مواضع اقتصادی دو نامزد ریاست‌جمهوری

دکتر علینقی مشایخی / استاد دانشگاه صنعتی شریف پیشرفت اقتصادی کشور تحت راهبری هر یک از نامزدهای ریاست‌جمهوری از مواضع آنها در حوزه‌‌‌های سیاست خارجی، سیاست داخلی، سیاست فرهنگی و اجتماعی و سیاست‌‌‌های اقتصادی تاثیر می‌‌‌پذیرد. شعار انتخابی آقای جلیلی «یک جهان فرصت، یک ایران جهش، هر ایرانی یک نقش باشکوه» است. روشن نیست چگونه می‌خواهند یک ایران جهش را عملی کنند. جهش، منابع انسانی متخصص و با انگیزه می‌‌‌خواهد، منابع مالی می‌‌‌خواهد، تکنولوژی می‌‌‌خواهد، روابط تجاری و مالی با دنیای صنعتی می‌‌‌خواهد، همراهی و همدلی مردم و امید به آینده می‌‌‌خواهد. مواضع و سیاست‌‌‌های کلی آقای جلیلی در حوزه‌‌‌های مختلف و مهم‌تر از آن، عملکرد گذشته ایشان در خصوص توافق برجام و تلاش برای عدم‌اجرای آن، هیچ‌کدام از شرایط بالا را تامین نمی‌‌‌کند.

 به نظر می‌رسد که ایشان وجود تحریم‌‌‌ها و عدم‌پذیرش FATF را که مانع عمده‌ای در رابطه تجاری و مالی با دنیا و جذب سرمایه خارجی و محدودکننده صادرات و واردات تکنولوژی شده و باعث خروج سرمایه داخلی از کشور می‌شود جدی نمی‌‌‌دانند. ایشان به‌جای اتخاذ سیاست‌‌‌های اقتصادی مشخص از طرح‌‌‌های زیادی صحبت می‌کنند؛ بدون آنکه مشخصات و امکان‌پذیری آن طرح‌‌‌ها را ارائه دهند. گویی نقش عملیاتی زیادی برای دولت که فاقد منابع مالی و کارآمدی است قائل می‌‌‌شوند. به نظر می‌رسد که ایشان نه‌تنها مشکلی با طرح‌های «نور» و «صیانت» ندارند، بلکه از این طرح‌‌‌ها که موجب آزردگی جوانان و محدود کردن متخصصان و مهاجرت آنها شده و نیز مانع همدلی و نزدیکی مردم با حاکمیت می‌شود، حمایت می‌کنند. عدم‌همدلی و نزدیکی مردم با حاکمیت، موجب افزایش عدم‌اطمینان در اقتصاد و کاهش سرمایه‌‌‌گذاری می‌شود. بنابراین در مجموع مواضع ایشان در حوزه‌‌‌های سیاست خارجی، سیاست داخلی و اقتصادی نمی‌تواند جهشی ایجاد کند یا حتی رونقی به وجود آورد.

از طرف دیگر آقای پزشکیان برای رونق و پیشرفت اقتصادی؛ رفع تحریم‌‌‌ها و پذیرش FATF را ضروری می‌‌‌دانند، دخالت دولت و نهادهای نظامی را در اقتصاد صلاح نمی‌‌‌دانند، توسعه روابط صلح‌‌‌آمیز با دنیا را لازم می‌‌‌دانند، با طرح نور و محدودیت اینترنت موافق نیستند، بر شایسته‌‌‌سالاری و ایجاد فرصت برای همه نیروهای متخصص و شایسته تاکید دارند، بر حمایت و ایجاد مشوق برای پیشرفت مناطق محروم و مرزی تاکید دارند، بر ضرورت برخورد با فساد، کاهش فاصله طبقاتی، استقرار عدالت اجتماعی، ایجاد وفاق و همدلی بین گروه‌‌‌ها و دسته‌‌‌های مختلف سیاسی و عقیدتی و قومی تاکید دارند و بر جذب سرمایه‌‌‌های انسانی و مادی ایرانیان خارج از کشور تاکید می‌کنند. ایشان می‌‌‌دانند که همه‌چیز را نمی‌‌‌دانند و طراحی سیاست‌‌‌ها و برنامه‌‌‌های اقتصادی را در چارچوب جهت‌‌‌گیری‌‌‌های مزبور برعهده نیروهای متخصص و مجرب مربوطه می‌‌‌گذارند. به نظر می‌رسد که ایجاد رونق و پیشرفت اقتصادی با مواضع و باورهای دکتر پزشکیان دست‌یافتنی‌‌‌تر است.