در نشست تخصصی چالش‌ها و فرصت‌های تامین مالی در حوزه‌های فناورانه و نوآورانه پتروشیمی مطرح شد
تنوع ابزارهای تامین مالی صنعت پتروشیمی
علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی در این نشست در رابطه با «راهکارهای بازار‌محور بورس انرژی ایران» سخنرانی کرد. وی با اشاره به اینکه در سیاست‌های ابلاغی اصل ۴۴ بحث دانش‌بنیان به عنوان یک پیشران در اقتصاد مطرح شده است، افزود: اصلاح در همین راستا ما در بورس انرژی ایران یک چشم‌انداز برای خود ترسیم کردیم.
نقوی با بیان اینکه یکی از چالش‌های اصلی در این زمینه بحث تامین مالی است، گفت: از همین رو سعی شده مدل‌های مختلف تامین مالی در بازار سرمایه را در اختیار شرکت‌ها قرار دهیم.
وی در ادامه به بازار «سایر اوراق بهادار یا بازار مالی بورس انرژی» در بورس انرژی به عنوان یکی از بازارهای پنج‌گانه این بورس اشاره کرد و گفت: در این بازار ابزارهای مختلفی مانند صندوق کالایی، صندوق پروژه، گواهی ظرفیت، گواهی سپرده و گواهی صرفه‌جویی آماده انجام معامله هستند. مدیرعامل بورس انرژی با اشاره به اینکه در حوزه صنعت پتروشیمی شاید گواهی صرفه‌جویی یکی از مهم‌ترین ابزارها باشد، گفت: اخیرا در جلسه هیات پذیرش گواهی صرفه‌جویی گاز را نیز پذیرش کردیم. همچنین زیرساخت مبادله برق در بورس تامین شده و در سال آینده هم برنامه داریم که در دوره‌های غیرپیک بتوانیم برق را صادر کنیم.
وی در ادامه به بحث انرژی‌های تجدیدپذیر پرداخت و در این خصوص توضیح داد: مطابق با ماده 16 قانون حمایت از تولید دانش‌بنیان کلیه صنایع کشور باید یک درصد از برق خود را از طریق انرژی تجدیدپذیر تامین کنند. طبق این قانون این یک درصد سالانه یک درصد تا سقف 5 درصد اضافه می‌شود.
نقوی بیان کرد: در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر امسال برق سبز را راه‌اندازی کردیم و سال آینده بازار آب و پساب را در دستور کار خود قرار داده‌ایم.
به گفته او، به دلایل بسیاری با ناترازی مواجه هستیم که با نوآوری‌ها و سرمایه‌گذاری در حوزه ابزارها می‌توان ناترازی را کاهش داد. وی در پایان پیشنهادها و برنامه‌های بورس انرژی را در حوزه تامین مالی صنایع پتروشیمی عنوان کرد. نقوی گفت: یکی از کارهای مهم تاسیس صندوق‌های خطرپذیر در حوزه فناوری انرژی است. در حوزه انرژی با توجه به اینکه گواهی را راه‌اندازی کردیم، پیش‌بینی می‌شود که بتوانیم در آینده صندوق‌های خطرپذیر هم تشکیل دهیم. این صندوق‌ها باعث می‌شود چشم‌اندازی از آینده سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد.
وی همچنین گفت: نکته مهم دیگر بحث کاهش کربن است. کشور ما با معضل جدی آلاینده‌ها روبه‌رو است و همان‌طور که می‌دانید در دنیا کربن کردیت وجود دارد و این بازار بسیار فعال است. اما باید تاکید کرد که این بازار به شدت به فناوری برای اندازه‌گیری کربن و کاهش آن نیازمند است و ما در این زمینه با شرکت گاز گفت‌وگوهایی انجام داده‌ایم که بتوانیم در سال آینده موضوع را عملیاتی کنیم. نقوی گفت: ما در بورس انرژی آمادگی داریم که محصولات انرژی‌محور فناورانه را تجاری کنیم.
در ادامه حمید حیدری مدیرعامل صندوق نفت نیز بیان کرد: هدف از تاسیس صندوق، سرمایه‌گذاری بخش دولتی و مشارکت در فعالیت‌های پژوهشی است. در همین رابطه تسهیلات مختلفی برای تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا شده و صدور ضمانت‌نامه و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های جدید در حوزه نفت و انرژی انجام گرفته است.
تامین مالی در شرایط سخت
در ادامه برنامه، رضا یاری‌فر عضو هیات‌مدیره بانک شهر نیز عنوان کرد: هر کاری که بتواند ثروت بخش خصوصی و شغل را زیاد کند در آن ریسک را می‌پذیریم. این رویکرد ما در بانک شهر در حدود چهار سال اخیر است. یاری‌فر عنوان کرد: بانک شهر در چهار سال گذشته یکی از 7بانک اول کشور بود ولی امروز بعد از یکی از بانک‌های بزرگ کشور به دومین بانک سودآور اقتصاد رسیده است و توانسته بیشترین کمک ارزی را به کشور داشته باشد. این عضو هیات‌مدیره بانک شهر با بیان اینکه از میان 32بانک کشور، بیش از یک‌سوم کل تراکنش‌های ارزی از طریق بانک شهر انجام می‌گیرد، گفت: همین‌طور در بحث تامین مالی شهرها این بانک بسیار قدرتمند و فعال بوده است. شهرها به شدت نیاز به تامین مالی دارند و این وظیفه اصلی بانک شهر است مخصوصا در سال‌های اخیر که به دلیل تحریم‌های ظالمانه و کاهش درآمدهای عوارضی منابع مالی شهرداری‌ها کاهش یافته است. وی با اشاره به اینکه ما برای این موضوع روش‌های نوآورانه‌ای تولید کرده‌ایم، گفت: این روش‌ها باعث شد که هزینه شهرداری‌ها به شدت کاهش یابد. به عنوان نمونه «برات کارت» یک نوآوری خیلی خاص است و سالی 13 تا 14 هزار برگ از این کارت را به پیمانکاران شهرداری می‌دهیم.
رضا یاری‌فر با بیان اینکه در کلان‌شهرهای کشور یک پروژه بزرگ بدون تامین مالی بانک شهر انجام نگرفته است، گفت: این بانک همه اینها را با ابزارسازی به سرانجام رسانده است. در حوزه نفت و گاز هم چون اعتقاد داریم که باید حداکثر سرمایه‌گذاری را در آن به عمل بیاوریم، در این بخش هم حضور پیدا کرده‌ایم. وی در ادامه توضیح داد: کل ارزش بازار بورس اوراق بهادار ما نزدیک به 300میلیارد دلار می‌شود با این حال طبق عرف جهانی با این مقدار سرمایه تنها می‌توان در چهار صنعت حضور داشت ولی ما در ۶۳ صنعت سرمایه‌گذاری کردیم. به خاطر همین است که می‌بینیم در کشورهایی مثل کره جنوبی تنها در 8 حوزه خاص سرمایه‌گذاری و صادرات انجام می‌دهند و در این حوزه بسیار موفق عمل کرده‌اند. این عضو هیات‌مدیره بانک شهر به لزوم سرمایه‌گذاری و تمرکز در حوزه پتروشیمی و ثروتمند کردن بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: هیچ کشوری توسعه پیدا نمی‌کند مگر با شرکت‌های چندملیتی و باید به سمت تاسیس این نوع شرکت‌ها برویم. دولت‌ها عامل توسعه نیستند بلکه شرکت‌های سهامی عامل اصلی هستند. وی همین‌طور به محدودیت‌های ورودی و خروجی این بانک در بخش‌های ارزی و ریالی اشاره کرد و گفت: به بانک‌ها انتقاد می‌شود که تسهیلات کمتری ارائه می‌کنند اما باید دانست که منابع مالی ما سه منشأ دارد: اول، فروشی است که شرکت‌ها به ارز یا ریال انجام می‌دهند.
دوم خلق و چاپ پول و سوم تامین مالی از دنیای بیرون. وی گفت: نوع دوم که نه تنها اثر مثبت ندارد بلکه منفی هم هست. قسمت سوم هم که حذف شده و اکنون آنچه در ظرف بانک است فروش جامعه است که این هم بسیار محدود شده است. یاری‌فر در ادامه ورودی‌های ریالی بانک‌ها را هم بسیار کاهنده توصیف کرد و گفت: از سوی دیگر در بخش خروجی بانک‌ها بسیار دست بسته‌ای دارند. در این ظرف تقریبا 26.6 درصد صرف انواع تسهیلات تکلیفی، 8 درصد وام‌های بلندمدت مسکن، 8 درصد هم به بخش کشاورزی (تقریبا معوق هستند)، 10 درصد بازرگانی برای خرید کالا، 40درصد سرمایه در گردش بنگاه‌ها قرار دارد که جمعا 91 درصد از سرمایه بانک‌ها را به خود اختصاص داده است و از همین رو تنها 9 درصد برای تامین مالی سرمایه‌گذاری‌ها باقی می‌ماند. وی ادامه داد: به دلیل همین محدودیت‌ها ما امروز به شدت نیامند ابزارهای نوآورانه برای تسهیل مبادلات هستیم. یکی از این ابزارها اس‌سی‌‌اف یا تامین زنجیره‌ای است که از طریق آن اعتبار ایجاد، مبادلات انجام و بعد از اقتصاد حذف می‌شود. عضو هیات‌مدیره بانک شهر گفت: ما تلاش می‌کنیم در چنین شرایطی که ظرف خالی است زنجیره‌ها را برای تبادلات سهل کنیم.
