چرا استانداردها را بالا نمی‏‏‌برید؟

پیمان مولوی/ اقتصاددان این روزها که بورس در تلاطم است، مجددا فعالان بازار از سازمان بورس می‌‌‌خواهند که به اوضاع رسیدگی کند و فشارها روی ناظر افزایش پیدا کرده است. در تمام جهان SEC یک نهاد نظارتی است. مثلا در آمریکا نام رئیس آن را همه‌جا نمی‌‌‌شنوید و اصلا لازم نیست بشنوید، چون او رئیس بانک جی‌پی‌مورگان یا صندوق ونگارد نیست.در ایران امروز ما همان‌طور که در صنعت خودرو عقب افتاده هستیم و این در زندگی روزمره به چشم می‌آید، در بازارهای مالی نیز بسیار عقب هستیم؛ ولی این عقب‌افتادگی برای عمومی که تجربه بین‌المللی نداشته‌‌‌اند ملموس نیست.

آیا استانداردهای حسابرسی روز دنیا را رعایت می‌‌‌کنیم؟

شرکت‌های بورسی ایران متاسفانه در اجرای استانداردهای حسابرسی از رقبای خود بسیار عقب هستند. در زمان برجام، فاجعه اول نداشتن صورت‌های مالی مبتنی بر IFRS بود که هر طور شده همه از انجام آن شانه خالی می‌‌‌کردند و اکنون با وجود تحریم‌ها دیگر نه از IFRS خبری هست و نه از استانداردهای بالاتر در حوزه شفافیت مالی. به‌جای کار روی شاخص شرکت‌های بورس باید به سمت بهبود استانداردهای حسابرسی که اوضاع بسیار نگران‌کننده‌‌‌ای دارد حرکت کرد و این امر بدون رفتن کامل به سمت استانداردهای بین‌المللی ممکن نیست.

آیا سیستم رتبه‌بندی درستی داریم؟

در بازارهای مالی یکی از ارکان تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران سیستم‌های رتبه‌بندی اعتباری (کردیت اسکورینگ) است. در ایران هم سال‌هاست موسساتی مجوز رتبه‌بندی دریافت کرده‌اند؛ ولی به نظر مشکل خواهند داشت، چون در اقتصادی با درجه آزادی اقتصادی ۱۵۹ نمی‌توانند مستقل بمانند! می‌خواهند؛ ولی نمی‌توانند. باید مکانیزمی اندیشیده شود که تمام شرکت‌های بورسی ابتدا ملزم به دریافت رتبه اعتباری شوند و در ادامه موسسات بین‌المللی بدون ساید ورود پیدا کنند (که بدون برداشته شدن تحریم‌ها امکان‌پذیر نیست)

سرعت در معاملات

بخشی از این مطلب مربوط به سازمان بورس یا شرکت بورس نیست، بلکه مربوط به کلیت سیستم زیرساختی ارتباطی کشور است؛ اما تاکید بر ارائه خدمات پرسرعت و بدون وقفه همواره باید در راس کار باشد؛ جهان، عرصه فرصت و سرعت است.

مجوز‌زدایی انتحاری

مجوز‌ها فلاکتی در بازار سرمایه به وجود آورده‌اند که به جای آن باید تاکید بر زیرساخت‌‌‌ها و ارائه استاندارد بالای خدمات در اولویت قرار گیرد. باید اجازه داد سیستم‌های ناکارآمد حذف شوند، نه اینکه قیمت‌های میلیاردی پیدا کنند.

تخریب خلاق در بازارهای مالی جواب می‌دهد؛ در غیر‌این صورت سرمایه‌گذاران همچنان مانند ۶۰سال گذشته معامله‌‌‌ می‌‌‌کردند و خبری از این همه امکانات مدرن نبود. مجوز‌زدایی می‌‌‌تواند افکار نوین، سرمایه و مدیریت را در کنار هم قرار دهد و با توازنی که ایجاد می‌کند موجب توسعه بازار شود.

فرار از اقتصادی با رتبه آزادی اقتصادی ۱۵۹؟

ایران از ذی‌نفعانه‌ترین اقتصادهای جهان است و این مهم در بازارسرمایه نیز خود را نشان می‌دهد. سازمان بورس و شرکت بورس باید در جهت شفافیت حداکثری گام بردارند و این عمل برای حصول آزادی اقتصادی مهم است. تمام ارکان باید به دنبال بهبود این شاخص باشند.