راه موثر مقابله با تحریم‌ها
در بسیاری از سیاست‌های کلی نظام ازجمله سیاست‌های کلی «اقتصاد مقاومتی»، «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، «اشتغال» و...، توجه زیاد به نوآوری و خلاقیت و ضرورت ارتقای بهره‌وری،تشویق سرمایه‌گذاری، اصلاح الگوی مصرف و سیاست‌های کلی در بخش‌های امنیت اقتصادی، صنعت بیمه و بانک، انرژی،منابع آب، منابع طبیعی و معادن و... بسیار مورد تاکید قرار گرفته است.در شرایط فعلی که تحریم‌ها به‌عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر کشور مورد استفاده قرار گرفته، توجه و اهتمام آحاد جامعه به مفاهیم مورد اشاره، تنها راه برون‌رفت از این وضعیت خواهد بود. امروزه رقابت در عرصه تولید و تجارت جهان به واسطه کمرنگ شدن مرزهای اقتصادی ابعاد دیگری یافته و کوشش در جهت بهبود و ارتقای خلاقیت پایه اصلی این رقابت‌ها را تشکیل می‌دهد، در دنیا عیار اقتصاد را با قدرت آن در خلق درآمد برای مردم می‌سنجند. اصولا وظیفه سیستم اقتصادی برآوردن نیازهای نامحدود مردم، با استفاده مناسب و بهینه از منابع محدود است.
ارتقای خلاقیت و بهره‌وری سبب پیشرفت و توسعه‌یافتگی می‌شود و اکثر کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه به‌منظور اشاعه نگرش به این مقوله و تعمیم به‌کارگیری آن اقدامات زیادی را انجام داده‌اند. سیستم اقتصادی در تلاش است تا بتواند با منابعی که در اختیار دارد، بهترین تصمیم ممکن را برای استفاده درست از این منابع، به‌منظور برآوردن نیازهای مردم اتخاذ کند. در یک سیستم اقتصادی، تصمیم‌سازان باید در نظر داشته باشند که ایجاد حس رضایتمندی و خشنودی در بین مردم جامعه یک امر موقت است که نیاز شدیدی به پویایی و ابتکار دارد. به‌طور کلی در اقتصاد بیان می‌شود که استفاده زیاد از یک منبع موجب کاهش حس رضایتمندی یا مطلوبیت فرد از آن در طول زمان می‌شود. یک جامعه نیاز به کالا و خدمات جدید دارد و تحقق این امر تنها در گرو نحوه طراحی سیستم اقتصادی است. مردم دوست ندارند غذایی را که این هفته می‌خورند یا مطالبی که تازه خواندنش را تمام کرده‌اند، در هفته آینده نیز خوردن آن یا خواندنش را تجربه کنند.
بررسی عملکرد کشورهایی که در چند دهه اخیر رشد اقتصادی قابل توجهی داشته‌اند، حاکی از آن است که اکثر این کشورها رشد را از طریق افزایش خلاقیت و بهره‌وری به دست آورده‌اند. اگرچه در جهان کنونی با توجه به محدود بودن منابع کشورها، خلاقیت بیشتر یک ضرورت برای ارتقای اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. سیستم اقتصادی باید با به‌کارگیری بخش‌های مختلف و شناسایی منابع موجود در آن، بهترین بهره ممکن را از آن ببرد. برای مثال تولید کالا و خدمات جدید و متنوع، تنها در گرو داشتن یک سیستم آموزشی قدرتمند در کشور و شناسایی استعدادهای قوی در زمینه‌های مختلف در بین مردم است.
جوامع پیشرفته نیاز پایان‌ناپذیر بشر در سراسر کره زمین را به خوبی شناخته و بهترین سیاست ممکن را به کار بسته‌اند.تمام مردم دنیا همانند یکدیگر دارای خواسته‌های بی‌شمار بوده و همواره به‌دنبال کسب مطلوبیت جدید از منابع پیرامون خود در دنیا هستند. این به معنای وجود تقاضایی سیری‌ناپذیر برای تولید کالا و خدمات جدید در دنیا است. بنابراین هرچه کشوری در زمینه خلق محصولات جدید قدرتمندتر باشد، سهم بیشتری از این تقاضا را نصیب خود کرده، درآمد بیشتری کسب کرده، سریع‌تر می‌تواند مقدمات توسعه و افزایش حس رضایتمندی یا به‌طور کلی رفاه مردم کشورش را افزایش دهد و جایگاه مناسبی در تعاملات سیاسی و اقتصادی دنیا داشته باشد. ما همواره در سیستم اقتصادی دنیا بیشترین کالایی که قادر به عرضه آن بوده‌ایم نفت و گاز و منابع طبیعی است، محصولاتی که تولید آنها به خلاقیت چندانی نیازمند نیست. در کشورهای وابسته به منابع طبیعی روح خلاقیت و نوآوری از میان رفته و این کشورها همواره مصرف‌کننده کالاهای کشورهای دیگر هستند. البته باید اشاره کرد خطری بزرگ آنها را تهدید می‌کند. خلاقیت و نوآوری، موتور محرکی در سیستم اقتصادی است که هر لحظه ممکن است محصولی ارائه کند که نیاز کشورها به برخی منابع را از بین ببرد. خلاقیت و نوآوری عامل اصلی در فاصله گرفتن اقتصادهای بزرگ از یکدیگر است و گاه محصولاتی وارد سیستم اقتصادی می‌کند که استفاده نکردن از آنها غیر‌ممکن است. نرم‌افزارهای کامپیوتری در اقتصاد امروز همچون کالای ضروری عمل می‌کنند و بسیاری مثال‌های دیگر... اما این تنها خطری نیست که یک جامعه عاری از خلاقیت را تهدید می‌کند. فقدان خلاقیت در یک جامعه روحیه مردم کشور را پایین آورده و آبستن بسیاری از ناملایمات و نارضایتی‌ها و حتی بیماری‌های مختلف می‌شود. در جامعه‌ای که خلاقیت برای تولید محصولات وجود ندارد، بالطبع تنوع مشاغل نیز بسیار پایین است. در چنین سیستم اقتصادی برای قشر زیادی از افراد کار وجود ندارد و محدود بودن دامنه مشاغل موجب می‌شود که بسیاری از رشته‌های تحصیلی دانشگاهی هیچ‌گاه نمودی در اقتصاد کشور نداشته باشند و خروجی سیستم آموزشی صرفا مدارک دانشگاهی هستند که همه ساله روی هم تلنبار می‌شوند. در حقیقت این انباشتی از سرکوب حس مطلوبیت و رضایتمندی قشر تحصیل‌کرده جامعه است. بسیاری از افراد نیز در کارهایی شروع به فعالیت می‌کنند که کاملا با علاقه و تحصیلاتشان متناقض است. اگر در طراحی سیستم اقتصادی تنوع محصولات و خدمات مدنظر باشد، سیستم آموزشی رکن اصلی توسعه کشور در نظر گرفته می‌شود، استعدادها در این بخش شناسایی شده و با در اختیار گذاشتن تسهیلات مورد نیاز برای آنها، زمینه تولید محصولات جدید فراهم می‌شود.
در هر صورت بسیار ضروریست که کشور از نظر نوآوری و خلاقیت، غنی شود و اگر این کار صورت پذیرد، در اقتصاد روند رشد بلندمدت را تجربه خواهیم کرد؛ بنابراین مشاهده می‌شود که دنیا برای افزایش رشد اقتصادی، به نوآوری تکیه کرده و مابقی سیاست‌ها، به نوعی هستند که عدم تعادل‌های کوتاه‌مدت را از بین می‌برند.
با گسترش تولید کالا و خدمات درآمد حاصل از اقتصاد بین افراد بیشتری از جامعه توزیع شده و به نوعی عدالت اقتصادی به معنای واقعی برقرار می‌شود. توزیع درآمد بین مردم جامعه در حقیقت توزیع قدرت بین مردم جامعه و ایجاد حس رضایتمندی و خشنودی بین مردم کشور است.
در این بین شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با افزایش بهره‌وری و مدیریت مالی دانش‌محور، سودآوری بنگاه‌های اقتصادی را تضمین کنند و در نهایت کل اقتصاد کشور ازآن منتفع خواهد شد.در حال حاضر اگر به تجربه‌های اقتصادی در دنیا نگاه کنیم خواهیم دید، مدل صنایع پیشرو تغییر کرده‌اند و شکل‌های جدید جایگزین آنها شده‌اند که کاملا متفاوت‌اند و بر پایه دانش و نوآوری قراردارند.
ایده‌های جذاب و خلاقانه نه تنها خود می‌توانند سودآور باشند بلکه شرایط سودآوری کارخانه‌ها و بنگاه‌های تولیدی را نیز فراهم کنند. در حال حاضر سودآوری شرکت‌ها، تعیین‌کننده قیمت سهام شرکت‌ها و بنگاه‌هاست و با افزایش نوآوری و مدیریت مالی دانش‌محور، سودآوری بنگاه‌ها را تضمین و در نهایت کل اقتصاد کشور ازآن منتفع خواهد شد. درآمد، قدرت برآوردن نیاز افراد در جامعه را به آنها می‌دهد و این بهترین خدمتی است که یک سیستم اقتصادی کارآمد می‌تواند برای مردم کشورش انجام دهد. علاوه‌بر این یک جامعه خلاق دارای قدرت تاثیر‌گذاری بالایی در معادلات جهانی است. چنین کشورهایی تاثیر‌گذاری بالایی بر بازارهای جهانی داشته و بیش از آنکه در مقابل تحریم‌های اقتصادی متضرر شوند کشورهای تحریم‌کننده خود را متضرر خواهند کرد.
ارسال نظر