گمشده بزرگ اقتصاد ایران برای جهش تولید و صادرات چیست؟
دروازه بسته توسعه صنعتی
در حوزه دانش روانشناسی، «انزواطلبی» نوعی «اختلال اضطرابی» در نظر گرفته میشود که در آن، فرد بهطور پیوسته «احساس نگرانی» میکند و اغلب از حضور در مکانها یا موقعیتهایی که باعث «نگرانی» او میشود، دوری میجوید.
این تعریف شاید بهنوعی بتواند شمهای از رویکرد حکمرانی اقتصادی در ایران را در چارچوب خاص خود تشریح کند. انزوا بهقدری برای کشور زیانآور شده که حتی ما را از بهره بردن از بالقوهترین ویژگی کشورمان یعنی «مزیت جغرافیایی»، باز داشته است. ایران دستکم در دو دهه اخیر، بهرغم جایگاه ژئوپلیتیک خیرهکننده، اما دچار انزوای ژئوپلیتیک شده است. کشور در چنین موقعیتی، تحت فشارهای محیط پیرامونی یا بینالمللی، به لحاظ برقراری مناسبات مستقیم با جهان خارج، دچار تکافتادگی شده است. از همینرو، موجودیت و ثبات سیستم اقتصادی و به تبع آن، وضعیت اجتماعی کشور، دستخوش شکنندگی فزاینده شده است؛ وضعیتی که بهطور مستقیم میتواند، امنیت ملی را تهدید کند. با این دیباچه و با نیمنگاهی به «سند راهبردی صنعت تا ۱۴۱۰»، به تحلیل «انزوای ژئوپلیتیک» ایران، پیامدها و راههای برونرفت از آن پرداختهایم.