نروژ چگونه پایتخت خودروهای برقی جهان شد؟
طرح تشویقی خرید خودروهای برقی در نروژ به‌تدریج در طول سال‌های گذشته توسعه یافته است و پیشینه آن به سال ۱۹۹۰ بازمی‌گردد؛ زمانی که دولت خودروهای برقی را از واردات و مالیات ارزش‌افزوده به صورت آزمایشی معاف کرد. این معافیت در سال ۱۹۹۶ دائمی شد. در سال بعد، ۱۹۹۷، خودروهای برقی از پرداخت عوارض جاده در نروژ معاف شدند. از این مرحله به بعد، انبوهی از مشوق‌‌‌ها از جمله معافیت از استفاده از خطوط ویژه، کاهش مالیات خودروهای شرکتی و معافیت از کرایه حمل خودروی صفر اجرا شده است. هدف کلی این مشوق‌‌‌ها این بوده است که آمار خرید و استفاده از خودروهای برقی را به سطح خودروهای معمولی مشابه در بازار خودروی نروژ یا حتی فراتر از آن برساند. هدف دولت دستیابی به نسبت ۱۰درصد ناوگان خودروهای برقی از شبکه جاده‌‌‌ای نروژ تا سال ۲۰۲۰ بوده است. در جدول ذیل می‌‌‌توان سیاست‌‌‌های تشویقی خودروهای برقی اجراشده در نروژ را مشاهده کرد.
مشوق‌‌‌های فوق مشوق‌‌‌های قدرتمندی هستند؛ بهویژه برای ساکنان شهرهای بزرگ همچون اسلو، پایتخت نروژ، که از صرفه‌‌‌جویی قابل‌‌‌توجه هزینه‌‌‌های مربوط به حملونقل خود استقبال می‌کنند. از این رو کاملا واضح است که تنها انگیزه پشت افزایش قابل‌‌‌توجه خرید و استفاده از خودروهای برقی در نروژ، انگیزه‌‌‌های اقتصادی است که به موجب آن مالکان خودروهای برقی به منافع مالی بیشتری نسبت به مالکان خودروهای معمولی دست پیدا می‌کنند. این واقعیت با مقایسه بین نگرش شهروندان نسبت به خرید یک خودروی برقی در نروژ با سوئد و دانمارک تایید می‌شود؛ جایی که چنین مزایایی در این اندازه در دسترس نیست.
روند تعریف مشوق خرید خودروهای برقی در نروژ توسط دولت این کشور برای ترویج استفاده از سوخت‌‌‌های جایگزین و فناوری سازگارتر با محیط‌زیست آغاز شد. به این منظور، مشوق‌‌‌ها باید بسیار جذاب در نظر گرفته شوند، به این معنا که به افزایش خرید و استفاده از خودروهای برقی در نروژ منجر شده و در نتیجه سبب کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای شوند. با این حال تجربه سیاستگذاری همچون مورد نروژ، ممکن است اثرات نامطلوب شدیدی به شرح زیر داشته باشد:
• معافیت از پرداخت عوارض: هدف از وضع عوارض، تامین مالی زیرساخت‌‌‌های جاده‌‌‌ای است که برای انواع وسایل نقلیه از جمله خودروهای برقی موردنیاز است. معافیت خودروهای برقی از پرداخت عوارض اثر نامطلوبی دارد؛ زیرا درآمد حاصل از آن را کاهش می‌دهد و سبب تامین ناکافی و نابهنگام زیرساخت‌‌‌های جاده‌‌‌ای می‌شود.
• معافیت از هزینه پارکینگ: هزینه‌‌‌های پارکینگ منعکس‌‌‌کننده هزینه جایگزین فضاهای پارکینگ است. خودروهای برقی مانند هر وسیله نقلیه دیگری فضاهای پارک را اشغال می‌کنند و از این رو باید هزینه استفاده از فضای پارکینگ را بپردازند. پارکینگ رایگان برای خودروهای برقی از نظر اقتصادی به ضرر عامه است. بنابراین نتیجه این عامل انگیزه‌‌‌بخش اثر نامطلوب است.
• استفاده از خطوط ویژه: خطوط ویژه برای حملونقل عمومی در مناطق شهری به‌‌‌عنوان وسیله‌‌‌ای برای تشویق به استفاده از این نوع حملونقل در نظر گرفته شده است. سایر استفاده‌‌‌کنندگان از مسیرها، بهویژه در ساعات شلوغی، مجبورند اثرات نامطلوبی را از نظر شلوغی خطوط ویژه تحمل کنند و مطلوبیت استفاده‌‌‌کنندگان از وسایل حملونقل عمومی هم کاهش پیدا خواهد کرد.
نتیجه‌‌‌گیری ما این است که مشوق‌‌‌ها به افزایش تعداد خودروهای برقی و در نتیجه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای کمک کرده است. با این حال، هشدار می‌‌‌دهیم که مشوق‌‌‌های تجربه نروژ موجب اثرات نامطلوب شده است و نباید توسط سایر کشورها کپی شود. همچنین مهم است که الکتریسیته که سوخت خودروهای برقی است، چگونه تولید می‌شود؛ مانند نروژ، تنها برق تولیدشده به‌روش برق‌آبی، تاثیر مثبتی بر انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای دارد.
