آینده روشن برای معادن دنیا

سرمایه‌گذاران در اقصی نقاط دنیا اعلام می‌کنند در حال حاضر باید معادن را به‌عنوان فرصت‌های مهم سرمایه‌گذاری در دنیا به حساب آورد و آن‌طور که تحلیل‌های جهانی نشان می‌دهند رونق فعلی کوتاه‌مدت نیست و در برنامه بلندمدت سرمایه‌گذاران یک منبع مهم برای سودآوری ایجاد کرده است. در این شرایط اما در کشور ما وضعیت به نوعی برعکس است. سرمایه‌گذاران حتی سرمایه‌گذاران خارجی که در پسابرجام به ایران آمدند علاقه وافری به بخش معادن از خود نشان ندادند و در داخل نیز وضعیت معادن تقریبا رو به تعطیلی است. قوانین سخت‌گیرانه دولتی برای جلوگیری از صادرات محصولات معدنی نیز مزید بر علت شده و آن‌طور که در ماه‌های اخیر با معدنکاران متعددی گفت‌وگو کرده و در همین صفحه به چاپ رساندیم وضعیت معادن نه تنها در حال حاضر که در سال آینده نیز از امتیاز خاصی برای جذب سرمایه‌ برخوردار نیست.در این رابطه متال بولتن در گزارشی که اخیرا منتشر کرده بود اعلام کرده است که آینده معدنی جهان در سال جاری میلادی و سال آینده بسیار روشن‌تر از سال گذشته خواهد بود. با این حال برخی موضوعات در این حوزه وجود دارد که به نظر می‌رسد می‌تواند باعث بروز اصطکاک‌هایی در این روند شود. از جمله مساله تامین مالی معادن در جهان که بخشی از آن از طریق منابع بانکی محقق شده که این منابع به بدهی‌های معدن داران در اقصی‌نقاط جهان دامن زده است. حق امتیازهای معدنی، بدهی‌های سنتی، حقوق صاحبان سهام و سرمایه‌گذاران و... همگی از مسائلی محسوب می‌شوند که در جریان تامین مالی معادن مورد توجه ویژه قرار می‌گیرند.

 نسبت بین این عوامل البته در معادن مختلف متفاوت است با این حال یک بررسی که سال گذشته صورت گرفته نشان می‌دهد از ۲ هزار و ۵۰۰ معدن مورد بررسی براساس شاخص S&P Global شاخص این گروه در ماه مارس ۲۰۰۹ به پایین‌ترین رقم خود رسید با این حال در فاصله آن تاریخ تاکنون میزان سرمایه‌گذاری‌ها از ۹۰۰ میلیارد دلار به بیش از هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار در سپتامبر سال قبل افزایش یافته و به نظر می‌رسد این ارقام در سال جاری و حتی سال آینده باز هم تقویت شود تا جایی‌که برخی مسوولان معدنی در آمریکا معتقدند باید میزان رشد سرمایه‌گذاری‌ها بیش از این رقم شود. به عقیده آنها با توجه به افت نسبتا طولانی مدت در سال‌های گذشته برای بازگرداندن اعتماد به بازار لازم است تا سرمایه‌های جدید از راه فروش سهام جذب و عاقلانه به صنعت تزریق شود.در این بین یکی از اتفاقات مهم در دوره جدید افزایش حجم تولید در شرایط رشد قیمت‌ها است. این مساله گردش درآمدی را در بخش معدن در سراسر جهان افزایش می‌دهد. در این رابطه بالا نگه داشتن سطوح تولید در کنار باقی ماندن قیمت‌ها در سطوح فعلی متضمن رشد آتی بخش معادن است. این موضوع باعث می‌شود طرح‌های جدید توسعه معدنی در دنیا استارت بخورد اما مشکل اساسی دیگر تغییر جهت قیمتی در آینده است.

افزایش شدید طرح‌های توسعه در سال‌های پیش رو می‌تواند باعث رونق قابل توجه در این بخش شود اما این مساله را نباید فراموش کرد که مازاد عرضه در بازار ترمز رشد قیمتی و بالطبع رشد تولید را خواهد کشید. بر همین اساس اغلب پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارند که دوره رشد معدنی نمی‌تواند از سال ۲۰۱۹ فراتر برود، مگر آنکه به نوعی مهندسی در بازار صورت گرفته و از تشدید تولید بدون در نظر گرفتن نیاز بازار خودداری شود. به عبارتی تمرکز باید روی سودآوری معدنی باشد نه صرفا رشد تولید تا بتوان سرمایه‌گذاران را در این حوزه نگه داشت. در سال‌های افت قیمتی یکی از اتفاقاتی که در دنیا افتاد کاهش میزان تولید بود که این موضوع درنهایت به خروج سرمایه‌داران منجر شد. بنابراین آن‌طور که فعالان معدنی جهان به ان اصرار دارند در دوره جدید باید بازار را در حالتی متعادل حفظ کرد.

در این بین اما یک نکته قابل توجه که کارشناسان به آن اشاره می‌کنند آن است که صنایع پایین دستی در اقصی نقاط جهان می‌توانند شرایط را برای رونق طولانی مدت معادن فراهم سازند. به گفته آنها رونق صنایع پایین دست معادن را قادر می‌سازد تولیدات خود را به‌صورت منظم در بازار تزریق کرده و به فروش برسانند، بنابراین در بحث مهندسی چرخه تولید و مصرف محصولات معدنی توجه به این نکته نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.در حال حاضر خبرها حکایت از رشد قابل توجه برخی صنایع از جمله خودروسازی، صنایع پایین دست پتروشیمیایی، صنایع فولادی و... حکایت دارند. این مساله به معنای آن است که تقاضا برای انواع محصولات فولادی، مواد پایه تولید محصولات پلاستیکی و لاستیکی، آلومینیوم، مس، سنگ‌آهن، محصولات معدنی و... به زودی با روند رو به رشدی روبه‌رو‌ خواهد شد. توسعه خودروهای برقی در سال جاری یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که تقاضا برای بسیاری از فلزات از جمله مس، نیکل، آلومینیوم و محصولاتی همچون لیتیوم و... را به سرعت افزایش خواهد داد که این امر به توسعه معادن مربوط به این فلزات منتهی می‌شود.