تحلیل جنسیتی استارت‌آپ‌ها

دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالا یکی از اهداف مهم هر نظام اقتصادی محسوب می‌شود و در تعریفی کلی می‌توان رشد و توسعه اقتصادی را پیشرفت مستمر یک جامعه با نظام اجتماعی به سوی زندگی بهتر و انسانی‌تر دانست. رشد اقتصادی مستقل از توسعه اجتماعی، فنی، علمی، اقتصادی و فرهنگی نیست. همه ابعاد رشد و توسعه بر یکدیگر اثر متقابل دارند و به یکدیگر وابسته‌اند. در اوایل دهه ۱۹۶۰، سرمایه انسانی در کنار سایر عوامل تولید به منزله یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر رشد اقتصادی تلقی می‌شد. بررسی آثار تفاوت جنسیت بر توسعه و رشد اقتصادی، موضوع نظریه‌های جدیدی است که با وارد کردن مسائل انسانی در توسعه، از اهمیت خاصی برخوردار شده است. با توجه به اینکه مهم‌ترین عامل سرعت رشد و توسعه اقتصادی جامعه منابع انسانی آن جامعه است و هر جامعه نیز متشکل از زنان و مردان فعال است که تحت روابط متقابل اجتماعی تاثیر مستقیمی در اقتصاد و توسعه آن جامعه دارند، استراتژی‌های یک جامعه توسعه‌یافته، لازم است بر مبنای مشارکت هر چه بیشتر و فعال‌تر زنان، که نیمی از جامعه را تشکیل می‌دهند، در امور اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پی‌ریزی شود.

در این راستا باید عنوان کرد که Crunchbase سکویی برای یافتن اطلاعات تجاری در مورد شرکت‌های خصوصی و دولتی است. اطلاعات Crunchbase شامل سرمایه‌گذاری‌ها و اطلاعات مربوط به بودجه، اعضای موسس و افراد در سمت‌های رهبری، ادغام و جمع‌آوری، اخبار و روندهای صنعت است. وب‌سایت Crunchbase که ابتدا برای ردیابی استارت‌آپ‌‌ها ساخته شده بود، حاوی اطلاعاتی در مورد شرکت‌های دولتی و خصوصی در مقیاس جهانی است.گزارش CrunchBase  در حیطه زنان در بازار سرمایه سومین مطالعه در زمینه تجزیه و تحلیل مداوم زنان و مشارکت آنها در اکوسیستم استارت‌آپی است که پیش از این از افزایش مداوم تعداد موسسان زن گزارش‌هایی ارائه داده است. به تازگی CrunchBase با بررسی ۱۰۰ شرکت برتر سرمایه‌گذاری در سطح جهان، بر اساس طول عمر (فعال از سال ۲۰۱۰)، فعالیت اخیر (سرمایه‌گذاری در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵)، دورها و اندازه صندوق‌ها در زمینه مشارکت زنان در بازار سرمایه پرداخته است.

هنگامی که داده‌های ۱۰۰ شرکت سرمایه‌گذاری برتر را با دقت مورد بررسی قرار دادند، دریافتند که ۷ درصد از شرکا یا ۵۴ نفر از ۷۵۵ نفر آنها را زن‌ها تشکیل می‌دهند و ۳۸ درصد از ۱۰۰ شرکت برتر حداقل یک شریک زن دارند که در این بین براساس درصد، Floodgate با ۵۰ درصد شریک زن در صدر فهرست است. ۱۴ شرکت از ۱۰۰ شرکت برتر دارای ۲۰ درصد یا بیشتر شرکای زن هستند. جالب است بدانید که Scale Venture Partners و Greycroft Partners، دو شرکت با بالاترین درصد شرکای زن، هر یک از ۳۳ درصد مشارکت زنان در بخش‌های مختلف کاری تشکیل شده‌اند و علاوه‌بر این، توسط زنان نیز تاسیس شده‌اند.

در این بررسی همچنین به لیست جامع‌تری از شرکت‌های سرمایه‌گذاری و خرد سرمایه‌گذاری از کسانی که در CrunchBase از سال ۲۰۱۴ فعال هستند پرداخته شده است و مشخص شد که ۸ درصد از شرکای CrunchBase را زنان تشکیل می‌دهند. این نتیجه سایر یافته‌ها را تقویت می‌کند که ۷ درصد از شرکا در ۱۰۰ شرکت برتر زن هستند و نشان می‌دهد که این الگوی نماینده در بنگاه‌های برتر در سراسر صنعت است.

CrunchBase در سال‌های آینده ردیابی این اعداد را ادامه خواهد داد و انتظار می‌رود تعداد بیشتری از خانم‌ها در نقش مشارکتی فعالیت باشند. همچنین با احتمال بالا انتظار می‌رود که بسیاری از شرکت‌ها و موسسات برتر دنیا استخدام و ترفیع زنان را در اولویت قرار دهند و همچنین زنان بیشتری به سمت تاسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری خودشان روی خواهند آورد. داده‌ها در CrunchBase نشان می‌دهد که تعداد بیشتری از خانم‌ها برای دستیابی به نقش‌های مشارکتی وارد صنعت سرمایه‌گذاری می‌شوند و به جایگاه‌های تاثیرگذار می‌رسند.

از ۸۲۶ بنگاه اقتصادی در CrunchBase که دارای تیم‌های قابل‌توجهی هستند، زنان ۲۲ درصد از نقش‌های مربوط به تیم سرمایه‌گذاری را در سطح همکار، معاون رئیس و مدیرکل بر عهده دارند. با این حال، مشارکت‌های سرمایه‌گذاری برای اضافه کردن شرکای جدید، چه مرد و چه زن، بسیار ناچیز هستند، بنابراین ارزیابی اینکه اعضای این تیم چگونه به سرعت شریک جذب می‌کنند، دشوار است.

یک مسیر بالقوه سریع‌تر برای مشارکت زنان، رشد بنگاه‌های سرمایه‌گذاری زنانه است. در سه سال گذشته، براساس داده‌های CrunchBase، ۱۶ درصد از شرکت‌های سرمایه‌گذاری راه‌اندازی شده، حداقل یک موسس زن داشت.  این نشان می‌دهد که ایجاد بنگاه‌های زنانه تاسیس شده در حال تسریع است، هرچند از پایه بسیار پایینی برخوردار باشد.

 نگاهی به مشارکت زنان در بازارهای مالی ایران

در ایران طی سال‌های اخیر شاهد رشد و فعالیت بسیار زنان در فعالیت‌های مالی مانند کارگزاری‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های استارت‌آپی بوده‌ایم. این روند رشد روز افزون امکان ایجاد رشد و پرورش کلی جامعه را میسر می‌کند. با کمال تاسف هنوز شرکت‌هایی وجود دارند که با دیدگاه متعصب جنسیتی درگیر هستند و از پذیرش همکاران زن خودداری می‌کنند. صد البته دیدگاه‌های متفاوت و جنسیت متفاوت علتی برای ایجاد روندی متفاوت خواهد شد.

درخصوص سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌‌های زنانه بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵، ۱۰ درصد از دلارهای سرمایه‌گذاری در سطح جهان، در کل ۵/ ۳۱ میلیارد دلار، برای استارت‌آپ‌‌هایی تامین می‌شدند که حداقل دارای یک موسس زن بوده است. این اطلاعات نماینده ۳۲۶۵ دور بودجه یا ۱۲ درصد از کل دورهای تامین سرمایه‌گذاری است.

به‌طور خلاصه، تجزیه و تحلیل ما در مورد زنان در زمینه سرمایه‌گذاری به شرح زیر است:

۷ درصد از شرکای سرمایه گذار در ۱۰۰ شرکت برتر سرمایه‌گذاری و خرد سرمایه‌گذاری را زنان تشکیل می‌دهند. با نگاهی به تمام بنگاه‌های اقتصادی، این درصد به ۸ درصد افزایش می‌یابد.

۱۲ درصد از دوره‌های سرمایه‌گذاری و ۱۰ درصد دلارهای سرمایه‌گذاری در سطح بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ به حداقل تعداد یک موسس زن به استارت‌آپ‌‌ها راه یافتند.

۱۵ درصد بودجه بخش سرمایه‌گذاری استارت‌آپ‌‌ها در سطح جهان بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ به استارت‌آپ‌‌های با حداقل یک بنیانگذار زن راه یافتند.

بنابراین، با توجه به اینکه مشارکت گسترده زنان در بخش‌های مختلف اقتصادی، چرخ‌های اقتصاد کشورها را به حرکت در آورده و در توسعه اقتصاد و پیشبرد اهداف جوامع نقش فعال و عمده‌ای داشته‌اند، توجه به نقش و جایگاه زنان و کمک به اشتغال آنها در افزایش تولید ناخالص داخلی کشورها بسیار حائز اهمیت است. زیرا هدف هر جامعه ای، به حداکثر رساندن رفاه اجتماعی است و رفاه اجتماعی تابعی از درآمد سرانه، توزیع عادلانه درآمد، بهبود سطح امکانات آموزشی، بهداشتی، رفاهی و میزان مشارکت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی مردان و زنان است.

این حضور گسترده، پیامدهای مهمی همچون افزایش سطح درآمد خانواده، کاهش بار سرپرستی مردان در خانواده و کاهش فشار اقتصادی بر آنان، بالارفتن عرضه نیروی کار از سوی زنان و به تبع آن، کاهش هزینه‌های تولید و خدمات در کل جامعه را در پی داشته و رشدو توسعه اقتصادی را موجب خواهد شد. امروزه، با توسعه اقتصادی و مکانیزه شدن تولید، قدرت فیزیکی و جسمانی در بسیاری از کارها دیگر عامل تعیین‌کننده نیست. برعکس، در بسیاری از جوامع، زنان سهم بسزایی در رشد اقتصادی معجزه آسای کشورهایشان داشته اند؛ به‌گونه‌ای که از دیدگاه مدرن و در اقتصادهای نوین، این جنسیت نیست که تعیین‌کننده شایسته سالاری مرد و زن است، بلکه مشارکت هر فرد بدون عامل جنسیت، ملاک قرار می‌گیرد.

خوشبختانه در کشور عزیزمان ما به‌طورروز افزون شاهد مدیریت زنان در بانک‌ها، کارگزاری‌ها و شغل‌هایی همچون معامله‌گری و تحلیلگری در کارگزار‌‌ی‌های بورس و اوراق بهادار و نویسندگان و مترجمان فعالی که در حیطه‌های تخصصی فعالیت می‌کنند می‌باشیم. البته باید عنوان کرد که در این راستا نواقصی وجود دارد که در این مقوله جای پرداختن به آن نیست.