انگیزه‌های تهران و قاهره
عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور در نوامبر ۲۰۱۸ در مجمع جهانی جوانان اشاره کرد که مصر اجازه نخواهد داد امنیت خلیج‌فارس تضعیف شود و ارتش مصر از برادران خود در برابر هرگونه تهدید مستقیم محافظت خواهد کرد. بسیاری از عوامل داخلی و خارجی همچنان مانع برقراری روابط دو کشور هستند. از منظر مصر، آمریکا، برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اسرائیل، مانع عادیسازی روابط می‌‌‌شوند.
در ایران، برخی از چهره‌‌‌ها معتقدند که برقراری روابط با مصر خیانت به آرمان فلسطین و پذیرش ضمنی عهدنامه کمپ دیوید و تسلیم در برابر خواسته‌‌‌های مصر مانند تغییر نام خیابان خالد اسلامبولی در تهران است. آنها معتقدند در ازای تغییر نام، مصر نیز باید پرچم رژیم سابق پادشاهی ایران را از مقبره شاه بردارد و نام پهلوی را از خیابانی در قاهره حذف کند. پس از عادیسازی ریاض و تهران، ایران نام خیابان شیخ نمر را -روحانی شیعه شیخ نمر النمر، اعدام‌شده توسط عربستان‌سعودی در سال ۲۰۱۶ و دلیل قطع روابط- از یکی از خیابان‌‌‌های منتهی به کنسولگری عربستان در مشهد تغییر داد. بنابراین، احتمال و رویه تغییر نام خیابان خالد اسلامبولی به وجود آمده است. با توجه به تنشزدایی از روابط ایران با همسایگان خلیج‌فارس، احتمالا مخالفت‌‌‌ها کاهش خواهد یافت.
با توجه به تغییر الگوی تعاملات منطقهای و تغییر در سیاست آمریکا از خاورمیانه به تمرکز بر چین و جنگ در اوکراین، ایالات‌متحده نیز کمتر با عادیسازی مخالفت خواهد کرد. واشنگتن از عادیسازی روابط ایران و عربستان حتی با میانجی‌گری چین استقبال کرد و وضعیت اقتصادی ایران به گونه‌‌‌ای است که اگر روابط با مصر اوضاع را بهبود بخشد، برخی چهره‌‌‌ها حاضرند به مصر امتیاز دهند. اقتصاد، انگیزه دیگری برای شروع روابط است. پول ملی ایران از زمان خروج دونالد ترامپ از مذاکرات هستهای در سال ۲۰۱۸، ۱۴برابر کاهش یافته است و نرخ تورم حدود ۵۰درصد است. در مصر، تا پایان سال مالی ۲۰۲۱-۲۰۲۰، کل بدهی این کشور به ۳۹۲میلیارد دلار رسیده بود که شامل ۱۳۷میلیارد دلار بدهی خارجی بود که چهاربرابر بیشتر از سال ۲۰۱۰ (۷/ ۳۳میلیارد دلار) بود. همچنین شامل ۲۵۵میلیارد دلار بدهی داخلی بوده که تقریبا دوبرابر بدهی داخلی در سال ۲۰۱۰ است. صادرات ایران به مصر در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به‌ترتیب ۹۲/ ۶میلیون دلار و ۰۸/ ۵میلیون دلار و صادرات مصر به ترتیب ۹۹۴هزار دلار و ۴۲/ ۱میلیون دلار بوده است. مصر پرجمعیت‌‌‌ترین کشور عربی با بیشترین واردات گندم است و به دلیل بحران اوکراین با چالش جدی مواجه شده است.
ایران به دنبال دور زدن تحریم‌‌‌های آمریکا و صادرات به کشورهای همسایه و مصر فرصت بسیار خوبی برای صادرات کالاهای مصرفی است. مصر می‌‌‌تواند برخی از کالاهای مصرفی را تحت شرایط تحریم ایران با شرایط مناسب و بلندمدت دریافت کند و حتی از پول ملی خود استفاده کند. گردشگری حدود ۱۰ تا ۱۵درصد از اقتصاد مصر را تشکیل می‌دهد و میلیون‌‌‌ها شغل را فراهم می‌کند. درآمدها از ۸۰/ ۳میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ به ۱۳میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ افزایش یافت. گردشگران ایرانی به دلیل مقابر مشهور شیعیان مانند محل دفن سر مبارک امام سوم شیعیان که بنا به روایتی در مصر است و آرامگاه مالک‌اشتر، سردار معروف امام اول شیعیان، به سمت مصر جذب می‌‌‌شوند.
در ماه مارس، مصر به ایرانیان اجازه داد تا در بدو ورود به شبه‌‌‌جزیره سینا برای کاهش تنش و افزایش درآمد گردشگران ایرانی، ویزا بگیرند. علاوه بر این، مصر فرصت خوبی برای صادرات نفت ایران به بازارهای فرامنطقه‌‌‌ای فراهم می‌کند. تهران در چند سال گذشته به دنبال صادرات نفت خود به اروپا از طریق خط لوله سومد بوده است. در ماه مه ۲۰۱۷، مقامات مصری ابتدا به درخواست ایران چراغ سبز نشان دادند، اما این امر با شکست مواجه شد. عادیسازی روابط می‌‌‌تواند به نهایی شدن این قرارداد کمک کند. این خط‌لوله به ایران امکان می‌دهد صادرات خود را به مدیترانه و جنوب اروپا با ظرفیت ۵/ ۲میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
ایران با توجه به نگرانی‌های ژئوپلیتیک منطقهای، مصر را عاملی بزرگ برای صلح در خاورمیانه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌داند. گسترش پیمان ابراهیم به دیگر کشورهای عربی، تشکیل ناتوی عرب و اجلاس نقب با حضور مصر از جمله دلایلی است که تهران به نام آنها قصد دارد ارتباطات با مصر را بهبود بخشد. این سیاست بیهوده نبود. در ژوئن ۲۰۲۲، مقامات امنیتی مصر اعلام کردند که به هیچ ائتلافی علیه ایران نمی‌پیوندند. سایر کشورهای عربی نیز ممکن است به دلیل این موضوع از آشتی ایران و مصر حمایت کنند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات‌متحده، در ۴مه گفت که واشنگتن به اسرائیل اجازه آزادی عمل در برابر تهدید هستهای ایران را می‌دهد.
به دنبال آن، ایران به شورای امنیت شکایت کرد و بر حق پاسخگویی به هرگونه اقدام اسرائیل تاکید کرد. اعراب از جنگ بین ایران، اسرائیل و آمریکا می‌‌‌ترسند. برخی از کشورهای عربی سعی دارند با نزدیک شدن به ایران از اقدام تلافی‌‌‌جویانه تهران در صورت وقوع این حملات در امان بمانند. حسن ابوطالب، مشاور مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی الاهرام، درباره احتمال وقوع نبرد بین ایران و اسرائیل گفت: «بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌تردید مصر حتی در صورت عدم‌‌‌دخالت نظامی، تحت‌‌‌تاثیر قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرفت.» مصر نگران حضور ایران در نوار غزه و روابط نزدیک آن با حماس و جهاد اسلامی است. نوار غزه کارت امنیتی مستقیم مصر است. قاهره مایل است از آن در روابط پرتنش بین حماس و اسرائیل استفاده کند. قاهره می‌‌‌خواهد میانجی اصلی صلح در منطقه باشد و مانند حمله پنج‌روزه اخیر اسرائیل به غزه، نقش میانجی اصلی بین گروههای درگیر را ایفا می‌کند.
ایالات‌متحده این را پذیرفته است و جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده، قدردانی خود را به‌وضوح بیان کرده است. رابطه مصر با ایران باعث می‌شود که بتواند با درک بیشتری با این مشکل برخورد کند. مصر در مذاکرات خود با تهران از مقامات ایرانی خواسته است که هیچ فعالیتی علیه اسرائیل در خاک مصر انجام ندهند. دخالت در امور کشورهای عربی از دیگر اتهامات مقامات مصری علیه ایران است. تعاملات منطقهای اخیر این موضوع را آسان کرده است. جنگ یمن آزار‌‌‌دهنده شده بود و پس از دیدار مقامات سعودی و حوثی‌‌‌ها در یمن، برقراری صلح عربی در یمن پیش‌بینی می‌شود.
ناامنی در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب ناشی از حوثی‌‌‌ها که ترافیک کانال سوئز را تحت‌‌‌تاثیر قرار می‌دهد، برای مصری‌‌‌ها به‌شدت نگران‌‌‌کننده است و ایران می‌‌‌تواند با نفوذ بر حوثی‌‌‌ها این مشکل امنیتی را حل کند. علاوه بر این، نفوذ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در عراق و در میان گروههای شبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌نظامی که در آنجا فعالیت می‌کنند، امنیت شرکت‌های مصری در داخل عراق را که تحت اتحاد سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌جانبه عراق- اردن- مصر مستقر هستند، تضمین می‌کند.
مصر همچنین از سوریه در ورود مجدد به اتحادیه عرب حمایت می‌کند که این موضوع، هم گروههای تروریستی در داخل سوریه را که قاهره می‌‌‌خواهد تضعیف می‌کند و هم پروژه انتقال گاز مصر به لبنان از طریق سوریه را از منظر امنیتی تقویت می‌کند. پس از تنشزدایی منطقهای میان ترکیه، قطر، بحرین، عربستان‌سعودی، امارات و ایران، تهران و قاهره با وجود میراث چالش‌‌‌‌‌‌‌‌‌برانگیز بیش از چهاردهه تقابل، همگی آماده آغاز فصل جدیدی هستند. با این حال، برخی نگرانی‌های امنیتی و دخالت کشورهای خارجی که بازگشایی روابط را تهدید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند، همچنان آشتی را به چالش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد.
