رویدادی با فال نیک

مهدی عبدی هنجنی/ کارشناس بازارسرمایه یکی از محدودیت‌های معاملاتی در بازار سرمایه ایران که آن را از سایر بازارهای معاملاتی در دنیا متمایز می‌کند، وجود دامنه نوسان قیمت روزانه برای سهام است که موجب ایجاد پدیده صف‌نشینی در بازار شده و علاوه بر کاهش نقدشوندگی که مهم‌ترین ویژگی بازارسرمایه در مقابل سایر بازارهاست، باعث گمراهی و تصمیمات اشتباه بعضی از سرمایه‌گذارانی می‌شود که عمدتا بدون دانش و تجربه کافی و به صورت مستقیم، اقدام به معامله در بازار می‌کنند.

این محدودیت حتی باعث می‌شود تا عده‌ای از سرمایه‌گذاران به صورت هماهنگ‌شده، اقدام به ایجاد صفوف خرید یا فروش در برخی از سهام کرده و از این طریق، در کوتاه‌مدت اقدام به ایجاد نوسانات قیمتی در سهم به گونه‌ای کنند که مطابق با پتانسیل‌های بنیادی آن نباشد؛‌‌‌ مساله‌ای که در سهام با ارزش بازار کوچک‌تر یا شناوری پایین، نمود بیشتری می‌‌‌یابد.  در حال حاضر، زمزمه حذف دامنه نوسان روزانه از معاملات سهام در بازار مطرح شده است. در اینکه حذف دامنه نوسان، رویدادی مبارک برای بازارسرمایه خواهد بود، تردیدی وجود ندارد؛ اما با توجه به اینکه وجود این محدودیت طی سال‌های متمادی بر رفتار سرمایه‌گذاران بازار تاثیر گذاشته است، حذف یکباره آن در تمامی نمادها می‌تواند چالش‌هایی به همراه داشته باشد و با به وجود آمدن نوسانات خارج از انتظار در برخی نمادها، قانون‌گذار را مجبور به عقب‌نشینی از تصمیم خود کند.  از این رو به نظر می‌رسد، بهترین اقدام در وهله نخست، دسته‌بندی سهام براساس معیارهایی از قبیل ارزش بازار، سهام شناور، ترکیب سهامداران عمده و عواملی از این دست است تا پس از آن بتوان، افزایش تدریجی دامنه نوسان برای هر یک از گروه‌ها را تا زمان حذف کامل این محدودیت، در دستور کار قرار داد.طبیعی است که با توجه به وضعیت معاملاتی برخی از سهام، ممکن است تداوم چنین محدودیت‌هایی همچنان در آنها موردنیاز باشد و امید است با بهبود شرایط معاملاتی و حذف منطقی محدودیت‌هایی از این قبیل، شاهد رونق بیشتر معاملات در بازارسرمایه کشور باشیم.