احتمال تغییر فاز بازار آتی

روز گذشته اخبار ضد و نقیض بسیاری در مورد بازار سکه و دلار به گوش رسید اگرچه در بسیاری از شبکه‌های اعلام قیمتی از کاهش بهای سکه نقدی سخن به میان آمد، ولی برخی دیگر دقیقا عکس این مطلب یعنی رشد قیمت‌ها را مخابره کردند. این در حالی بود که این وضعیت برای قیمت دلار هم دیده شد و این نرخ غیررسمی حتی در اطلاع‌رسانی‌ها هم چند نرخی بود، ولی تمایل به کاهش قیمت‌ در آن بیش از بازار سکه مشهود بود. این شرایط در نهایت موجب شد در ساعات اولیه بازار به‌رغم برخی اطلاع‌رسانی‌های ضد و نقیض بهای سکه آتی در بورس کالا با رشد روبه‌رو شود. این داده که در ساعات ابتدایی بازار به خوبی خودنمایی کرد به صراحت نشان می‌دهد که دوره افت قیمت‌های ۳ روز گذشته به پایان رسیده و شرایط بهتری در بازار آتی تجربه می‌شود. این مطلب به معنی آن است که جرقه‌های رشد نرخ که در گوشه و کنار بازار دیده می‌شود از پتانسیل تداوم برخوردار بوده و ممکن است بخشی از چهره این بازار را تغییر دهد. در هر حال از دست رفتن کف قیمتی روانی ۲ میلیون تومان در روزهای گذشته تاثیر خود را بر بازار برجای گذاشته و حتی موجب شد تا در پاره‌ای از اوقات بهای سکه آتی به نزدیکی یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان برسد ولی باز هم از این نرخ بازگشت و به سمت افزایش متمایل شد. پایان یافتن معاملات آتی سررسید اردیبهشت‌ماه که دوره تحویل آن آغاز شده نیز یکی از رخدادهایی بود که باید به آن اشاره کرد آن هم در شرایطی که نوسان قیمت این سررسید داده‌های مهم و جذابی را به بازار ارائه می‌کرد.

 گام‌شماری کوتاه مدت بازار آتی تاکنون

بازار آتی در روزهای گذشته را باید در دو فرآیند مختلف مورد بررسی قرار داد. فاز اول شاهد رشد ممتد قیمت‌ها بودیم تا جایی که بیشترین رکوردهای تاریخی در بورس کالا را به ثبت رساند. این شرایط به کمک افت قیمت‌ها در بازار نقدی وارد یک فاز نزولی شد و این به معنی آن بود که در هفته گذشته این روند افزایشی به پایان رسید. در همین زمان و مخصوصا در طول هفته گذشته بازار آتی در فاز فروش ایفای نقش کرد، یعنی تغییر فاز قیمت‌ها با فرض مقایسه شرایط خریدار و فروشنده نشان داد که این روند افزایشی پایدار نبوده و تغییر خواهد کرد. البته این شرایط موجب شد تا قیمت‌های بالای ۲ میلیون تومان و حتی بیش از ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان نیز در بازار دیده شود یعنی در صورت ورود بازار به یک فاز صعودی پتانسیل کسب این نرخ حداقل از لحاظ روانی وجود دارد. این مطلب می‌تواند به طمع ورزی بازار و دقیق‌تر افزایش سقف پرواز بازار آتی در روزهای آینده و البته در صورت خودنمایی یک فاز افزایشی جدید کمک شایان توجهی کند. رخدادی که در دوره‌های نوسان نرخ در روزهای گذشته نیز خودنمایی کرده است. این روند کلی برخی از واقعیت‌های گام افزایشی بازار بود ولی پس از آن ۳ روز افت قیمت‌ها به ثبت رسید و گام دوم نوسان نرخ آغاز شد.

گام دوم بازار یعنی افت ۳ روزه قیمت آتی در فعالیت روزهای اخیر بازار تاثیرات مهمی بر جا گذاشت و از یکسو سقف قیمت‌ها را با یک سقوط آزاد از دست داد و از سوی دیگر کف‌های قیمتی مهمی را در این بازار به ثبت رساند. این شرایط دو معنی داشت یکی آنکه نرخ‌های بالای پیشین از پایه و اساس دقیقی برخوردار نبوده و نتوانست سطوح قیمتی پیشین را حفظ کند و دیگری آنکه بازار هم نرخ‌های بالای ۲میلیون و ۱۰۰ هزار تومان را نمی‌پذیرد. این در حالی بود که در طول سه روز نزدیک به ۱۲ درصد از قیمت‌ها کاسته شد و این یعنی شتاب جدی قیمت‌ها هم جدی است و پتانسیل تکرار دارد. البته مهم‌ترین دلیل کاهش نرخ در بازار آتی عقب‌نشینی بهای سکه نقدی است، آن هم در وضعیتی که بخشی از سکه‌های پیش‌فروش شده به بازار عرضه شد و همین داده به ۳ روز کاهش قیمت‌ها منتهی شد آن‌هم در وضعیتی که هنوز بخشی از سکه‌های پیش‌فروش شده تحویل نشده است. این مطلب البته در کنار نوسان قیمت دلار قابل تعقیب است اما واقعیت‌های زیرپوستی در بازار به قدری پیچیده شده که نمی‌تواند واقعیت‌های بازار سکه را شفاف سازد. حجم تقاضای خرید در بازار سکه و حتی ارز به قدری است که چهره‌ای نامفهوم از این بازار را ترسیم کرده و ممکن است به هر رخدادی منتهی شود. از سوی دیگر قیمت‌های فعلی هم بالاست و سقوط قیمت‌ها در روزهای قبل نشان داد که تغییرات سریع در بازارها و نرخ‌ها چندان هم غیرمنتظره نخواهد بود.

هم‌اکنون یک طرز فکر در بازار وجود دارد که چندان هم غیرمنطقی نیست. ادعا می‌شود که اگر صرافی‌ها به مسیر فعالیت پیشین خود بازگشته و معاملات را همچون گذشته از سر بگیرند، نه قیمت دلار غیررسمی در ارقام فعلی باقی می‌ماند و نه سکه نرخ‌های فعلی را تجربه می‌کند. این موارد در کل نشان می‌دهد که بازار با جو روانی از دنیایی داده ضد و نقیض نوسان می‌کند و هر کسی مسیر ذهنی خود را تعقیب می‌کند. همه چیز مبهم است و این ابهام تا زمانی که داده‌های واقعی از مسیرهای رسمی یا حداقل نیمه‌رسمی مخابره نشود ادامه خواهد یافت. پاشنه آشیل بازار آتی همچون گذشته باز هم قیمت نقدی است و تا زمانی که التهاب خرید در بازار نقدی سکه وجود داشته باشد این شرایط کلی باز هم ادامه می‌یابد و قیمت‌ها در سطوح فعلی به نوسان خود ادامه می‌دهد. حال در وضعیتی که بازار ناخودآگاه برای رشد بیشتر قیمت‌ها و البته تاثیرگذاری بر بازار آتی به دنبال اخباری می‌گردد که از رشد قیمت‌ها حمایت کند این وضعیت باز هم ادامه خواهد یافت. ذات نوسان قیمت‌ها در روزهای اخیر نیز به این معنی بود که بازار اگرچه با رشد قیمت‌ها روزگار گذرانده و گویی نرخ‌های فعلی را به رسمیت شناخته ولی باز هم بازار می‌داند که دلیل قیمت‌های بالای فعلی هجوم تقاضا و التهاب قیمت‌هاست و با تغییر طرزفکر به سرعت تغییر خواهد کرد.

برای بازار پیش‌رو شاید بتوان با جسارت بیشتری از روز گذشته سخن گفت، زیرا اولین تکانه‌های مثبت از رشد قیمت‌ها خودنمایی کرده و می‌تواند امیدواری به افزایش نرخ را حداقل به‌صورت محدود تقویت کند. این در حالی است که داده‌های قیمتی چندان هم از رشد نرخ حمایت نمی‌کند آن هم در وضعیتی که قیمت طلای جهانی در مسیر کاهش جدیدی قرار گرفته و به نظر می‌رسد افت قیمت‌ها جدی‌تر از روزهای قبل خودنمایی کند. از سوی دیگر تزریق بیشتر سکه به بازار هم رخداد غیرمحتملی نیست و می‌تواند به تغییرات سریعی منجر شود. این در حالی است که داده‌های جانبی تاثیرگذار بر بازار آتی نیز احتمال مخابره بسیاری دارد که تمامی این موارد پتانسیل رشد جدی قیمت‌ها را محدود می‌سازد. حال اگر روند کاهشی قیمت سکه نقدی باز هم خودنمایی کند و حتی جدی‌تر شود، بازار آتی هم از این روند کلی تبعیت کرده و می‌تواند به یک فاز کاهشی جدید وارد شود. نرخ‌های فعلی پس از افت قیمت‌ها ناخودآگاه مستعد رشد بیشتری است ولی باز هم نمی‌توان به صراحت از تداوم افزایش نرخ سخن گفت. اگرچه قیمت‌های پایین روزهای اخیر و امکان خرید در آن شرایط قیمتی طعم دلهره در بازار آتی کم رنگ شده ولی باز هم نگرانی‌های پیشین در این بازار حکمفرماست تا جایی که امکان تصمیم‌گیری را محدود ساخته است.