آمریکا با برزیل و آرژانتین جنگ اقتصادی میکند؟
عدم آگاهی ترامپ از تجارت خارجی
در سپتامبر سال ۲۰۱۰، گویدو مانتگا، وزیر دارایی وقت برزیل به شدت در مورد جنگهای ارزی شکایت داشت و ادعا میکرد سیاست پولی فوقالعاده تسهیلی فدرال رزرو آمریکا به طرز ناعادلانهای به اقتصاد این کشور آسیب میرساند. او میگفت: «ما در میانه یک جنگ ارزی بینالمللی قرار داریم، یک تضعیف عمومی ارزی. این شرایط ما را تهدید میکند؛ چون رقابتپذیری را از بین میبرد.»حالا در دسامبر ۲۰۱۹، دونالد ترامپ همین شکایت را دارد، فقط این بار او میگوید برزیل و آرژانتین ناعادلانه رفتار میکنند. ترامپ در آخرین توییت خود گفت: «برزیل و آرژانتین عمدا پولهای ملی خود را تضعیف میکنند که به نفع کشاورزان ما نیست.»
دونالد ترامپ پس از اعلام وضع عوارض بر فولاد برزیل و آرژانتین، فدرال رزرو را مورد حمله قرار داد. او از بانک مرکزی میخواهد به رفتاری برگردد که یک دهه پیش مانتگا از آن شکایت داشت: «فدرال رزرو باید طوری عمل کند که این کشورها و بسیاری از کشورهای دیگر نتوانند با تضعیف ارز خود، از قدرت دلار ما سوءاستفاده کنند. این شرایط کار را برای تولیدکنندگان و کشاورزان ما برای صادرات عادلانه کالاهایشان سخت میکند. فدرال رزرو باید نرخ بهره را پایینتر بیاورد.»اگر شکایتهای مانتگا در گذشته مسخره و بیارزش بهنظر میآمد، اظهارنظرهای اخیر ترامپ از آن هم بیارزشتر است. شکایت مانتگا زمانی مطرح شد که اقتصاد برزیل به پشتوانه قیمت بالای کالاهایش رشد میکرد. واحد پول قدرتمند برزیل مانع رشد اقتصادی این کشور نشده است. یک دهه پس از آن، آمریکا نرخ رشدی بالاتر از برزیل دارد و دلار بهطور یکنواخت تقویت میشود.ارزش پولهای ملی برای رقابت پذیری کشورها اهمیت بالایی دارد و بانکهای مرکزی میتوانند از نرخ بهره برای دستکاری آن استفاده کنند. ولی یک اقتصاد ضعیف هم میتواند منجر به یک ارز ضعیف شود، برعکس این معادله هم صادق است. این تمام داستان دلار آمریکا و رئال برزیل طی یک دهه است. ضعف دلار در سال ۲۰۱۰ میلادی محصول ضعف اقتصاد آمریکا بود. نرخ پایین بهره و تسهیل قوانین مالی برای رشد اقتصادی و بازپرداخت بدهیها لازم بود. نرخ بالاتر بهره از طرف فدرال رزرو در آن زمان میتوانست ارز برزیل را ضعیف کند؛ ولی میتوانست مانع رشد اقتصادی آمریکا هم بشود که خبر بدی برای برزیل بود.
آیا برزیل عمدا ارزش پول ملی خود را پایین میآورد؟
خیر. نرخ بهره بانک مرکزی این کشور در حال حاضر بسیار پایین است؛ ولی دلیل آن فقط پایین بودن تورم این کشور در این قرن است. چرا آمریکا یک جنگ تجاری جدید را با دو کشوری آغاز کرده است که در حال حاضر هیچ ضرری برای آمریکا ندارند؟ شاید به این خاطر باشد که ترامپ میخواهد ثابت کند قادر به انجام هر کاری هست و چین را متقاعد کند مطابق خواسته او عمل کند. ولی این استراتژی نشان میدهد که او هیچ چیزی در مورد عملکرد اقتصاد نمیداند و در کل نمیداند چه کاری انجام میدهد. در این بین، برزیل و آرژانتین بهترین راه تضعیف یک ارز را به آمریکا نشان دادهاند. اگر اقتصاد کند شود، احتمال ارزانتر شدن پول ملی وجود دارد. این اتفاقی است که طی دهه گذشته برای اقتصادهای بزرگ آمریکای جنوبی افتاده است. فروش شدید دلار در روز دوشنبه در پاسخ به اطلاعات ناامیدکننده تولید کارخانهای آمریکا نشان میدهد ترامپ باید در مورد خواستههایش محتاط باشد. ضعف پول ملی برزیل در حال حاضر دقیقا همان چیزی است که مانتگا در ۲۰۱۰ میخواست. ولی هیچکس در برزیل آرزوی دهه وحشتناکی را که باعث ضعیف شدن رئال شد، نمیکرد.