جالب اینکه ایران در دوره‌‌‌ای که به‌واسطه شتاب گرفتن روند جهانی شدن قادر بود از مسیر بازی در زنجیره‌‌‌های ارزش جهانی به تحریک رشد اقتصادی بپردازد، از این کار امتناع کرد. دست‌‌‌کم از زمان انعقاد برجام، ایران این شانس را داشت که بر بسیاری از مشکلات اقتصادی خود غلبه کند و با جذب سرمایه، بخش‌‌‌های زیرساختی اقتصاد خود از جمله نفت و گاز، حمل‌ونقل، شبکه مخابرات و نیز اماکن گردشگری را متحول سازد، اما به‌‌‌جای این کار مسیر توسعه داخلی‌‌‌سازی و افزایش عمق ساخت داخل را در پیش گرفت. همین دو خطا کافی بود تا سرمایه‌‌‌های اندک داخلی در پروژه‌‌‌های نه‌‌‌چندان سودآور، مصرف و رشد اقتصادی نزولی شود.

درواقع در شرایطی که تمرکز کشورهای رقیب بر تخصص‌یافتن در تولید صنعتی در برشی خاص از یک زنجیره و نه سراسر آن بود (مثلا انتخاب تولید تخصصی مجموعه گیربکس به‌جای کل محصول خودرو)، ایران منابع محدود خود را صرف توسعه عملکرد در انبوهی از محصولات کرد و در نهایت نیز در نتیجه تحریم نتوانست اهداف را محقق سازد. تغییر این رویکرد که نه از منظر اقتصادی معقول است و نه به لحاظ استراتژی، اثربخشی چندانی دارد، می‌‌‌تواند به ایران برای بازگشت به بازی کمک کند؛ منوط به اینکه قاعده بازی پذیرفته شود. «باشگاه اقتصاددانان» به بهانه انتشار مقاله‌‌‌ای بین‌المللی در باب اثر پروتکل زیست‌‌‌محیطی کیوتو بر زنجیره‌‌‌های تامین جهانی سعی کرده است فرصت‌های تجارت خارجی برای ایران را مورد واکاوی قرار دهد.

اخبار مرتبط