دو قطبی سهام ریالی و دلاری
به محض مشخص شدن نتیجه انتخابات آمریکا و انتخاب بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، انتظار بر این بود که بازار به دلیل کاهش هیجان، سمت و سوی اصلی خود را پیدا کند و شاهد ایجاد تعادل در معاملات باشیم. اما اخیرا نوسانات زیادی را حتی با انتشار گزارش‌های مثبت شرکت‌ها شاهد هستیم. پیش‌بینی پیروزی بایدن، بورس را برای مدتی کوتاه تحت‌تاثیر قرار داد، ولی بعد از آن به مسیر اصلی برگشتن معاملات در گرو تعیین تکلیف برجام است. در واقع بازار منتظر سمت و سوی برجام است.
موضوعی که اکنون در بازار سهام وجود دارد گذر از دوران ترامپ و ورود به عصر حداقل چهار ساله بایدن است. آثار این انتقال در کوتاه‌مدت ممکن است بازارهایی را که از تورم به رونق رسیده بودند را با یک دوره رکود قیمتی مواجه کند. اثر این انتقال قدرت در بین فعالان بازار سهام و حتی سایر بازارها انتظار از احیای برجام، تغییر ساختاری در نظام تحریم‌ها، کاهش ریسک‌های سیستماتیک و هزینه‌های تحمیل شده بر صنایع است. خوش‌بینی به احیای برجام باعث کاهش انتظارات تورمی شده و بازارها را مدتی در رکود می‌برد و جریان پول‌های هوشمند را به حالتی از توقف موقت پیش ببرد که این موضوع می‌تواند محرک یک دوره رکود پساتورمی باشد.
اما سوال اصلی این است که آیا بایدن به برجام برمی‌گردد؟ در جواب این سوال باید گفت این موضوع بستگی به تصمیمات آینده آمریکا در سیاست خارجی دارد، واقعیت این است که عمق و گستردگی منازعاتی که الان در ایالات متحده در جریان است، به اینها اجازه نخواهد داد که اولویت‌شان برجام و مساله ایران باشد. اگر بایدن تحت‌تاثیر سیاست‌های قبلی باشد با توجه به اینکه دموکرات‌ها هم سابقه خوبی در قبال رابطه با ایران ندارند باید از هرگونه خوش‌بینی مفرط در قبال برجام برحذر باشیم. از سوی دیگر برجام از همان روز اول توافق به بادی بند بود و نه تنها جمهوری‌خواهان آمریکا آن را جدی نمی‌گرفتند، بلکه در کنگره دموکرات‌هایی مانند شومر، منندز، کاردن و منچین با آن مخالفت کردند. حتی اهمیت ایدئولوژی را در کارکرد نظام‌های سیاسی هم نباید نادیده گرفت و این موضوع آشتی ایران و آمریکا را اگر ناممکن نباشد بسیار سخت می‌کند. همچنین اگر توافقی هم بشود ایران مایل است توافق نهایی و متمرکز روی قضیه هسته‌ای باشد و اگر آمریکا به دنبال محدود کردن توان موشکی و نفوذ منطقه‌ای باشد ایران زیر بار نخواهد رفت.
اما یکی از تهدید‌های بسیار مهم که برای بازار سرمایه وجود دارد، نرخ سود سپرده است؛ نرخ سود سپرده بالا برای بازار سرمایه ایران مطلوب نیست و علاوه بر رویکرد اتخاذ شده ایران و آمریکا در قبال برجام می‌تواند روند بازار را تحت‌تاثیر خود قرار دهد. اما ابهامات سختی که در حوزه سیاست‌های پولی و مالی وجود دارد، فضا را در حوزه تحلیل مشکل می‌کند.در انتها درخصوص چشم‌انداز دوساله بازار سرمایه باید گفت اگر نرخ سود سپرده و تنش‌های سیاسی بازار را تهدید نکند تا نزدیک عید سهام شاخص‌ساز و بزرگ نوسان خواهند داشت ولی سهام کوچک رشد خوبی خواهند داشت، اما بعد از عید و تا نزدیک انتخابات ریاست جمهوری انتظار داریم روند صعودی سهام بزرگ شروع شود و شاخص نیز می‌تواند تا سقف قبلی حرکت کند. شکست سقف قبلی بازار بستگی به موضع بایدن در قبال برجام دارد. اگر شرط و شروطی در کار باشد و مذاکرات به بن‌بست بخورد عملا فرقی بین بایدن و ترامپ نخواهد بود و تورم انتظاری که پیش خواهد آمد روند صعودی بازارها را پرشتاب خواهد کرد.
اما اگر بایدن به برجام بازگردد، سهام ریالی به خصوص خودرویی‌ها و بانکی‌ها یک دوره رشد خوب را تجربه خواهند کرد، اما پول‌های بزرگ هوشمند کم‌کم از بازارهای مختلف خارج و در بانک‌ها پارک خواهند شد. در مورد سهام دلاری نیز باید گفت هرچند با احیای برجام، صادرات محصولات این شرکت‌ها در بازار جهانی بیشتر می‌شود. اما اهرم اصلی رشد سود اینها متاثر از نرخ دلار است و صادرات در بلند‌مدت اثر سودآوری خود را خواهد گذاشت. هرچند بورس دیگر نمی‌تواند همچون ماه‌های نخست سال جاری روند صعودی پرشتابی را تجربه کند اما نسبت به بقیه بازارهای موازی جذاب‌تر خواهد بود.
