فروپاشی نظام درمانی
در دو هفته اخیر موارد جدید ابتلا به کرونا در این کشور ۳۷/ ۱ میلیارد نفری به سرعت افزایش یافته و به ارقام بی‌سابقه جدید رسیده است. در واقع هند از جهت موارد جدید ابتلا، بدترین وضعیت را دارد. در ایالات‌‌متحده در ماه دسامبر بدترین وضعیت از لحاظ موارد جدید ابتلا مشاهده شد و حالا هند از این جهت آمریکا را پشت‌سر گذاشته است. از نظر تعداد کلی موارد ابتلا نیز شرایط بسیار نگران‌کننده است و نکته مهم این است که آنچه اعلام می‌شود، آمار رسمی است و میزان واقعی به احتمال بسیار زیاد بالاتر است. در چند مورد، مشخص شده آمار واقعی ابتلاها و مرگومیرها چند برابر ارقام اعلام شده بوده است. سویه جدید ویروس کرونا که هنوز ویژگی‌های آن به‌طور کامل مشخص نشده است، سریع‌تر انتقال می‌یابد و غلبه بر آن دشوارتر است.
افزایش شدید موارد ابتلا سبب شده تجهیزات پزشکی کافی برای درمان بیماران وجود نداشته باشد و سیستم درمانی نیز دچار مشکل شده است. از نظر واکسن، تخت‌های بیمارستانی و حتی اکسیژن کمبود کاملا مشهود است و تنش‌هایی بین دولت‌های ایالتی و دولت مرکزی هند پدید آمده است. اگر شرایط کنونی خیلی زود تغییر نکند، موارد مرگ‌ومیر روزانه به چند هزار نفر افزایش خواهد یافت و این یک فاجعه انسانی خواهد بود که اثرات منفی گوناگونی برای جامعه و اقتصاد هند خواهد داشت. واقعیت این است که عدم‌شایستگی، خود‌بزرگ‌بینی و ملی‌گرایی افراطی به سرخوشی غیرمنطقی و خطرناکی منجر شده است.
چند هفته پیش کاهش موارد ابتلا به کرونا سبب شد دولت هند به این باور برسد که بر همه‌گیری غلبه کرده و به همین دلیل محدودیت‌هایی که برای مهار این همه‌گیری در نظر گرفته شده بود به سرعت لغو شد؛ برای مثال سینماها با تمام ظرفیت‌ها شروع به کار کردند و وزیر بهداشت اوایل ماه قبل اعلام کرد کشور در پایان مبارزه با همه‌گیری قرار دارد. این درحالی بود که در همان زمان افزایش موارد ابتلا شروع شده بود. اما نمایان شدن نشانه‌های آشکار شروع موج دوم همه‌گیری سبب نشده دولت مسیر خود را اصلاح کند. با توجه به اینکه انتخابات در دو ایالت آسام و بنگال غربی نزدیک است، توییت‌های نخست‌وزیر یعنی نارندرا مودی به سبک ترامپ، بدون آنکه ماسک بر چهره داشته باشد درحال بازپخش است. رقبای او نیز رفتار بهتری ندارند. سروزیر بنگال غربی که رقیب حزب بهاراتیا جاناتا یعنی حزب مودی است به تازگی راضی شد، تجمع انتخاباتی خود را لغو کند.
کارشناسان معتقدند وضعیت همه‌گیری و مرگومیرها قبل از آنکه بهتر شود بدتر خواهد شد. فستیوال مذهبی هندوها که معمولا بزرگ‌ترین گردهمایی در جهان است به تازگی در کنار رود گنگ برگزار شده و حدود ۵/ ۳ میلیون نفر در آن شرکت کردند. با آنکه تعداد شرکت‌کنندگان امسال بسیار کمتر از سال‌های قبل است و حتی مودی از هندوها خواست به‌طور نمادین مراسم را برگزار کنند و نه فیزیکی، اما همین تعداد که امسال در فستیوال حضور پیدا کردند، چند برابر جمعیت‌هایی است که در مراسم‌های مشابه مذهبی گرد هم می‌آیند. با آنکه مراسم یاد شده در فضای باز برگزار می‌شود. اما چنین تجمع‌هایی ریسک انتقال ویروس را به شدت بالا می‌برد و با پایان مراسم، ویروس به سراسر کشور منتقل می‌شود. پایان هفته گذشته تست کرونای ۱۰ درصد کسانی که از مراسم به محل زندگی خود در احمدآباد بازگشته بودند، مثبت اعلام شد.
با این همه آنچه اکنون در هند درحال وقوع است، درسی برای جهانیان دارد و آن درس این است که جدی نگرفتن همه‌گیری سبب رخ دادن فاجعه‌ای بزرگ‌تر از موارد قبل خواهد شد. در سال‌جاری میلادی تاکنون بیش از ۲/ ۱ میلیون نفر در اثر ابتلا به کرونا در جهان جان خود را از دست داده‌اند و این رقم معادل ۶۵ درصد موارد مرگومیرها در سال گذشته در اثر ابتلا به ویروس کروناست. با این حال در بسیاری از کشورها، دولت‌ها و مردم به گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویی همه‌گیری به پایان رسیده است. این باور اشتباه، احساس اضطرار جمعی را که سبب شد سال پیش مبارزه با همه‌گیری در بسیاری از کشورها موفقیت‌آمیز باشد از میان می‌برد. در اکثر اقتصادهای توسعه یافته واکسیناسیون با سرعت درحال انجام است، اما در اقتصادهای درحال توسعه که اکثر جمعیت جهان در آنها زندگی می‌کنند به علل گوناگون عرضه واکسن ناکافی است. هند که دارای یکی از گسترده‌ترین صنایع دارویی جهان است نسبت به اقتصادهای متوسط در وضعیت بهتری قرار دارد. اما حتی این کشور نیز به‌دلیل سوءمدیریت و رفتار اشتباه دولت و مردم دچار چنین وضعیت وخیمی شده است.
هرچه میزان ابتلا در اقتصادهای درحال توسعه و نوظهور بیشتر باشد، با آنکه به‌نظر می‌رسد دیگر اقتصادها مصون هستند، ویروس کرونا فرصت‌های بیشتری برای جهش دارد و دوران مرگومیرها و ابتلاها طولانی‌تر خواهد شد. جهان باید بسیار بهتر عمل کند. جهان همچنان مورد حمله همه‌گیری است و سپر دفاعی ما از انسجام کافی برخوردار نیست. شرایطی که اکنون در هند مشاهده می‌شود از شرایطی که در آمریکا در بدترین دوره همه‌گیری در این کشور وجود داشت وخیم‌تر است. این وضعیت حاصل خوش‌بینی‌های غیرمنطقی ماه گذشته است. واقعیت این است که تراژدی کنونی قابل اجتناب بود و عامل اصلی رخ دادن وضعیت کنونی، عدم‌شایستگی دولت هند است. در برخی کشورهای دیگر از جمله برزیل و انگلستان نیز چنین حوادث تلخی، البته با وسعت و شدت کمتر تحت‌تاثیر سیاست‌های اشتباه دولت رخ داد.
نکته مهم دیگر این است که از سال‌ها قبل کمبودهایی که اکنون برای درمان بیماران کرونایی هند مشاهده می‌شود وجود داشته، اما دولت برای رفع این کمبودها اقدامی نکرده است. اساسا سیستم درمانی هند همواره در وضعیت بسیار بدی قرار داشته و میزان بودجه برای ارتقای این بخش تنها یک درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. به همین دلیل از لحاظ اولویت بخش درمان در بودجه دولت، هند در بین ۱۸۹ کشور در جایگاه ۱۷۹ قرار دارد و نکته دیگر این است که با آنکه تعداد دزهای واکسن سفارش داده شده در اقتصادهای توسعه یافته برای دو بار واکسیناسیون کل جمعیت آنها کافی است. اما در اقتصادهای درحال توسعه نظیر هند، دسترسی به واکسن بسیار کم است. ضروری است سیستمی برای رفع نابرابری در این حوزه‌ها شکل گیرد زیرا در آینده نیز بشر با همه‌گیری‌های جدید مواجه خواهد شد.
