دورخیز برای پرش
اگر بخواهیم به صورت کلی به این عوامل اشاره کنیم، فکر میکنم هم در حوزه سیاست خارجی و هم در سیاست داخلی، شاهد بروز اتفاقاتی بودیم که به هر یک از آنها میتوانیم اشاره کنیم. مهمترین اتفاقی که در سال ۱۴۰۰ افتاد، جابهجایی دولت بود. در حوزه سیاست خارجی دو اتفاق مهم رخ داد؛ یکی ادامه مذاکرات برجام بود که در وین تحقق پیدا کرد و چند دوره از این مذاکرات ادامه داشت و الحمدلله، خبرهای خوبی از آن به گوش میرسد و اگر در برجام به توافق خوب و برد-برد برسیم -که امیدواریم اینگونه باشد- این اتفاق میتواند چشمانداز بازار سرمایه را برای سالهای آتی شفافتر کند. یکی از مشکلات ما در این سالها تحریمهای ظالمانه علیه صنایع ما بوده که هم صادرات ما را تحتتاثیر قرار داده و هم بحث مبادلات بانکی را دچار مشکل کرده است. بنابراین در ۶ماه دوم سال، با شروع کار دولت جدید، مذاکرات درواقع خیلی نفسگیر بود و جلسات متعددی برگزار شد و الحمدالله خبرهای خوبی را که شنیده میشود و چشمانداز مثبتی را که میتوان برای کلیت کشور و اقتصاد کشور در نظر گرفت، میتوان به عنوان مهمترین اتفاقات بازار سرمایه قلمداد کرد.
در کنار این قضیه، امسال رشد قیمتهای جهانی را داشتیم که طبیعتا بعد از کرونا با توجه به اینکه یکی دو سالی بود اقتصادهای جهانی تحت تاثیر کرونا از تحرک و تب و تاب افتاده بود، با توجه به رقابتهای جهانی که در سطح غرب و آسیا خصوصا چین وجوددارد، باعث شد قیمتهای جهانی هم امسال رشد مطلوبی داشته باشد که این امر برای بازار ما که کامودیتیمحور است، بسیار موثر بود. بنابراین یکی از مهمترین اتفاقات این بود که رشد قیمت جهانی نفت را داشتیم. مشتقات نفت و همچنین فلزات اساسی که این اواخر هم به دلیل اینکه اروپا طبیعتا به عنوان محور صادرات گاز روسیه امسال با افزایش قیمت نفت، گاز و مشتقات آن مواجه شد، باعث شد قیمتهای جهانی نفت هم در این زمینه رشدهایی را تجربه کند که فراتر از انتظار بود و به محدوده بالاتر از ۱۲۰دلار رسید. این اتفاق مهمی است که میتواند بر صنایع کامودیتیمحور ما تاثیر مفید و موثری بگذارد. با جنگی هم که بهتازگی بین روسیه و اوکراین شکل گرفته، این وضعیت متاسفانه بحرانیتر شده و رشد قیمتهای جهانی فلزات اساسی، نفت و مشتقات آن را داریم که این هم میتواند بهعنوان دومین عامل خارجی در بازار سرمایه اثرگذار باشد. اگر بخواهیم به مسائل داخلی توجه کنیم، تغییر دولت و تبیین سیاستهای مهم اقتصاد داخلی است که طبیعتا آن هم زمانبر خواهد بود و در کوتاهمدت قابل ارزیابی نیست. مهمترین مسائلی که داشتیم، بهخصوص با شروع نیمه دوم سال، بحث بودجه و اثرات آن بر بازار سرمایه مطرح شد که همانگونه که استحضار دارید، متاسفانه در ابتدا برای نرخ خوراک و سوخت پتروشیمیها در بودجه عدد و رقمهای بالایی در نظر گرفته شد و این قضایا مدتی بازار ما را تحتتاثیر قرار داد و بحث قیمتگذاری دستوری که متاسفانه چند سالی است بازار از ناحیه آن دچار مشکل میشود. بهتر است این موضوعات به صورت یک پکیج کاملا تخصصی و حرفهای و بلندمدت برای صنایع باشد و اینگونه نباشد که سرمایهگذاران هر سال موقع ارائه لایحه بودجه و چکشکاری آن دچار مشکل شوند. چند سالی است که نرخ حاملهای انرژی، خوراک و سوخت و بحثهای اینچنینی بازار را تحتتاثیر قرار میدهد و متاسفانه این روند همچنان ادامه دارد. امیدواریم بحث قیمتگذاری دستوری، نظاممند شود و با فرمولی خاص و به صورت بلندمدت با نظر کارشناسی تعیین و اعلام شود تا سرمایهگذاران بهدرستی بتوانند فرآیندها و اتفاقات آینده را پیشبینی کنند.
با توجه به اینکه هماکنون شاهد همگرایی بیشتر بین بازارهای پول و سرمایه هستیم و با توجه به اینکه در یکسال گذشته، شاخص کل رشد چندانی نداشته و تقریبا در محدوده ابتدای سال مانده (حول و حوش یکمیلیون و ۳۰۰ هزار واحد)، فعالان بازار انتظار دارند در شروع سال جدید (۱۴۰۱) و با رفع ابهامات درباره برجام و بودجه و و نحوه سیاستگذاری داخلی، بازار سرمایه روند پویاتر و باثباتتری داشته باشد.