فرصتی برای عاشقان ریسک

سحر فرهمندی کارشناس بازارسرمایه آنچه بازار سرمایه را از بازار پول متمایز می‌سازد، تنوع روش‌های سرمایه‌گذاری و شیوه‌های تامین مالی است. وجود طیف وسیعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای سطوح مختلف پذیرش ریسک، از جمله سرمایه‌گذاران کم‌ریسک، پرریسک و ریسک‌متوسط، به ورود انواع سرمایه‌گذاران به بازار کمک کرده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی اهرمی، از جمله انواع مختلف صندوق‌های سرمایه‌گذاری جدیدالورود به بازار سرمایه هستند. این صندوق‌ها با امکان گرفتن اهرم (بدهی)، می‌توانند بازده حداکثری برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند و با توجه به وجود اهرم در این صندوق‌ها، نسبت به صندوق‌های سهامی ریسک بیشتری دارند و با توجه به رابطه مستقیم بین ریسک و بازدهی، در شرایط رونق بورس و رشدی بودن شاخص بازار، بازدهی حداکثری را برای دارندگان یونیت خود ایجاد می‌کنند.

اخیرا اساسنامه و امیدنامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی اهرمی از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر شده است. این نوع صندوق‌ها که از نظر ترکیب دارایی، مطابق با صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام هستند، در دنیا نیز با عنوان Leveraged ETFs وجود دارند و از بدهی برای ایجاد بازدهی حداکثری استفاده می‌کنند.  همان‌طور که از نام این صندوق‌ها مشخص است، از اهرم برای ایجاد بازدهی استفاده می‌کنند. اهرم به معنای استفاده از بدهی برای خرید دارایی است. همچنین در صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی که اکنون در بازار سرمایه در حال فعالیت هستند، امکان استفاده از تسهیلات بانکی وجود ندارد؛ اما در حال حاضر، این امکان برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی فراهم شده است.

واحدهای سرمایه‌گذاری این نوع صندوق‌ها، شامل واحد سرمایه‌گذاری ممتاز نوع اول، واحد سرمایه‌گذاری ممتاز نوع دوم و واحد سرمایه‌گذاری عادی است. واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز نوع اول را موسسان صندوق و پیش از تاسیس آن، خریداری می‌کنند؛ واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز نوع دوم، پس از تاسیس صندوق و در مرحله پذیره‌نویسی قابل صدور هستند؛ واحدهای سرمایه‌گذاری عادی هم پس از دریافت مجوز فعالیت صندوق، قابل صدور و ابطال هستند.

واحد‌های سرمایه‌گذاری این نوع صندوق‌ها برای اولین بار، همزمان با دو سازوکار صدور و ابطال و قابل معامله اداره می‌شوند و همان‌طور که گفته شد، صندوق سرمایه‌گذاری سهامی اهرمی، از حیث ترکیب دارایی‌ها مانند صندوق‌های سهامی هستند؛ پس این صندوق‌ها در دسته صندوق‌های پرریسک هستند و استفاده از اهرم یا بدهی در آنها باعث می‌شود، سود یا زیان حاصل‌شده به‌صورت سود یا زیان حداکثری باشد؛ یعنی در شرایط رونق بازار سهام، به دلیل ایجاد بازدهی بیشتر از هزینه تسهیلات اخذشده، سود بیشتری شناسایی شود. در شرایط رکود بازار نیز به همین دلیل، زیان بیشتری شناسایی خواهد شد.

پس این صندوق، مناسب سرمایه‌گذارانی با پذیرش ریسک بالاست و امکان استفاده از بدهی در این صندوق‌ها که جای آنها در بازار سرمایه کشور خالی بود، جذابیت بسیاری برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر خواهد داشت.

در هر صورت، ایجاد تنوع در ابزارهای جدید سرمایه‌گذاری برای طیف مختلف سرمایه‌گذاران بازار سرمایه، تحول بسیار مثبتی است و به نظر می‌رسد، در راستای بزرگ‌تر شدن بازار سرمایه و جذب سرمایه‌گذاران و تشویق آنها به استفاده از ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم لازم است.