ریسک‏‏‌های صادراتی شرکت‌های صنعتی

با وجود این تولیدکنندگان سیمان خاکستری همواره از وضعیت گله‌مند هستند چرا که علاوه بر تامین نشدن انرژی مورد نیاز آنها برای تولید، با انواع و اقسام بخشنامه‌های خلق الساعه مواجه هستند. در کنار حجم بالای سیمان خاکستری باید به تولید سیمان سفید توسط ۹ شرکت داخلی هم اشاره کرد که به نظر می‌رسد وضعیت مالی بهتری نسبت به خاکستری‌ها داشته باشند؛ در واقع بهای هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی سیمان سفید بدون احتساب ارزش افزوده یک میلیون و ۸۰۰‌هزار تومان و در بازار صادراتی به نرخ ۶۰ دلار و ارزش ریالی ۲میلیون و ۲۰۰‌هزار تومان به فروش می‌رسد. البته قطعا شرایط برای این ۹ شرکت به طور یکسان پیش نمی‌رود و برخی توانسته‌اند با برنامه‌ریزی و جانمایی درست، بازاریابی در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، ارتقای کیفی محصول به سود‌آوری مطلوبی برسند و برخی دیگر به دلیل سیاستگذاری‌های نادرست و البته نبود حامی مالی به قول معروف «کمیت‌شان لنگ می‌زند.»

در این خصوص شهرام ضیایی کارشناس صادرات سیمان به «دنیای اقتصاد» گفت: تقریبا می‌توان گفت مشکلات تامین انرژی سیمان خاکستری در بخش سیمان سفید هم وجود دارد و امروزه گاز ما برای تولید این محصول قطع شده و مجبور به استفاده از مازوت هستیم.

شهرام ضیایی ضمن اشاره به این مطلب که ما هر دو نوع سیمان خاکستری و سفید را تولید می‌کنیم، افزود: یکی از عمده‌ترین مشکلات حال حاضر تولیدکنندگان سیمان سفید وضع عوارض بر صادرات به خاطر قرار گرفتن در گروه مواد خام و نیمه خام است و امیدواریم در این زمینه تجدید نظر شود.

وی با اشاره به اینکه تمام سیمان سفید تولیدی ما در بورس‌کالا عرضه می‌شود، ادامه داد: برخلاف سیمان خاکستری برای گروه سیمان سفید عرضه در بورس‌کالا اجباری نیست اما ما ترجیح می‌دهیم برای فروش داخلی از بورس‌کالا استفاده کنیم. البته معتقدم فروش تمامی شرکت‌ها در بورس‌کالا منجر به شکل‌گیری رویه مطلوب‌تر و شفاف‌تر می‌شد اما این اتفاق نیفتاده و امروز عمدتا شرکت‌های خصوصی بخشی از محصول را در بورس و بخش دیگر را در بازار به فروش می‌رسانند.

مدیر صادرات شرکت «سیمان ساوه» با اشاره به اینکه تامین تجهیزات خطوط تولید یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های تولیدکنندگان سیمان سفید به شمار می‌رود، اظهار کرد: به طور طبیعی خطوط حال حاضر در گذشته از شرکت‌های خارجی خریداری شده‌اند و جایگزینی قطعات باید از طریق واردات انجام شود اما برخی شرکت‌ها که قادر به صادرات به میزان لازم نیستند، گاهی چند ماه دچار تعطیلی اجباری می‌شوند. البته یکی دیگر از علل تامین نکردن این قطعات، فقدان کیفیت لازم در عرصه صادرات است که منجر به عقب‌نشینی مشتریان پس از یک بار خرید می‌شود و این اتفاق به حیثیت صادراتی سایر شرکت‌های ایرانی آسیب می‌زند.

وی در پاسخ به این سوال که چه میزان از تولید شرکت‌های داخلی استاندارد است، گفت: تمامی شرکت‌ها استانداردهای داخلی را رعایت می‌کنند اما در عرصه صادرات خریداران آگاه هستند و انتظار دارند تولیدکنندگان با کیفیت بالاتر محصول تولید کنند. به طور نمونه‌ درصد سفیدی محصول یکی از مهم‌ترین استانداردهای حائز اهمیت است که برای حضور در بازارهای جهانی باید ۹۲ باشد اما برخی شرکت‌ها با عیار سفیدی ۸۸ وارد بازارهای بین‌المللی می‌شوند که قطعا علاوه بر فروش به قیمت پایین‌تر، نمی‌توانند موفقیت لازم را به دست بیاورند.

ضیایی ادامه داد: پایین بودن میزان سفیدی به عنوان شاخص کیفیت به دو دلیل اتفاق می‌افتد؛ یا تکنولوژی مورد استفاده قدیمی و همگام با روز نیست یا مدیران شرکت‌ها مواد افزودنی را که باعث کاهش‌درصد خلوص می‌شود با محصول نهایی ترکیب می‌کنند.

مدیر صادرات شرکت «سیمان ساوه» با اشاره به صادرات شرکت اظهار کردگذشته توانستیم ۶۵‌هزار تن سیمان سفید صادر کنیم و امسال  نیز تا اواخر دی به این رقم دست پیدا کردیم و پیش‌بینی می‌شود با این روند میزان صادرات ما به ۷۵‌هزار تن برسد که از مهم‌ترین عوامل این اتفاق مثبت می‌توان به کیفیت بالای تولید و همچنین زحمات بسیار برای برندسازی در کشورهای حوزه خلیج فارس اشاره کرد.

وی در ادامه به بازار داخلی شرکت اشاره کرد و گفت: موقعیت جغرافیایی بسیار ممتاز شرکت که در بین چند کلان‌شهر و مرکز فروش قرار گرفته باعث شده تا برای یافتن مشتری با مشکلی مواجه نشود. ضیایی در ادامه به مشکل تربیت نیروی انسانی و تحقیق و توسعه پرداخت و افزود: بسیاری از فارغ التحصیلان حاضر به کار در بیابان و دریافت حقوق‌های معمول نیستند و همین امر باعث می‌شود که شرکت‌ها در جذب نیروهای مورد نیاز برای پشتوانه‌سازی دچار مشکل شوند. از سوی دیگر دانشگاه‌های داخلی برخلاف دانشگاه‌های اروپایی برخی رشته‌ها از جمله دکترای سیمان را تربیت نمی‌کنند.

وی با اشاره به وضعیت کنونی بازار سیمان سفید اظهار کرد: به استثنای ماه‌های مهر و آبان قیمت‌های صادراتی از قیمت‌های داخلی بالاتر بود اما در دو ماه مذکور به دلیل کمبود در بازار، نرخ‌ها افزایش چشمگیری را تجربه کرد اما در ادامه شاهد این عقب‌نشینی بودیم.

یکی از مشکلات تولیدکنندگان سیمان خاکستری ارزان بودن است و به همین خاطر مدیران شرکت‌ها معتقدند سود‌آوری چندانی ثبت نمی‌کنند. ضیایی در مورد قیمت سیمان سفید خاطرنشان کرد: بهای سیمان سفید در بورس‌کالا تعیین می‌شود؛ هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی سیمان سفید بدون احتساب ارزش افزوده یک میلیون و ۸۰۰‌هزار تومان و در بازار صادراتی به نرخ ۶۰ دلار و ارزش ریالی ۲میلیون و ۲۰۰‌هزار تومان به فروش می‌رسد.