تشکیل حباب در دارایی‌ها

اواخر ماه گذشته میلادی بانک‌مرکزی آمریکا اعلام کرد رویکرد خود را در قبال نرخ تورم و نرخ بیکاری تغییر داده است. در رویکرد جدید، بانک‌مرکزی به محض مشاهده کاهش نرخ بیکاری، نرخ‌های بهره را بالا نخواهد برد بلکه صبر خواهد کرد تا برای مدتی نرخ تورم بالاتر از دو درصد باقی بماند، آنگاه اگر لازم تشخیص داده شده نرخ‌ها را بالا خواهد برد. به این ترتیب در سال‌های آینده نرخ‌های بهره در سطوح کنونی حفظ خواهد شد و می‌توان انتظار داشت نرخ تورم به بالاتر از دو درصد برسد.

اما واقعیت این است که درباره تحقق هدف بانک‌مرکزی یعنی افزایش نرخ تورم تردیدهای جدی وجود دارد و نیز برخی از اقتصاددان‌ها معتقدند نرخ‌های پایین بهره و وجود میزان عظیم نقدینگی در اقتصاد سبب پدید آمدن حباب در قیمت دارایی‌ها خواهد شد. به این ترتیب از دید آنها، نه تنها بانک‌مرکزی به هدف خود در زمینه نرخ تورم نمی‌رسد، بلکه زمینه را برای ایجاد بی‌ثباتی در بازار دارایی‌ها فراهم خواهد کرد.

قبل از شروع بحران همه‌گیری کرونا، با آنکه نرخ بیکاری به ۵/ ۳ درصد یعنی پایین‌ترین میزان در ۵ دهه گذشته رسیده بود اما نرخ تورم به سطح دو درصد نرسید، در نتیجه حالا که نرخ بیکاری ۴/ ۸ درصد است، مسلما نرخ تورم نمی‌تواند رشد کند. هیچ‌یک از ۱۷ عضو کمیته سیاست‌گذاری بانک‌مرکزی آمریکا فکر نمی‌کنند نرخ تورم تا پایان سال ۲۰۲۳ به بالاتر از دو درصد برسد، در نتیجه انتظار می‌رود نرخ‌های بهره سال‌های طولانی تغییر نکند و این وضعیت ریسک‌های گوناگون برای اقتصاد پدید خواهد آورد. یکی از این خطرات، شکل‌گیری حباب در قیمت دارایی‌های مختلف و بی‌ثباتی مالی است. اما جرومی پاول، رئیس بانک‌مرکزی، در این باره نگران نیست. نکته مهم دیگر درباره رویکرد جدید فدرال‌رزرو  این است که جزئیات کامل آن اعلام نشده است و این امر سبب ابهام برای سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان می‌شود. به نظر می‌رسد آینده برای بانک‌مرکزی نیز چندان مشخص نیست و باید زمان بگذرد تا جنبه‌های مختلف برنامه جدید مشخص شود. فدرال‌رزرو همچنین بر لزوم تصویب برنامه حمایتی جدید در کنگره تاکید کرده است.

مجموعه شرایطی که اخیرا در بازارهای مالی، شاخص‌های اقتصادی و رویکرد بانک‌مرکزی آمریکا مشاهده شده تحلیلگران را به این نتیجه رسانده که وضعیت اقتصاد آمریکا پس از بحران چندان خوب نخواهد بود و لازم است برای سال‌های متمادی برنامه‌های حمایتی پولی و مالی ادامه پیدا کند.