فرصتی برای سرمایهگذاری مجدد
براساس این راهکارها ابتدا اشخاص غیردولتی سهامدار این صندوقها میتوانند در صندوقها اعمال رأی کنند. همچنین صندوقهای ETF به صندوقهای فعال و بخشی تبدیل شوند؛ یعنی صندوقها میتوانند ترکیب سبد سهام را تغییر دهند و بازارگردان نیز داشته باشند و در پایان، واحدهای ممتاز این صندوقها در مزایده به فروش برسند و به بخش خصوصی واگذار شوند تا نقدینگی بیشتری جذب کنند.
صندوق واسطهگری مالی یکم، سهام باقیمانده دولت در بانکهای تجارت، ملت، صادرات و بیمههای البرز و اتکایی بود که وزارت اقتصاد به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی، مطابق با شرایط و قوانینی، اقدام به واگذاری آن با ۲۰درصد تخفیف کرد. صندوق سرمایهگذاری پالایشییکم نیز از سهام شرکتهای پالایش نفت تهران (شتران)، پالایش نفت تبریز (شبریز)، پالایش نفت اصفهان (شپنا) و پالایش نفت بندرعباس (شبندر) تشکیل شد.
صندوقهای قابل معامله یا ETF در دولت گذشته، متاسفانه با تبلیغات بسیار عرضه شدند؛ اما روزبهروز ارزش ذاتی این صندوقها کاهش یافت و در حال حاضر، حدود ۳۵درصد با ارزش ذاتی خود اختلاف دارند.
مساله زیان سرمایهگذاران در صندوقهای دولتی را از دو بعد میتوان بررسی کرد. از نظر احتمال کاهش ارزش این صندوقها با توجه به ماهیت ریسکی سرمایهگذاری در بازارسرمایه تردیدی وجود ندارد، ولی قابل توجیه نیست؛ یعنی دولت، علاوه بر اینکه باید از تبلیغ زیاد این دو صندوق خودداری میکرد، میتوانست مانند سایر عرضههای اولیه در بازار سرمایه برای دوره مشخصی، نرخ بازخرید مشخصی را دستکم در نرخ پذیرهنویسی یا سود حداقلی
تضمین کند.
در دولت دوازدهم، صندوقهای واسطهگری مالی دارایکم و پالایش، به عموم مردم واگذار شدند؛ ولی به دلیل فقدان نقش مدیریتی این دو صندوق در مدیریت شرکتهایی که سهامدار آن هستند، مسوولان این دو صندوق نتوانستهاند سبدگردانی مناسبی انجام دهند.
اگر بخواهیم از نظر سرمایهگذاری به وضعیت صندوقهای پالایشیکم و دارایکم در بازارسرمایه و تاثیر تصمیمات اتخاذشده در سازمان بورس بر این صندوقها نگاه کنیم، در صورتی که حمایتهای جدی و مناسبی از این دو صندوق انجام گیرد، سبب احیای مجدد این صندوقها میشود.
یکی از گزینههای مناسب سرمایهگذاری برای افرادی که قصد سرمایهگذاری در بازارسرمایه را دارند، صندوقهای پالایش و دارایکم هستند.
مزیت دیگری که این صندوقها دارند، این است که با کارمزد پایین و بدون مالیات، خرید و فروش میشوند. بنابراین صندوقهایETF دولتی فرصت خوبی برای سرمایهگذاری هستند و تصمیمات جدید سازمان بورس در مورد این صندوقها، بهویژه ایجاد امکان رأی غیردولتیها جذابیت سرمایهگذاری در این صندوقها را به دنبال خواهد داشت.
راهکار سازمان بورس برای اعمال نظر غیردولتیهای دارای سهم در این صندوقها و هر اقدام مشابه دیگری برای توسعه خصوصیسازی و کاهش حضور دولت، میتواند به بهبود عملکرد این صندوقها منجر شود و راهکار سازمان بورس برای حضور بخش خصوصی در مجامع و اعمال نظر در مجامع جذابیت سرمایهگذاری در این صندوقها را افزایش میدهد.
علاوه بر جذابشدن صندوقهای دارایکم و پالایشیکم، بهعنوان گزینه مناسب سرمایهگذاری احیای این دو صندوق از سوی سازمان با تصمیمات درست و مثبت، میتواند سبب جلب مجدد اعتماد ازدسترفته عموم مردم به بازار شود و زمینه حضور پول افراد حقیقی و استقبال بیشتر از بازارسرمایه را فراهم کند که این مهم، باعث تحریک مجدد تقاضا و افزایش قیمت و شاخصها در آینده میشود. به همین دلایل، میتوان جمعبندی کرد که در صورت احیای صندوقهای قابل معامله دولتی دارایکم و پالایش، شاهد تاثیر مثبت بر سایر صنایع بورسی خواهیم بود.