عادات جدید مصرف‌کنندگان

همه‌گیری ویروس کرونا سبب شده از همه خواسته شود در خانه بمانند و از آن جا کار کنند. این عامل، اتکا به خدمات شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه فناوری را بیشتر کرده و روندهایی که از پیش برای این شرکت‌ها سودآور بوده تقویت شده است. در سال‌های اخیر شرکت آمازون همواره یک رقیب بزرگ برای فروشگاه‌ها بوده است. حالا مدتی است مردم تمایل ندارند به فروشگاه‌ها مراجعه کنند، در نتیجه برای خرید طیفی گسترده از کالاها از خدمات شرکت آمازون استفاده می‌کنند. از سوی دیگر خدمات نمایش فیلم شرکت نتفلیکس از پیش‌فروش بلیت سینماها را کاهش داده و اکنون به دلیل تعطیل شدن سینماها مخاطبان نتفلیکس و یوتیوب به شدت افزایش یافته‌اند. همچنین شرکت‌های مختلف، مراکز داده خود را کنار می‌گذارند تا از خدمات محاسبات ابری شرکت‌های آمازون، مایکروسافت و گوگل استفاده کنند و انتظار می‌رود این تغییر الگو در آینده سرعت بیشتری پیدا کند زیرا میلیون‌ها نیروی کار مجبور هستند از خانه کار کنند و اگر از خدمات شرکت‌های بزرگ فناوری استفاده نشود، زیرساخت‌های فناوری شرکت‌ها تحت فشار قرار خواهند گرفت. حتی شرکت اپل که قبلا تصور می‌شد از همه‌گیری ویروس کرونا به شدت لطمه ببیند، زیرا به مشتری‌ها و کارخانه‌های خود در چین وابسته است در شرایط کاری مناسبی قرار دارد. بسیاری از کارخانه‌های اپل فعالیت خود را از سر گرفته‌اند، مردم برای استفاده از خدمات دیجیتال این شرکت پول بیشتری می‌پردازند و این شرکت حتی یک محصول جدید روانه بازار کرده است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند شرکت‌های بزرگ فناوری پس از بحران کنونی قدرتمندتر خواهند بود، البته همه جنبه‌های فعالیت این شرکت‌ها رونق پیدا نکرده است.

بخش تبلیغات که برای شرکت‌هایی نظیر گوگل و فیس‌بوک بسیار حیاتی است در دوران‌های بحرانی لطمات بزرگی می‌بیند. قیمت سهام اپل، مایکروسافت، آمازون، فیس بوک و آلفابت نسبت به یک ماه پیش هزار میلیارد دلار کاهش یافته است. یک ماه قبل شاخص‌های بورس آمریکا در بالاترین سطح تاریخی خود قرار داشتند. دو شرکت مایکروسافت و اپل پیش‌بینی خود از درآمد در کوتاه مدت را به دلیل کاهش فروش پایین آورده‌اند. شرکت‌های کوچک وضعیت نگران‌کننده تری دارند و شرکت‌هایی نظیر اوبر و لیفت شاهد کاهش شدید مشتری هستند. سال جاری میلادی صنعت فناوری جهان که ارزش آن حدود ۴ هزار میلیارد دلار است دچار مشکل خواهد شد، البته مشخص نیست چه میزان خسارت به آن وارد می‌شود. دسامبر سال گذشته پیش‌بینی شد امسال فروش سخت افزار، نرم افزار و خدمات این شرکت‌ها ۵ درصد رشد خواهد کرد. یک ماه پیش که مشخص شد همه‌گیری ویروس کرونا عرضه را مختل می‌کند و فروش را پایین می‌آورد، پیش‌بینی شد درآمد این بخش تنها یک درصد بالا خواهد رفت و اکنون همین یک درصد هم خوشبینانه به نظر می‌رسد، اما هنگامی که در نهایت وضعیت به حالت عادی بازگردد شرکت‌های بزرگ و کوچک فعال در حوزه فناوری از تغییراتی که در عادات مشتری‌ها ایجاد شده سودی بلندمدت کسب خواهند کرد و به رغم بیش از ۱۸ ماه انتقاد از سوی قانون گذاران و رقبا قبل از شروع همه‌گیری در آمریکا، شرکت‌های بزرگ به احتمال زیاد سال جاری را قدرتمندتر از قبل به پایان خواهند برد.

با آنکه شرکت آمازون برای کالاهایی نظیر کتاب عادات خرید مشتریان را تغییر داده، اما ایجاد اعتماد در آنها برای خرید اقلام دیگر از جمله مایحتاج روزانه دشوار بوده است. اکنون که مردم مجبورند در خانه بمانند خرید از طریق آمازون را انتخاب کرده‌اند و این به یک عادت تبدیل خواهد شد در نتیجه یکی از تحولاتی که پس از بحران کنونی ایجاد می‌شود کاهش فروش فروشگاه‌های سنتی و افزایش استفاده از خدمات شرکت آمازون است. بسیاری از کسانی که در این مدت چاره‌ای جز خرید از آمازون نداشته‌اند به این کار ادامه خواهند داد. هر روز بر تعداد کسانی که از خدمات مختلف شرکت آمازون استفاده می‌کنند افزوده می‌شود و عادت‌های دائمی جدید در بین مصرف‌کنندگان به وجود می‌آید.

در این میان شرکت‌هایی که خدمات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری به شرکت آمازون و دیگر غول‌های فناوری ارائه می‌کنند در وضعیت بهتری از لحاظ فروش و درآمد قرار می‌گیرند. در واقع ساختارهای ارائه خدمات خرده فروشی تغییرات پایدار خواهد کرد و گروهی بزرگ از شرکت‌های کوچک نرم‌افزاری در مسیر رشد و بزرگ شدن حرکت خواهند کرد. تقاضا برای خدمات مختلف آمازون همچنان افزایش خواهد یافت و آمارها نشان می‌دهد این شرکت در حال بالا بردن نیروی کار خود برای پاسخگویی به این نیاز رو به رشد است. این یک تغییر دیگر در آینده است یعنی شرکت‌های فناوری سهم بالاتری در ایجاد فرصت‌های شغلی خواهند داشت.

در خانه ماندن، بر مصرف و تقاضا برای خدمات سایت‌های ارائه‌کننده فیلم و ترافیک شبکه‌های اجتماعی افزوده است. دانلود اپلیکیشن‌های مرتبط با این حوزه به شدت افزایش یافته، طوری که مقامات دولت‌های اروپایی از برخی ارائه‌کنندگان فیلم آنلاین خواسته‌اند کیفیت ویدئوها را پایین آورند تا فشار کمتری به شبکه اینترنت اروپا وارد شود. دو شرکت یوتیوب و نتفلیکس با این درخواست موافقت کرده‌اند. از سوی دیگر تماس صوتی از طریق واتساپ دو برابر شده است. تحلیلگران درباره افق قیمت سهام شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه فناوری ابراز خوش‌بینی کرده‌اند، زیرا معتقدند آنچه در این چند هفته و چند ماه رخ داده به عادتی پایدار در مصرف‌کنندگان تبدیل خواهد شد. کار از خانه مزایای محاسبات ابری را به نمایش گذاشته است. برای شرکت‌هایی که زیرساخت‌های اینترنت خود را مدیریت می‌کنند، ادامه این کار دشوار و پیچیده شده است و محاسبات ابری راه‌حل این مشکل است. سه شرکت آمازون، مایکروسافت و گوگل یعنی پلت‌فرم‌های بزرگ محاسبات ابری، در حال شنا در دریای پول هستند و برای اجاره زیرساخت‌های مرتبط با این محاسبات حاضرند به مشتری‌ها تخفیف دهند. شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه فناوری مشغول تغییر ساختار عملیات‌ها و زیرساخت‌های خود برای سازگار شدن با تقاضای رو به رشد برای خدمات شان هستند. 

از دید این شرکت‌ها، کار از خانه که این روزها به شدت افزایش یافته، پس از بحران کنونی تا اندازه زیادی ادامه پیدا خواهد کرد، در نتیجه لازم است زمینه برای ارائه خدمات گسترده تر فراهم شود.

تحولاتی نظیر کار از خانه یا خرید طیفی گسترده از کالاهای مورد نیاز از آمازون، نقطه عطف و تحولی بزرگ در رفتار مصرف‌کنندگان و نیروی کار است که سرنوشت شرکت‌های بزرگ فناوری و شرکت‌های مرتبط با آنها را برای همیشه تغییر خواهد داد. الگوی فعالیت این شرکت‌ها نیز دگرگون خواهد شد. برای مثال شرکت اپل قصد دارد از وابستگی خود به تولید و فروش ابزار دیجیتال بکاهد و به سمت کسب درآمد مبتنی بر ارائه خدمات حرکت کند. پس از بحران مالی و رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸ اپل قدرتمندتر شد. هیچ دلیلی وجود ندارد که این شرکت و دیگر غول‌های فناوری این بار به این موفقیت دست پیدا نکنند.