شفافیت در همه جا
بهبـــود کیفیـــت و افزایش ســرعت گزارشدهی ناشران
موارد متعددی را در خصوص عدمارائه بهموقع گزارشهای ناشران میتوان مطرح کرد. بهعنوان مثال، تاخیر بسیار در ارائه گزاراشهای سهماهه گروه پالایش، فعالان و تحلیلگران بازار سرمایه را با سردرگمی در تصمیمات سرمایهگذاری خود مواجه کرد. اما اتفاق بغرنجتر زمانی رخ داد که پس از تاخیر در ارائه صورتهای مالی سهماهه گروه پالایشی، این گزارشها با انتظارات فعالان و تحلیلگران بازار، اختلافات فاحشی داشت. مشابه این اتفاق در بازار سرمایه بسیار رخ داده و ضرر و زیانهای جبرانناپذیری به سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی تحمیل کرده است و در مقابل، هرگز به طور جدی و اثرگذار، شاهد احقاق حق سرمایهگذاران نبودهایم. از هیاتمدیره سازمان بورس انتظار میرود که برای اجرای وظایف ناشران در ارائه بهموقع و دقیق گزارشها، اقدامات موثری انجام دهد.
تعامل موثر با وزارتخانهها و مجلس بهمنظور عدموضع قوانین و دستورالعملهای مخرب برای صنایع و شرکتهای بورسی
بازار سرمایه ایران امروز شاهد حضور ۶۲۶شرکت در ۵۴صنعت مختلف است. از سوی دیگر، دارای ۵۰میلیون سهامدار و بیش از ۱۰میلیون سهامدار فعال است. در این بازار ۷۸۵نهاد مالی فعال به ارائه خدمت به سرمایهگذاران میپردازند که از این حیث، بزرگترین بازار متشکل کشور و آیینه تمامنمای اقتصاد کشور است. اهمیت زیاد بازار سرمایه میطلبد که ابتدا تاثیر هرگونه تصمیم سیاسی و اقتصادی بر بازار سرمایه مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که حفظ امنیت سرمایهگذاران این بازار، در واقع حفظ امنیت کشور است و هرگونه آسیبی که به این بازار وارد شود، بهمنزله آسیبرسیدن به امنیت کشور است. متاسفانه در سالهای اخیر، هرگز شاهد چنین رویکردی در هیچیک از ادوار مجلس و دولت نبودهایم که این امر، نشاندهنده شناخت ناکافی مسوولان کشور از جایگاه خطیر بازار سرمایه است.
جلوگیری از اظهارنظر تمام مدیران سازمان و شرکتهای بورس و فرابورس در مورد ارزندگی بازار سرمایه؛ چرا که شائبه دستکاری در روند بازار را ایجاد میکند
شرکتهای بورس و فرابورس با ابزارهایی که در اختیار دارند، میتوانند نقش موثری در روندسازی بازار ایفا کنند. تغییر در ریزساختارهای بازار، ابطال یا تایید معاملات، اعمال رفتارهای سلیقهای در باز و بسته کردن نمادها یا حتی تهدید به بستن کدهای معاملاتی سرمایهگذاران و سایر موارد از جمله این اقدامات است؛ بنابراین هرگونه اظهارنظر مدیران این شرکتها میتواند شائبه دستکاری بازار را تقویت کند و امنیت سرمایهگذاران را به خطر بیندازد.
تلاش برای حفظ آرامش بازار سرمایه و عکسالعمل نشاندادن به هر گونه اظهارنظر مخرب در زمینه بازار سرمایه از سوی دولت، مجلس و سایر نهادها
هیاتمدیره سازمان بورس میتواند با ارائه لایحهای به مجلس، جلوی هرگونه اظهارنظر غیرمسوولانه و مخرب مسوولان موثر را بگیرد، بهطوری که اگر اظهارات هر یک از مسوولان به عکسالعمل نشاندادن سرمایهگذاران در خلاف جهت کلی بازار منجر شود، اظهارات مسوول مربوطه فورا از سوی روابط عمومی سازمان بورس، مورد پیگرد قانونی قرار گیرد و در صورت عدمارائه توضیحات کافی، مجازات قانونی برای مسوول خاطی در نظر گرفته شود.
قاعدهمند شدن عرضههای اولیه در بازار سرمایه
باید عرضههای اولیه قاعدهمند شوند، بهطوری که وابسته به نظر مدیران شرکتهای بورس و فرابورس نباشند و بر اساس یک برنامه از پیش تعیینشده عرضهها انجام شود و در صورت عدول از برنامه، افراد خاطی پاسخگو باشند. متاسفانه اعمال رفتارهای سلیقهای در عرضههای اولیه توسط شرکتهای بورس و فرابورس، به یکی دیگر از ابزارهای مدیران این شرکتها برای کنترل بازار بدل شده است. به همین منظور قاعدهمند شدن عرضههای اولیه، بهطوری که اعمال رفتارهای سلیقهای را در بر نداشته باشد، از دیگر موضوعات مهم بازار سرمایه است.
نظارت موثر بر عملکرد صندوقها و ارائه گزارشهای شفافتر (front running)
یکی از راهکارهای موثر در شفافسازی عملکرد صندوقهای سرمایهگذاری، انتشار پرتفوهای مدیران و سهامداران ممتاز این صندوقها در سامانه کدال است تا از این طریق، جلوی برخی از تخلفات صندوقهای سرمایهگذاری گرفته شود.
از بین رفتن تبعیض در اعطای مجوزها
در بحث اعطای مجوزها اقدامات بسیار مناسب و خوبی صورت پذیرفته که شایسته تقدیر است، اما در حال حاضر، فرآیند اعطای مجوزها شفاف نیست و شائبه وجود تبعیض در اعطای مجوزها وجود دارد.
برای رفع این شائبه، هیاتمدیره سازمان بورس میتواند با راهاندازی یک سامانه مخصوص اعطای مجوز، ضمن شفافسازی و کوتاه کردن این فرآیند، جلوی هر گونه تبعیض را نیز بگیرد.