برنده بزرگ همه‌گیری کرونا
نکته بسیار مهم این است که تنها طی چند ماه، بیت‌کوین به موضوعی بسیار جذاب برای سرمایه‌گذاران بزرگ و کوچک و شرکت‌هایی نظیر پی‌پال و تسلا تبدیل شده است. حالا بسیاری از طرفداران بیت‌کوین، رشد قیمت‌ها و توجه سرمایه‌گذاران و نهادهای گوناگون به آن را دلیلی بر ارزشمند بودن فناوری بلاک چین و ظرفیت بالای بیت‌کوین برای توسعه شیوه‌های پرداخت و تغییر دنیای مالی برای همیشه می‌دانند. رشد قیمت‌ها علل گوناگون داشته و یکی از این علل، توجه سرمایه‌گذاران به بیت‌کوین به‌عنوان حافظ دارایی‌ها در برابر نوسان‌های شدید در دیگر بازارها به ویژه بازار ارز است. تزریق هزاران میلیارد دلار نقدینگی به اقتصادها از سوی بانک‌های مرکزی و دولت‌ها یک عامل بی‌ثباتی است.
میزان عرضه بیت‌کوین بر خلاف ارزهای متعارف، نامحدود نیست. یعنی طبق کدهای برنامه‌ای که برای بیت‌کوین نوشته شده تنها ۲۱ میلیون عدد از این ارز دیجیتال قابل استخراج است. نکته مهم دیگر این است که طی ۱۲ ماه گذشته بیت‌کوین به‌عنوان نوعی دارایی که از تحولات اقتصاد کلان تاثیر می‌گیرد پذیرفته شده است و این به معنای قابل پیش‌بینی‌تر شدن بازار و کاهش بی‌ثباتی آن است. در سال‌های قبل از همه‌گیری کرونا، نرخ‌های پایین بهره و سلطه دلار بر معاملات جهانی، به دولت آمریکا و نهادهای زیر نظر آن اجازه می‌داد، میزان بالای بدهی ایجاد کنند. اما بسیاری از کارشناسان معتقد بودند این راه را نمی‌شود برای همیشه طی کرد.
هنگامی که همه‌گیری رخ داد واکنش دولت‌ها و بانک‌های مرکزی تزریق هزاران میلیارد دلار نقدینگی به اقتصادها بود تا تبعات همه‌گیری خنثی شود. اما همزمان با اجرای این برنامه‌های بی‌سابقه، قیمت بیت‌کوین و تعداد دیگری از ارزهای دیجیتال رشد کرده است. رشد قیمت‌ها سبب شده توجه بانک‌های بزرگ از جمله جی پی مورگان و مورگان استنلی به این دارایی جلب شود و آنها میلیاردها دلار صرف خرید بیت‌کوین کرده‌اند. داستان بازار بیت‌کوین در ۱۲ ماه گذشته یک داستان کلاسیک از چگونگی ظهور یک فناوری، گسترش آن و جلب توجه سرمایه‌گذاران بزرگ است که سبب رشد قیمت‌ها و تسریع استفاده از آن می‌شود.
اوایل سال گذشته بازار بیت‌کوین چندان مورد توجه سرمایه‌گذاران نبود البته حتی قبل از همه‌گیری کرونا، اقتصاددان‌ها به این موضوع فکر می‌کردند که آیا دلار می‌تواند تا یک دهه دیگر همچنان به‌عنوان ارز ذخیره جهانی و ارز مسلط در مبادلات تجاری نقش ایفا کند یا نه؟ چندی پیش اقدام چین یعنی پیشنهاد یوآن دیجیتال یک تهدید بالقوه برای سلطه دلار محسوب شد. یکی از اقتصادهای ارشد بانک پی‌ان‌سی آمریکا می‌گوید: «بحث‌های زیادی درباره معرفی جایگزین‌هایی برای دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی مطرح است.» البته دلار همچنان بیش از ۶۰ درصد ذخایر ارز خارجی جهان را تشکیل می‌دهد.
به تدریج کاهش سرعت استخراج بیت‌کوین سبب شد سرمایه‌گذاران به موضوع رشد قیمت‌ها در آینده توجه کنند. اما همچنان درباره بی‌ثباتی بازار نگرانی‌هایی وجود داشت. با شروع همه‌گیری کرونا و اجرای برنامه‌های عظیم حمایتی، نوسان‌هایی در قیمت بیت‌کوین و شاخص‌های مالی مشاهده شد. در این دوره بازارهای مالی سقوطی شدید را تجربه کردند و قیمت بیت‌کوین نیز به شدت کاهش یافت. اما اجرای برنامه‌های حمایتی به رشد قابل ملاحظه شاخص‌های مالی و قیمت بیت‌کوین منجر شد. در پایان ماه آوریل قیمت بیت‌کوین به نزدیکی ۹ هزار دلار رسید. در همین زمان بود که تماس با استارت‌آپ‌های بیت‌کوین از سوی سرمایه‌گذاران شروع شد. در واقع سرمایه‌گذاران که نگران نوسان‌های شدید در ارزش دارایی‌های مختلف بودند به بیت‌کوین به‌عنوان یک محافظ دارایی‌های خود نگاه می‌کردند و این استدلال مطرح بود که بیت‌کوین می‌تواند به‌عنوان یک جایگزین مدرن برای طلا عمل کند.
قیمت بیت‌کوین تا ماه اکتبر در محدوده ۱۰ هزار دلار نوسان کرد. اما بر سرعت رشد قیمت‌ها افزوده شد، طوری که پایان سال قیمت‌ها به بالاتر از ۲۹ هزار دلار رسید. برنامه‌های حمایتی پولی بانک مرکزی آمریکا بر کسری بودجه دولت می‌افزاید و این یک عامل مهم توجه سرمایه‌گذاران به بیت‌کوین بوده است. طی ماه‌های گذشته بسیاری از موسسات آمریکا به سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین اقدام کرده‌اند و یک عامل این توجه، باور به ظرفیت این ارز برای محافظت از دارایی‌ها در برابر تورم است. اواخر سال گذشته یک تحول مهم دیگر رخ داد و آن توجه شرکت‌های بزرگ به بیت‌کوین بود. خرید میزان قابل ملاحظه بیت‌کوین از سوی این شرکت‌ها جو بازار را مثبت کرد و تعداد بیشتری از سرمایه‌گذاران خرد به سوی این بازار حرکت کردند. انتظار می‌رود این روند ادامه پیدا کند. پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا سرمایه‌گذاران را مطمئن کرد که بر برنامه‌های حمایتی افزوده خواهد شد و مجموعه این عوامل سبب شده بیت‌کوین از یک «دارایی دیجیتال» به یک «حوزه مهم سرمایه‌گذاری بین‌المللی» تبدیل شود. در واقع بیت‌کوین بزرگ‌ترین برنده همه‌گیری کرونا بوده است.
