ماموریت رئیس‌کل جدید بیمه مرکزی آمادگی بیش از پیش صنعت بیمه کشور در زمان تحریم‌ها است که البته دو جنبه دارد یکی افزایش ظرفیت نگهداری در داخل کشوراز طریق انتقال بخشی از ریسک‌ها به بازارسرمایه و دوم کاهش زیان دولت از محل بیمه ایران با واگذاری بخشی از سهام آن به بخش خصوصی البته پس از حل موانع قانونی.انتقال ریسک به بازار سرمایه از طریق اوراق بهادار بیمه‌ای صورت می‌گیرد که قرار است به زودی منتشر شود. این اوراق که عملکردی مشابه شرکت بیمه اتکایی دارند، نوعی سازوکار خاص برای پوشش اتکایی است. اوراق در بازار سرمایه فروخته می‌شوند و منابع جذب شده به‌عنوان ظرفیت پذیرش ریسک به سهم نگهداری کشور اضافه می‌شوند.

هرچند رئیس‌کل بیمه مرکزی این نوید را داده که خرید اوراق بیمه‌ای سودآور است، اما این سودآوری مشروط بر مدیریت درست ریسک‌ها است. چنانچه نرخ و شرایط بیمه نامه‌ها درست مدیریت و محاسبه شود می‌توان امیدوار بود که این اوراق سود‌ده هستند اما در زمان بروز خسارات، زیان‌ها هم از محل همین منابع مانند حق بیمه‌ها جبران خواهد شد.در مورد جنبه دوم اما و اگرهای زیادی هست. آیا می‌توان در مورد خصوصی‌سازی در بیمه ایران صحبت کرد؟

بیمه ایران تنها شرکت بیمه‌ای است که طبق بند ج سیاست‌های کلی اصل ۴۴ درزمانی که صحبت از ورود و توسعه بخش خصوصی دربیمه بود، برای پوشش بسیاری از ریسک‌ها که امکان داشت برای بخش خصوصی زیان ده باشد، دولتی ماند.مروری براخبار گذشته نشان می‌دهد، عبدالناصرهمتی درزمان رئیس‌کلی اش در بیمه مرکزی که ماموریت خصوصی‌سازی دراین صنعت را برعهده داشت نیز صحبت از واگذاری سهام بیمه ایران را مطرح کرد، اما با مخالفت روبه‌رو شد.درآن زمان عباس زادگان مدیرعامل بیمه ایران بود که یکی از مخالفان خصوصی شدن بیمه ایران به شمار می‌رفت. او اعتقاد داشت وقتی فعالیت بیمه ایران از طریق شبکه فروش که جزو بخش خصوصی هستند، انجام می‌شود؛ عبارت دولتی بودن صرف معنا ندارد.

بیمه ایران در دوره آزادسازی

در زمان ریاست فرشباف ماهریان در بیمه مرکزی ایران بحث نرخ شکنی و دامپینگ مطرح شد. در آن زمان بیمه ایران بیش از نیمی از بازار را در دست داشت و بخش خصوصی این شرکت دولتی را به دامپینگ متهم می‌کرد. جواد سهامیان‌مقدم، مدیرعامل وقت بیمه ایران در مقابل نرخ شکنی و دامپینگ یک جمله معروف داشت «بیمه‌های خصوصی تازه از راه رسیده توان رقابت با بیمه ایران را ندارند یک موضوع است و اینکه نرخی پایین‌تر از نرخ بیمه ایران در مناقصه‌ها می‌دهند چیز دیگری است.» جدال تعرفه، بیمه مرکزی را مصمم به آزادسازی کرد. تعرفه‌های بیمه‌ای به‌صورت تدریجی با رشته‌های متفاوت اجرا و قرار شد با مدیریت درست ریسک‌ها، نرخ و شرایط تعیین شود و نظارت بیمه مرکزی از تعرفه به نظارت مالی تغییرکند.

بیمه ایران در دوره نظارت مالی

پس از اجرای نظارت مالی در دوره ریاست کلی محمد ابراهیم امین زمان اعلام و شفافیت صورت‌های مالی شرکت‌ها بود. بیمه مرکزی با سختگیری‌های بسیار بایدها و نباید‌های زیادی برای شرکت‌ها تعیین کرد. درآن زمان محمود امراللهی مدیرعامل بیمه ایران بود. امراللهی در بدو ورود خود زیان انباشته بیمه ایران را ۱۶۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد که رقم بی‌سابقه‌ای بود.این دوره تقارن پیدا کرد با مشکلات بیمه توسعه و طبق مصوبه شورای‌عالی بیمه، بیمه ایران مسوول پرداخت خسارات بیمه توسعه و دریافت مجدد از محل فروش دارایی‌های این شرکت شد. اما بیمه ایران با اعلام زیان انباشته از عدم‌ناتوانی این شرکت برای این پرداخت‌ها می‌گفت و اولین پرداخت توسط بیمه مرکزی از محل اتکایی – اجباری صورت گرفت و باقی خسارات پس از فروش اموال خود توسعه‌ای‌ها پرداخت شد.

بیمه ایران در دوران پسابرجام

با بازگشت دوباره همتی به بیمه مرکزی به شرکت‌ها فرصت سه ساله‌ای داده شد تا به‌تدریج ابهامات صورت‌های مالی خود را شفاف کنند.  البته تمرکز همتی برتوسعه روابط بین‌المللی و انعقاد قرارداد با بیمه گران بزرگ و مطرح جهان بود.در این شرایط بیمه ایران با مدیریت محسن پورکیانی تغییر نگرش داد. هرچند پورکیانی زیان انباشته بیمه ایران را بعد از امراللهی بیش از ۳ هزار میلیارد تومان اعلام کرد؛ اما به جای گلایه و انتقاد از شرایط به‌دنبال راهکار رفت.چگونه می‌توان مطالبات معوق را وصول کرد؟ بدهی برخی نهادهای دولتی به بیمه ایران از سقف مجاز هم فراتر رفته است. چگونه می‌توان بدهی وزارت بهداشت و صندوق تامین خسارت‌های بدنی را پرداخت کرد؟

پورکیانی با جذب نیروهای جدید ایده‌های جدیدی وارد سیستم کرد. پرداخت بدهی‌های سنگین بیمه ایران به وزارت بهداشت از طریق اوراق دولتی که بابت بدهی نهادهای دولتی گرفته بود صورت گرفت و بدهی به وزارت بهداشت تسویه شد و بیمه ایران نفس تازه‌ای کشید. معاونت فنی بیمه ایران نیز با آغاز دورجدید تحریم‌ها با بیمه گر اتکایی روس به موازات بیمه مرکزی ایران مذاکره کرد. طرح پالایش شبکه فروش اجرا شد و تغییراتی در ترکیب هیات‌مدیره شکل گرفت. روند عملکرد فعالیت بیمه ایران اگرچه صعودی است، اما این واقعیت که این شرکت هنوز برای واگذاری آماده نیست، وجود دارد. این مبنای سوالی شد که خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از سلیمانی رئیس‌کل بیمه مرکزی ایران پرسید مبنی‌بر اینکه «جزنام بیمه ایران این شرکت هیچ جذابیتی برای سهامدار ندارد. مطالبات معوق، زیان انباشته، رتبه توانگری چهار، بدنه سنگین و هزاران نماینده. چگونه به فکر واگذاری سهام بیمه ایران افتادید؟» سلیمانی در پاسخ به این پرسش توضیح داد که بیمه مرکزی صاحب بیمه ایران نیست. اگر دولت تصمیم بگیرد ابتدا باید موانع قانونی برداشته شود. سپس طبق قانون بازارسرمایه برای تازه وارد‌ها، شرکت بیمه ایران سه سال فرصت دارد تا صورت‌های مالی خود را ترمیم کند.