کسی میلیاردها دلار تتر را دیده است؟
دردسرهای قدیمی‌ترین استیبلکوین
تتر (Tether) که با نام USDT هم شناخته می‌شود، به‌عنوان اولین و بزرگ‌ترین استیبلکوین در بازار رمزارزها شناخته می‌شود. نسبت تتر با دلار ۱:۱ است؛ یعنی قیمت هر تتر برابر با یک دلار آمریکا است. پایداری تتر به این معناست که هر تتر قرار است یک دلار پشتوانه داشته باشد؛ اما در واقع بیشتر شبیه بانک‌ها اداره می‌شود. هلدینگ تتر، شرکتی که این ارز را منتشر می‌کند، از افراد برای معاملات در دنیای رمزارز دلار می‌گیرد و در ازای آن، در کیف‌پول دیجیتالی آنها مقدار مساوی تتر اعتبار می‌دهد. پس از خرید تتر، افراد می‌توانند آن را در دیگر صرافی‌های ارزهای دیجیتال استفاده کنند و از تتر برای سرمایهگذاری روی بیت‌کوین، اتر یا هر یک از هزاران رمزارز دیگر استفاده کنند. حداقل بنا به ادعاهای شرکت، هلدینگ تتر دلار ذخیره می‌کند تا بتواند در زمان بازخرید تتر با دلار، سرمایه افراد را بازپس دهد. چنین مکانیسم پیچیده‌ای به‌دلیل آنکه بانک‌ها نمی‌خواستند با شرکت‌های ارز دیجیتال، به‌ویژه شرکت‌های خارجی همراهی کنند ابداع شد.
پشتوانه دلاری تتر یا اینکه آیا واقعا پشتوانه‌ای وجود دارد، همیشه مبهم بوده است. برای سال‌ها، گروهی از منتقدان مدام استدلال می‌کردند با وجود تضمین‌های شرکت، هلدینگ تتر دارایی کافی برای حفظ برابری ۱به۱ با دلار را ندارد و تا آنجا پیش می‌رفتند که آن را کلاهبرداری دیگری بنامند. در دنیای رمزارز، جایی که میم‌کوین‌های مزین به لوگوی سگ می‌توانند میلیاردها دلار ارزش داشته باشند، تتر نیز می‌توانست بر ادعای هر چند مضحک خود پافشاری کند. در ۲۰۲۱، هلدینگ تتر شروع به انتشار حجم عظیمی از استیبل کوین‌های خود کرد؛ به‌گونه‌ای‌که از ۶۹میلیارد تتری که در آن سال در گردش بود، ۴۸میلیارد آن در همان سال منتشر شده بود. این به آن معنا بود که این شرکت ظاهرا ۶۹میلیارد دلار پول واقعی برای پشتوانه استیبل کوین‌های خود در اختیار دارد.
مبلغی که آن را به یکی از ۵۰ بانک بزرگ در آمریکا تبدیل می‌کرد و با این شرایط دیگر نگرانی‌های یلن ا‌غراق شده به‌نظر نمی‌رسید. تا آنجا که به نهادهای قانون‌گذار مربوط می‌شد، اندازه دارایی‌های فرضی دلار تتر آن‌قدر بزرگ بود که حتی با فرض واقعی بودن دلار نیز خطرناک بود. اگر تعداد زیادی از افراد خواستار بازپس‌‌گیری دلارهای خود می‌شدند، شرکت لاجرم با نقد کردن دارایی‌ها حتی با ضرر، به خواست آنها عمل می‌کرد و این امر باعث سرایت بحران به سایر بخش‌ها می‌شد. چنین بحرانی می‌تواند معادل سقوط بانک‌های اعتباری به سیستم مالی ضرر وارد کند؛ اما اگر حق با منتقدان سرسخت تتر باشد، این شرکت تنها یک کلاهبرداری پانزی دیگر است.
آغاز استیبلکوین
در دهه۱۸۰۰، شکارچیان و کابوی‌ها در آمریکا با کمبود ارز مواجه بودند. دولت آمریکا در آن زمان پول کاغذی منتشر نمی‌کرد و تنها به ضرب سکه‌های طلا و نقره اکتفا می‌کرد؛ زیرا رهبران اولیه این کشور از تورم می‌ترسیدند. جان آدامز، دومین رئیس جمهور ایالات متحده، تورم را توالی بی‌نهایتی از سرقت‌های جنایتکارانه می‌نامید. بنابراین برخی از ایالت‌ها به بانک‌ها اجازه دادند اسکناس‌های خود را چاپ کنند که در صورت تقاضا معادل سکه‌های فدرال آمریکایی قابل بازخرید بود. در آن زمان برخی از بانک‌ها ذخایر لازم برای پشتوانه اسکناس‌های خود را نداشتند. این موسسات بعدها به «گربه‌های وحشی» شناخته شدند، ظاهرا به این دلیل بود که با قرار دادن شعبه‌های بانک در مناطق دورافتاده که زیست‌بوم حیوانات وحشی بود، قصد منصرف ساختن مراجعان از دریافت معادل طلای اسکناس‌ها را داشتند.
تقریبا دو قرن بعد، وسوسه بانکداری به سبک غرب وحشی پیش روی بروک پیرس ظاهر شد. بروک پیرس از سال۲۰۰۱، زمانی که بازی‌های اینترنتی را تاسیس کرد، وارد حوزه ارزهای دیجیتالی شد. بروک پیرس اکنون رئیس بنیاد بیت‌کوین و هم‌بنیان‌گذار ایاس (EOS)، بلاک وان (Block.one)، بلاک‌چین کپیتال (Blockchain Capital)، تتر (Tether) و مستر کوین (Mastercoin) است. بلاک‌چین کپیتال که در ۲۰۱۳ تاسیس شد، اولین صندوق سرمایهگذاری متمرکز بود که تنها در شرکت‌های فناوری بلاک‌چین سرمایهگذاری می‌کرد.
به گفته پیرس او در ۲۰۱۳ به همراه برنامه‌نویس کریگ سلرز، ایده استیبلکوین را مطرح کرد. پیرس برای اداره این شرکت، ریو کالینز را به خدمت گرفت که از زمان معرفی تبلیغات مرورگر وب پاپ به شهرت رسیده بود. آنها همچنین با فیل پاتر، مدیر اجرایی صرافی آف‌شور بیت‌فینکس که مشغول پیش بردن پروژه‌ای مشابهی بود، همکاری کردند و نام «تتر» را برای آن انتخاب کردند. با تمامی این اوصاف مشکل اصلی کماکان پابرجا بود؛ تتر، مانند هر ارز رمزپایه دیگری، تقریبا تمام قوانین بانکداری را زیر پا می‌گذاشت.
بانک‌ها تمام حساب‌های افراد فارغ از حقیق و حقوقی را تحت‌نظر دارند و به سازمان‌های مجری قانون اجازه می‌دهند تراکنش‌های مجرمانه را ردیابی کنند. اگرچه هلدینگ تتر هویت افرادی را که مستقیما از شرکت استیبل کوین خریداری کنند، بررسی می‌کند؛ اما هنگامی که رمزارز منتشر شد و در کیف‌پول فرد قرار گرفت، می‌توان آن را به صورت ناشناس و تنها با ارسال یک کد منتقل کرد. چنین چشم‌اندازی باعث شد که پیرس و کالینز پس از حدود یک‌سال در ۲۰۱۵ از تتر دست بکشند. اما پاتر، مدیر صرافی کمتر نگران قانونی بودن فعالیت تتر بود و در ۲۰۱۹ طی مصاحبه‌ای اظهار کرد صرافی قبلی او نیز به‌صورت خاکستری در این حوزه فعالیت داشت.
مفهوم استیبلکوین احتمالا مطابق با انتظارات اولیه ساتوشی ناکاموتو یا سایرین علاقه‌مندان رمزارزها نباشد؛ اما این ارزهای دیجیتال به‌وجود آمدند تا پناهگاه سودمندی برای دوری از تلاطم‌های بی‌وقفه بازار ارزهای دیجیتال باشند. بر اساس داده‌های ساین «کوین‌گکو»، گردش کل استیبل کوین تتر در بازار در حال حاضر حدود ۳/ ۸۳میلیارد دلار است. تتر در حال حاضر یکی از مهم‌ترین توکن‌ها در رمزارزها و محور اصلی بازار است. استیبل کوین‌ها در بین سرمایه‌گذاران دارایی دیجیتال به‌دلیل آنکه می‌توان بدون نگرانی به معامله و سرمایهگذاری در سایر رمزارزهای بی‌ثبات‌تر استفاده کرد، محبوب هستند. استیبل کوین‌ها راهی برای حفظ سود در دارایی نسبتا پایدار بدون نیاز به خروج از بازار ارزهای دیجیتال با تبدیل مجدد به پول نقد ارائه می‌دهند.
دردسرهای قدیمی در لباس جدید
اسنادی که توسط دادستان کل نیویورک منتشر شد، اکنون هلدینگ تتر را به‌دلیل استفاده از اوراق بهادار صادرشده توسط شرکت‌های چینی زیر ذره‌بین برده است. به گزارش بلومبرگ، ادعا می‌شود ذخایر لازم برای پشتوانه استیبلکوین تتر توسط این شرکت‌ها تامین شده است. شایعات و گمانه‌زنی‌ها مبنی بر اینکه تتر به پشتوانه اوراق تجاری چینی شکل گرفته است، سال‌ها مبدع اولین استیبلکوین را دنبال می‌کرد. تحقیقات بلومبرگ که در اکتبر۲۰۲۱ منتشر شد، شواهدی را نشان می‌داد که ذخایر تتر در واقع شامل میلیاردها دلار وام‌های کوتاه‌مدت به شرکت‌های چینی و همچنین وام قابل توجهی به پلتفرم سلسیوس نتورک بوده است. در آن زمان، تتر هرگونه مواجهه با بدهی‌های گروه بحران‌زده چینی «اورگراند» را رد کرد؛ اما از بیان اینکه آیا سهام سایر شرکت‌ها یا ناشران چینی در اختیار دارد یا خیر، خودداری کرد. کیفیت و سرمایه دارایی‌های پشتوانه استیبلکوین تتر به‌دلیل نقش مهمی که در بازار رمزارز ایفا می‌کند، مدت‌هاست موضوع مورد علاقه برای بحث و گمانه‌زنی‌ها قرار گرفته است.
معامله‌گران از استیبل‌کوینی که گردشی حدود ۵/ ۸۳میلیارد دلار دارد، برای انتقال پول به داخل و خارج از بازارهای ارزهای دیجیتال، مبادله وجوه بین صرافی‌ها و به‌عنوان نقطه امن در زمان نوسانات زیاد استفاده می‌کنند. اگر تتر نتواند توکن‌های خود را برابر با دلار بازخرید کند، اعتماد به دارایی‌های رمزنگاری‌شده دچار تزلزل واقعی می‌شود. تتر که در فوریه۲۰۲۱ تحت ذره‌بین دفتر دادستان کل ایالت نیویورک به‌دلیل ادعاهایی مبنی بر دروغ و پنهانکاری درباره پشتوانه استیبلکوین و مخفی کردن زیان‌ها در ترازنامه قرار گرفت. طی توافقی هلدینگ تتر نامه‌ها، حساب‌های بانکی، لیست دارایی‌ها و آدرس کیف‌های پول دیجیتال خود را از طریق شرکت حقوقی «استپ‌تو» به دفتر دادستانی ارائه کرد. اسنادی اطلاعاتی راجع به دارایی‌های تتر تا ۳۱مارس۲۰۲۱ را شامل می‌شد، جمع‌آوری و به دادستان کل ایالت نیویورک تحویل داده شد. چنین رویه‌ای می‌تواند در قالب کشف و بررسی پول‌شویی نیز قرار گیرد.
دادستان کل ایالت نیویورک اسناد مورد بحث را در پاسخ به درخواست شفافیت اطلاعات از بلومبرگ، پس از درخواست قبلی نشریه رمزارز کوین‌دسک که در فوریه ثبت شده بود، منتشر کرد. تتر در ژوئیه سال گذشته ادعا کرد که در این تاریخ هیچ اوراق تجاری چینی در اختیار ندارد. همچنین اظهار کرد که مجموع دارایی اوراق تجاری این هلدینگ به ۷/ ۳میلیارد دلار کاهش یافته است و قصد دارد ظرف چند ماه این عدد را به صفر رساند. بر اساس اسناد منتشرشده توسط دادستان کل ایالت نیویورک، تتر در مقاطعی در لیست دارایی‌های خود اوراق بهادار صادرشده توسط شرکت‌های دولتی بزرگ چینی از جمله بانک تجاری چین، China Construction Bank Corp.و Agricultural Bank of China Ltd داشته است. اگرچه اوراق بهادار مورد بحث مشخص نمی‌کند که از چه تاریخی تتر آنها را داشته است، با این حال سررسید این اوراق بازه‌ای میان سال‌های ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۱ است. بر اساس این اسناد، تتر همچنان اوراق بهادار منتشرشده توسط شرکت‌هایی از Deutsche Bank AG تا Barclays Bank Plc و ArcelorMittal SA را در میان دارایی‌های خود داشته است.
مقابله با شایعات
در تابستان پر فراز و نشیب سال۲۰۲۲، درحالی‌که بازارهای ارزهای دیجیتال در پی سقوط استیبلکوین ترا به هم خوردند، تتر بار دیگر مجبور به مقابله با شایعات و زمزمه‌ها درباره کیفیت دارایی‌ها و پشتوانه دلاری استیبلکوین خود شد. طبق این اسناد، تتر تا ۳۱مارس۲۰۲۱، حساب‌های بانکی را در Deltec Bank & Trust، Ansbacher (Bahamas) Limited، Capital Union Bank و Far Eastern International Bank برای پشتوانه استیبلکوین تتر داشته است. اسناد شامل گزارش‌های پرتفوی برای برخی از حساب‌ها است. تتر همچنین دارایی‌هایی در صندوق‌های سرمایهگذاری برادبری و شرکای متیس گلوبال داشت. علاوه بر این موارد، دلار آمریکا و بیت‌کوین در بیت‌فینکس، صرافی رمزنگاری که به نوعی از شرکای تتر محسوب می‌شود، سپرده شده بود. تتر همچنین تا ۳۱مارس۲۰۲۱ بیش از ۲میلیارد دلار طلا به‌عنوان پشتوانه در اختیار داشت.
حرف آخر
از نقطه نظر بلومبرگ وضعیت مشابه روزهای بانکداری گربه‌های وحشی است، مشتریان از بانک‌های غیر رسمی حمایت می‌کنند و در مقابل کاغذهای طرح‌دار تنها پولی است که در این بازار می‌توانند پیدا کنند. در غرب وحشی زمانی بانک‌های غیررسمی به پایان راه خود رسیدند که در روزهای اولیه جنگ داخلی، آبراهام لینکلن شروع به چاپ پول کاغذی فدرال کرد و مالیات بسیار بالایی را بر سایر ارزها وضع کرد. به این ترتیب کاغذهای چاپ‌شده توسط گربه‌های وحشی که زمانی قوه پیشران اقتصاد شهرهای در حال پیشرفت بودند به یکباره از صحنه حذف شدند.
