تنگناهای داخلی و خارجی بسیاری صنعت سرب و روی کشور را تهدید می‌کند
سرب و روی بین قیچی مشکلات
حال و روز نه چندان خوب سرب و روی
رضا اعتدال کارشناس سرب و روی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره وضعیت این روزهای بازار سرب و روی عنوان کرد: سرب و روی در کل این روزها شرایط خوبی ندارند؛ یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که این روزها تولیدکنندگان با آن مواجه هستند، قیمت مواد اولیه است، چراکه تولیدکننده مواد اولیه موردنیاز خود را با دلار ۵۰هزار تومان خریداری می‌کند، اما زمان فروش محصول خود یا وارد کردن ارز، باید با قیمت دلار ۳۷هزار تا ۴۰هزار به فروش برساند و این در حالی است که تولیدکننده باید هزینه‌‌های سوخت، کارخانه، مواد اولیه و نیروی انسانی و... را به صورت ثابت پرداخت کند.
اعتدال در ادامه خاطرنشان کرد: تولیدکننده، خاک را به زحمت تهیه یا وارد می‌کند و آن را تبدیل به شمش می‌کند که محصول خود را یا در داخل به فروش برساند یا صادر کند، اما مجبور به دریافت ارز ۳۷هزار تا ۴۰هزار تومانی است.
تاثیر بازارهای جهانی
وی در ادامه با اشاره به سایر عوامل تاثیرگذار بر بازار سرب و روی عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بازار فلزات و به‌‌ویژه بازار سرب و روی، نوسان قیمت‌های جهانی است. مهم‌ترین داده‌‌های اطلاعاتی کشورهایی همچون چین و آمریکا روی کامودیتی‌‌ها اثرگذار است. البته عامل مهم دیگر، شاخص دلار آمریکاست که به شدت روی بورس‌‌های دنیا تاثیر دارد؛ به این معنی که اگر شاخص دلار بالا برود، قیمت فلزات و کامودیتی‌‌ها افت می‌کند و هر زمان این شاخص کاهش می‌‌یابد، شاهد جهش قیمت کامودیتی‌‌ها خواهیم شد. البته شرایط سیاسی و جنگی در دنیا روی این موضوع اثرگذار است. البته در بین این عوامل، عامل تاثیرگذار مهم، نرخ بهره آمریکا بر بورس دنیاست که به نوبه خود بر فلزات و به‌‌ویژه سرب و روی نیز تاثیر دارد.
این کارشناس سرب و روی در ادامه با اشاره به سایر عوامل تاثیرگذار بر بازار جهانی عنوان کرد: عامل تاثیرگذار دیگر، رکود در بازار چین است که هم سبب رکود بازار جهان و هم ورشکستگی حوزه مسکن چین شده است، شرایط پیش‌‌آمده، پیش‌بینی‌‌های مورد نظر درباره چین را محقق نکرد. با توجه به این موضوع که بزرگ‌ترین خریدار کامودیتی و فلزات رنگی، کشور چین است، رکود این کشور این بازار را به شدت تحت‌‌تاثیر خود قرار داده است. هرگاه شرایط چین رونق می‌گیرد، حال فلزات رنگی نیز خوب می‌شود و تقاضا افزایش پیدا می‌کند. در کل وضعیت بازار جهانی چندان مطلوب صنعتگران فلزات رنگی نیست.
تاثیرپذیری بازار داخلی از خارجی
اعتدال در ادامه با اشاره به بازار داخلی عنوان کرد: بدون شک شرایط بازار جهانی بر بازار داخلی اثرگذار است. البته در ۶ ماه دوم سال‌جاری، اوضاع بدتر از ۶ ماه نخست بود، چراکه تولیدکنندگان، مواد اولیه خود را با قیمت گران خریداری کردند که پس از رکود بازار، مجبور به فروش محصول نهایی خود با قیمتی پایین‌‌تر هستند. در این صورت یا باید محصول خود را دپو کرده و بعدها به فروش برسانند که با وجود نیاز آنها به نقدینگی این امر امکان‌‌پذیر نیست. اگر هم محصول خود را به فروش برسانند که دچار ضرر و زیان خواهند شد؛ مگر اینکه از قبل موجودی خود را با قیمت تمام‌‌شده پایین تهیه کرده باشند که تعداد این شرکت‌ها نیز بسیار اندک است. همچنین امکان نگهداری موجودی در سطح بالا با توجه به این موضوع که شرکت‌ها درگیر نقدینگی هستند، میسر نیست.
سرب و روی نیازمند تامین برق پایدار
وی در ادامه با اشاره به سایر عوامل تاثیرگذار بر بازار سرب و روی در نیمه نخست امسال عنوان کرد: عامل قابل‌توجه دیگر که بر بازار تاثیرگذار بود، قطع شدن برق در نیمه نخست سال‌جاری بود که واحدهای تولیدی در تابستان حدود یک ماه تا ۴۵ روز با قطع شدن برق یا محدودیت آن روبه‌‌رو بودند؛ البته لازم به یادآوری است که قطع شدن برق امسال نسبت به سال‌های گذشته با مدیریت بهتری همراه بود که امیدواریم این موضوع برای سال‌های آینده به صورت کلی برطرف شود؛ زیرا کارفرما و واحد تولیدی همواره با هزینه‌‌های ثابتی روبه‌‌رو هستند که چه خط تولیدش به راه باشد چه نباشد، باید آن را پرداخت کند.
گاز در صنعت سرب و روی، قابل جایگزین است
این کارشناس سرب و روی در پاسخ به این پرسش که واحدهای سرب و روی با مشکل گاز در فصل زمستان روبه‌‌رو نیستند، گفت: مصرف عمده واحدهای سرب و روی با برق است، به عبارتی، استحصال سرب و روی در واحد الکترولیز انجام می‌گیرد که عمدتا با برق است و اگر برق نباشد، خط تولید متوقف می‌شود. در عوض گاز برای کوره‌‌های ریخته‌‌گری مورد استفاده قرار می‌گیرد که می‌توان آن را با سوخت‌‌های دیگر جایگزین کرد.
اعتدال در پاسخ به این پرسش که آیا واحدهای تولید سرب و روی، با توجه به مشکل برق در سطح کشور، به فکر تامین برق بلندمدت خود هستند، گفت: در بلندمدت واحدها باید به فکر تامین برق پایدار خود باشند که در این راستا می‌توانند نیروگاه ایجاد کنند، البته اگر این اقدام به صورت دسته‌جمعی انجام گیرد، بسیار بهتر خواهد بود، چراکه ایجاد نیروگاه نیاز به سرمایه‌گذاری بالا دارد و از عهده شرکت‌های کوچک خارج است. یک کارخانه معمولی برای ایجاد این نیروگاه نیاز به ۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری دارد و این میزان سرمایه‌گذاری برای واحدهای کوچک همراه با صرفه اقتصادی نبوده و عقلانی نیست؛ بنابراین ضروری است که چند واحد در کنار یکدیگر یا از طریق شهرک‌‌های صنعتی این اقدام را انجام دهند، یا متولی منطقه‌‌ای این سرمایه‌گذاری را انجام دهد.
وی در ادامه تاکید کرد: البته با توجه به این موضوع که معدن انگوران که دارای ذخایر مناسب با عیار بالا در استان زنجان است، سبب شده که ۶۰ واحد سرب و روی در این استان واقع شود و ۱۵ تا ۲۰ واحد در سایر استان‌‌ها قرار گیرند و با وجود این ذخایر به نوعی استان زنجان، قطب سرب و روی کشور به‌‌شمار می‌رود؛ بنابراین ضروری به‌‌نظر می‌رسد که در جاده بیجار – زنجان، نیروگاه برق ایجاد شود تا این واحدها تامین برق پایدار داشته باشند. تامین پایدار برق این واحدها سبب ارزآوری برای کل کشور خواهد شد، چراکه سرب و روی یک صنعت ارزآور در کشور محسوب می‌شود.
سرب و روی نیازمند تسهیل‌‌گری دولت
این کارشناس سرب و روی یادآور شد: تولیدکنندگان سرب و روی بخشی از خاک موردنیاز خود را در داخل تهیه کرده و بخشی از آن را وارد می‌کنند تا آن را تبدیل به شمش کنند و سپس مازاد آن را صادر کنند. در این راستا دولت باید در زمینه تامین مواد اولیه و قیمت‌گذاری آن تسهیل‌‌گری انجام دهد تا برای تولیدکنندگان این صنعت جذابیت ایجاد کند که این ایجاد جذابیت در نهایت سبب ارزآوری بیشتر خواهد شد. اعتدال تاکید کرد: باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که ظرفیت ایجاد شده در صنعت سرب و روی بیشتر از منابع داخلی است و اگر بخواهیم این ظرفیت را بالقوه نگه داریم، مجبور به واردات مواد اولیه هستیم که واردات آن توجیه اقتصادی دارد که در این راستا دولت باید تسهیل‌‌گری کند.
