.  کنفرانس سیسا (انجمن سنگ‌آهن و فولاد چین) سال جاری در تاریخ ۱۹ تا ۲۱ سپتامبر (۲۸ تا ۳۰ شهریور) برگزار می‌شود،‌ این در حالی است که بازار سنگ‌آهن و فولاد چین به‌طور معمول، سالانه به میزان یک تا دو هفته قبل از این کنفرانس در یک جو انتظاری فرو می‌رود. با پایان این کنفرانس، به فاصله یک هفته و با شروع اکتبر تعطیلات ابتدای این ماه آغاز خواهد شد که این روند، رکود را در بازار سنگ‌آهن رقم خواهد زد و تا یک هفته بعد از این تعطیلات هم ادامه‌دار خواهد بود؛ بنابراین پیش‌بینی ‌می‌شود نیمه دوم شهریور(به علت نزدیک شدن به این کنفرانس) و نیمه اول مهر(تعطیلات یک هفته‌ای اکتبر) بازار شرایط خاصی را تجربه کند. حتی بعد از تعطیلات اکتبر هم همچنان بازار به اندازه کافی قدرت نخواهد گرفت و می‌توان گفت از ۱۰ سپتامبر تا ۱۰ اکتبر پیش‌بینی می‌شود بازار با یک رکود مواجه شود. غیر از رخداد کنفرانس سیسا، بازار سنگ‌آهن چین در شرایط متعادلی به سر می‌برد، مگر اینکه بعد از انجام این کنفرانس و خروجی‌های سیاست‌گذاری و دیکته این سیاست‌ها، بازار دستخوش تغییراتی شود.

کارشناسان بازارهای سنگ‌آهن بر این باورند که وضعیت در بازار چین به نوعی است که نیازهای بازار چین برای سنگ‌آهن دستخوش تغییر شده است؛ چنانچه در توضیح این رویه عنوان می‌شود که زمانی بار عیارهای پایین‌تر سنگ‌آهن (۵۸ درصد به پایین برای محتوی آهن در ماده معدنی) خریداری می‌شد، ولی در ادامه یکی از اقداماتی که این روند را تحت تاثیر قرار خواهد داد جایگزین شدن شدن شاخص پلتس ۶۵ درصد به جای ۶۲ و ۵۸ درصد است. در این باره به زودی شاهد حذف شاخص سنگ‌آهن ۵۸ درصد به دلیل استقبال کمتر خریداران چینی خواهیم بود، چنانچه گفته می‌شود این اتفاق در ۶ ماه آینده صورت خواهد پذیرفت. در ادامه پیش‌بینی می‌شود بعد از حذف یکباره شاخص سنگ آهن ۵۸ درصد، این بار نوبت حذف شاخص سنگ آهن ۶۲ درصد برسد که این مورد در طول سال ۲۰۱۹ صورت خواهد گرفت. به‌صورت دقیق‌تر در گذشت زمان شاهد خواهیم بود که عیارهای پایین‌تر در بازار سنگ آهن جای خود را به عیارهای بالاتری می‌دهند که از کیفیت تولید بالاتر و آلایندگی زیست‌محیطی کمتری برخوردار هستند.

 ضرر کشورها از کاهش واردات قراضه آهنی چین

چین با کاهش واردات قراضه آهنی در سال ۲۰۱۸ و با افزایش ظرفیت بازیافت قراضه آهنی داخلی سعی در تامین مواد اولیه تولید این محصول دارد. مسائل زیست‌محیطی و نظارت‌های دولت مرکزی چین بر آلودگی‌های ناشی از تولید قراضه آهنی نامرغوب این کشور نیز سبب بروز مشکلات بزرگی شده است.

ذات سختگیری چین بر واردات قراضه که به معنی استفاده بیش از منابع داخلی است این ذهنیت را ایجاد می‌کند که صنعت فولاد چین با سرعت غیرقابل انتظاری به سمت مقاوم‌سازی درونی پیش می‌رود و البته در کنار آن بهسازی واحدهای صنعتی و ساختمانی را در دستور کار قرار داده که با احتمال افزایش قیمت قراضه در این کشور، توجیه بیشتری پیدا می‌کند. این رویکرد نیاز به ریشه‌یابی دقیق‌تری دارد و همچنین می‌تواند راهبردی مهم برای بهسازی صنعتی در این کشور باشد.  به گزارش فلزات آنلاین، ظرفیت‌های تولیدی در چین اکثرا از کوره بلند تشکیل شده که همین امر مشکلات زیست‌محیطی شدیدی را در این کشور به‌وجود آورده است. با ایجاد آلودگی ناشی از استفاده کوره بلند، قوانین سختگیرانه و محکمی در برابر ساخت این نوع کوره‌ها ایجاد شد و در مقابل استفاده از کوره‌های قوس الکتریکی مورد تشویق قرار گرفت؛ با رشد کوره‌های قوس الکتریکی، تقاضای قراضه آهنی در این کشور افزایش یافت. طبق آمار و ارقام در سال ۲۰۱۷ چین در حدود ۹۰ میلیون تن قراضه آهنی مصرف کرد. طبق پیش‌بینی‌های انجام شده این رقم تا سال ۲۰۲۰ و با توجه به رشد ۳۰ درصدی استفاده از قراضه، به ۱۵۰ میلیون تن خواهد رسید. رشد ظرفیت‌های کوره قوس الکتریکی، در کنار وضع تعرفه‌های جدید گمرکی چین برای واردات قراضه بازار این کشور را با کسری، بیش از پیش مواجه خواهد کرد. مصرف قراضه آهن چین در ۶ ماه نخست سال ۲۰۱۶ حدود ۴۳ میلیون تن بود که در دوره مشابه سال ۲۰۱۷ و با رشد حدود ۲۰ میلیونی به ۶۲ میلیون تن رسید. به‌دنبال افزایش قیمت مواد اولیه معدنی در صنایع فولادسازی، افزایش مصرف قراضه آهنی برای کوره‌های بلند در چین تا ۱۵ درصد افزایش یافته است. افزایش مصرف قراضه داخلی در چین و فرآیند بازیافت قراضه‌های نامرغوب تولید شده در سال‌های اخیر نیز موضوع قابل توجهی است. به دنبال پیگیری‌ها و نظارت‌های سخت‌گیرانه دولت مرکزی چین بر آلودگی‌های زیست‌محیطی از کوره‌های بلند فولادسازی، فولادسازان تصمیم به تولید با کوره‌های قوس الکتریکی گرفتند؛ به‌نحوی که پیش‌بینی می‌شود تولیدات ناشی از کوره قوس الکتریکی در چین از رقم ۷۵ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ به ۸۲ میلیون تن در سال ۲۰۱۸ افزایش یابد. طبق پیش‌بینی‌های انجام شده حجم تولیدات کوره‌های قوس الکتریکی چین در سال ۲۰۲۰، معادل ۱۲۰ میلیون تن خواهد بود.

در روش تولید کوره قوس الکتریکی جایگزینی برای الکترود گرافیتی وجود ندارد که همین مسأله موجب افزایش استفاده از الکترود در چین شده است. این امر منجر به کاهش صادرات این محصول از چین شده و نگرانی‌های بسیاری را برای خریداران این محصول از جمله ترکیه، ایران، روسیه و آمریکا ایجاد کرده است.در نیمه نخست سال جاری، واردات قراضه آهنی چین حدود ۳۵ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافت. در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ چین حدود ۸۵۷ هزار تن قراضه وارد کرد که نسبت به دوره مشابه سال پیش از آن، ۵۷ درصد کاهش داشت و به‌صورت دقیق‌تر حدود ۸۰ هزار تن آن که در ماه ژوئن بود حدود ۶۰ درصد نسبت به ژوئن ۲۰۱۶ کمتر بود. میزان واردات در این ماه به پایین‌ترین سطح ۴۰ ماه گذشته خود رسید که این امر حاکی از بازیافت داخلی قراضه‌ها در چین بود. این کاهش واردات قراضه، سایر کشورها از جمله ژاپن را به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده قراضه به چین، با مشکلات متعددی مواجه کرده است.