آمارهای امیدوارکننده، نشانه ریکاوری است؟
روی بد دادههای اقتصادی برای طلا
در هفتههای اخیر چشمانداز اقتصادیای و سرعت ریکاوری آن بهویژه در آمریکا، بهعنوان بزرگترین اقتصاد جهان، سبب ابهام در بازارها شده است. از سویی نهادهای اقتصادی جهان اعلام کردهاند سرعت بازگشت اقتصاد به وضعیت سابق بسیار کندتر از پیشبینی خواهد بود، و از سوی دیگر هر هفته دادههای اقتصادیای منتشر میشود که حکایت از رکوردهای تازهای در بازگشت اقتصاد به وضعیت عادی دارد. اما کدامیک از این دو روی سکه به واقعیت نزدیکتر است؟
معکوس شدن روند دادههای اقتصادی
تلاش برای مهار ویروس کرونا در ماه مارس سبب شد تا دهها میلیون آمریکایی شغلهای خود را از دست بدهند، مخارج خانوارها کاهش پیدا کند و تولید کارخانهها با افت محسوسی مواجه شود. اما در ماه مه و با رفع بسیاری از محدودیتهای اجتماعی در بزرگترین اقتصاد دنیا، روند دادههای اقتصادی مجددا برعکس شد. تعداد شغلها مجددا به روند صعودی بازگشت، تولید کارخانهها افزایش پیدا کرد و مخارج خانوارها مجددا افزایش یافت. انتشار این آمارها سبب شد حتی رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، در سخنانی رکوردشکنی آمار بازار کار را نشانهای از بازگشت اقتصاد این کشور به مسیر بهبود و ریکاوری بداند. اما از سوی دیگر بسیاری از اقتصاددانان اعلام کردهاند که بازگشت به وضعیت قبل از همهگیری ویروس کرونا، بسیار زمانبر خواهد بود.
مساله تعداد کل شاغلان
گزارش ماهانه بازار کار آمریکا برای ماه ژوئن، نشان میدهد بازار کار این کشور با ثبت رکورد جدید ۸/ ۴ میلیون مجددا به اقتصاد این کشور بازگشته است. علاوهبر این در ماه مه، یعنی ماه پیش از آن نیز در حدود ۷/ ۲ میلیون نفر مجددا به شغلهایشان بازگشته بودند. این آمار در ظاهر بسیار امیدوارکننده به نظر میرسد، اما با در نظر گرفتن میزان شغلی که از ابتدای شیوع کرونا از بین رفت و افزایش تعداد اشتغال ماههای میو ژوئن در حقیقت عدد بالایی نیست. در حالی که در ماه فوریه، یعنی پیش از شیوع ویروس کرونا در این کشور، تعداد کل شاغلان آمریکایی به ۵/ ۱۵۲ میلیون نفر میرسید، اکنون و حتی با احتساب افزایش تعداد شاغلان در دو ماه اخیر، تعداد شاغلان این کشور به ۸/ ۱۳۷ میلیون نفر رسیده است. با در نظر گرفتن این موضوع که اقتصاددانان اعلام کردهاند حفظ چنین سرعتی در روند افزایش شاغلان بسیار سخت خواهد بود، میتوان به این نتیجه رسید که مسیر بازگشت اقتصاد به جاده هموار پیش از کرونا مسیر همواری نخواهد بود.
متقاضیان بیمه بیکاری بیشتر از رکود بزرگ
از سوی دیگر تعداد افراد جدیدی که متقاضی دریافت بیمه بیکاری هستند نیز در هفتههای اخیر کاهش پیدا کرده است. تعداد این افراد پس از اوج ۸۶/ ۶ میلیونی در هفته آخر ماه مارچ، به ۳۱/ ۱ میلیون نفر در هفته منتهی به ابتدای ماه جاری (جولای) رسیده است. با این وجود همین تعداد برای هفته اول جولای، بیش از دوبرابر افراد متقاضی بیمه بیکاری در طول دوره رکورد بزرگ و بیش از ۶ برابر میانگین سال ۲۰۱۹ میلادی است که در آن تعداد این افراد حدود ۲۰۰ هزار نفر بود. در همین حال یکی دیگر از شاخصهایی که باید با عمق بیشتری به آن نگریست، نرخ بیکاری آمریکا است که از ۳/ ۱۳ درصد در ماه مه به ۱/ ۱۱ درصد در ماه ژوئن رسیده است. با اینکه پیشرفت محسوسی اتفاق افتاده است اما باید در نظر داشت که نرخ بیکاری ماه ژوئن، از نرخ بیکاری در دوره رکود بزرگ که حدود ۱۰ درصد بوده بیشتر است. همچنین پیشبینی میشود، رشد سهماه دوم اقتصاد آمریکا حدود منفی ۳۰ درصد باشد که در صورت تحقق این پیشبینی، رکوردی جدید در انقباض فصلی این کشور به ثبت خواهد رسید. فصل اول سال ۱۹۵۸ با انقباض ۱۰ درصدی بیشترین کاهش فصلی تولید ناخالص داخلی این کشور بوده است. فدرال رزرو هم پیشبینی کرده اقتصاد این کشور در سالجاری میلادی ۵/ ۶ درصد کوچکتر خواهد شد. موضوعی که به روشنی نشان میدهد عمق صدمه پاندمی کرونا بر بزرگترین اقتصاد جهان تا چه حد بوده است.